Khi một ngôi sao trong thế giới khởi nghiệp bất ngờ "biến mất", điều đó không chỉ gây sốc cho những người trong ngành mà còn ảnh hưởng tới toàn bộ hệ sinh thái doanh nghiệp. Gần đây, sự sụp đổ của Airlift, một trong những công ty khởi nghiệp có giá trị nhất tại Pakistan, đã gây chấn động trong cộng đồng khởi nghiệp nơi đây. Một số nhà đầu tư địa phương nhấn mạnh rằng Airlift không phản ánh toàn bộ ngành công nghiệp, nhưng cái bóng của nó vẫn rất nặng nề.
Airlift khởi đầu như một dịch vụ vận chuyển công cộng, giống như Uber nhưng dành cho xe buýt, trong một thời điểm đầy khó khăn khi đại dịch Covid-19 ập đến vào đầu năm 2020. Đồng sáng lập Usman Gul nhớ lại rằng khi đó hãng đã đứng trước nhiều lựa chọn khó khăn và cuối cùng quyết định chuyển đổi sang giao hàng nhanh để đáp ứng nhu cầu của hàng triệu người phải ở nhà. Quyết định mạo hiểm này đã mang lại thành công lớn, giúp Airlift trở thành công ty khởi nghiệp có giá trị nhất Pakistan với khoản đầu tư 85 triệu USD trong một vòng gọi vốn duy nhất.
Tuy nhiên, sau hai năm, khi tình hình kinh tế toàn cầu thay đổi, Airlift không thể duy trì đà phát triển. Vào ngày 12 tháng 7, công ty thông báo sẽ ngừng hoạt động, dẫn nguyên nhân là “suy thoái toàn cầu và sự suy giảm gần đây của thị trường vốn.” Trong một tuyên bố, hãng cho biết họ đã có kế hoạch rõ ràng cho tương lai và đang trong quá trình gọi vốn cho vòng “Series C1.” Tuy nhiên, với những điều kiện kinh tế toàn cầu ngày càng xấu đi, nhiều nhà đầu tư đã không còn chắc chắn về lịch trình rót vốn của họ, dẫn tới việc ngừng hoạt động là điều “không thể tránh khỏi.” Airlift đã tuyển dụng gần 300 nhân viên và có hơn 1.000 nhân viên khác làm việc tại các kho bãi và bộ phận giao hàng.
Sự sụp đổ này đã khiến nhiều startup non trẻ ở Pakistan lo lắng. Shehryar Hydri, một đối tác tại quỹ đầu tư Deosai Ventures, cho biết: “Khi ngôi sao đại diện cho ngành bị "hạ bệ" như vậy, mọi người sẽ hoảng loạn.” Usman Gul cũng nhận ra trách nhiệm lớn lao mà Airlift gánh vác khi là một công ty tiên phong, nhấn mạnh rằng mọi hành động của họ đều sẽ được nhìn nhận như là chuẩn mực cho các startup khác.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý rằng sự sụp đổ của Airlift nên được coi là một dấu hiệu cho thấy toàn bộ ngành khởi nghiệp Pakistan đang gặp khủng hoảng. Kalsoom Lakhani, đồng sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm i2i Ventures, cho rằng điều này có thể ảnh hưởng đến cái nhìn của mọi người về toàn bộ hệ sinh thái, nhưng không nên xem đó là điềm báo xấu cho tất cả các công ty khởi nghiệp khác.
Trong hai năm qua, Pakistan đã chứng kiến sự bùng nổ của các doanh nhân mới, phần lớn được truyền cảm hứng từ thành công của Airlift. Mặc dù sự sụp đổ của Airlift có thể tạo ra những chấn động trong thời gian tới, một số người cho rằng các startup ở Pakistan đã đủ trưởng thành để vượt qua cú sốc này.
Airlift đã được thành lập bởi Usman Gul, Meher Fahrukh và Ahmed Ayub vào năm 2019 và đã huy động được hơn 100 triệu USD trong vòng ba năm, một con số chưa từng có ở Pakistan. “Khi chúng tôi bắt đầu, có rất nhiều sự hoài nghi,” Gul chia sẻ. “Tôi đã nghe rằng các nhà đầu tư uy tín sẽ không bao giờ đầu tư vào Pakistan, và có sự thiếu hụt tài năng… nhưng điều quan trọng là không để điều đó làm mờ đi suy nghĩ của mình.”
Sự trỗi dậy và sụp đổ nhanh chóng của Airlift có thể được lý giải bởi triết lý phát triển "đánh đổi mọi thứ vì sự tăng trưởng", mà một số người cho là lý do dẫn đến sự thất bại của công ty này. Họ đã cố gắng mở rộng mà không xem xét đến những thách thức thực sự của thị trường.
Việc Airlift chuyển sang mô hình giao hàng tạp hóa trong vòng 30 phút đã gặp khó khăn, khi thị trường này thể hiện sự cạnh tranh khốc liệt. Các công ty như Gorillas ở châu Âu hay Getir ở Thổ Nhĩ Kỳ đã chứng minh rằng mô hình này cần nguồn vốn khổng lồ để duy trì hoạt động. Gul cũng thừa nhận rằng họ đang xây dựng một doanh nghiệp đòi hỏi nhiều vốn trong một thị trường mới nổi, và điều đó mang đến nhiều rủi ro tiềm ẩn.
Có thể nói, sự sụp đổ của Airlift là một bài học quan trọng không chỉ cho chính công ty này mà còn cho toàn bộ hệ sinh thái khởi nghiệp tại Pakistan. Những thách thức mà họ đã trải qua và những thay đổi trong thị trường có thể là tín hiệu cảnh báo cho các doanh nghiệp khác, đồng thời cũng thể hiện rằng khởi nghiệp không phải lúc nào cũng suôn sẻ, mà cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tính toán cẩn thận để vượt qua những khó khăn phía trước.
Nguồn tham khảo: https://restofworld.org/2022/airlifts-collapse-shocks-pakistans/
Airlift khởi đầu như một dịch vụ vận chuyển công cộng, giống như Uber nhưng dành cho xe buýt, trong một thời điểm đầy khó khăn khi đại dịch Covid-19 ập đến vào đầu năm 2020. Đồng sáng lập Usman Gul nhớ lại rằng khi đó hãng đã đứng trước nhiều lựa chọn khó khăn và cuối cùng quyết định chuyển đổi sang giao hàng nhanh để đáp ứng nhu cầu của hàng triệu người phải ở nhà. Quyết định mạo hiểm này đã mang lại thành công lớn, giúp Airlift trở thành công ty khởi nghiệp có giá trị nhất Pakistan với khoản đầu tư 85 triệu USD trong một vòng gọi vốn duy nhất.
Tuy nhiên, sau hai năm, khi tình hình kinh tế toàn cầu thay đổi, Airlift không thể duy trì đà phát triển. Vào ngày 12 tháng 7, công ty thông báo sẽ ngừng hoạt động, dẫn nguyên nhân là “suy thoái toàn cầu và sự suy giảm gần đây của thị trường vốn.” Trong một tuyên bố, hãng cho biết họ đã có kế hoạch rõ ràng cho tương lai và đang trong quá trình gọi vốn cho vòng “Series C1.” Tuy nhiên, với những điều kiện kinh tế toàn cầu ngày càng xấu đi, nhiều nhà đầu tư đã không còn chắc chắn về lịch trình rót vốn của họ, dẫn tới việc ngừng hoạt động là điều “không thể tránh khỏi.” Airlift đã tuyển dụng gần 300 nhân viên và có hơn 1.000 nhân viên khác làm việc tại các kho bãi và bộ phận giao hàng.
Sự sụp đổ này đã khiến nhiều startup non trẻ ở Pakistan lo lắng. Shehryar Hydri, một đối tác tại quỹ đầu tư Deosai Ventures, cho biết: “Khi ngôi sao đại diện cho ngành bị "hạ bệ" như vậy, mọi người sẽ hoảng loạn.” Usman Gul cũng nhận ra trách nhiệm lớn lao mà Airlift gánh vác khi là một công ty tiên phong, nhấn mạnh rằng mọi hành động của họ đều sẽ được nhìn nhận như là chuẩn mực cho các startup khác.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý rằng sự sụp đổ của Airlift nên được coi là một dấu hiệu cho thấy toàn bộ ngành khởi nghiệp Pakistan đang gặp khủng hoảng. Kalsoom Lakhani, đồng sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm i2i Ventures, cho rằng điều này có thể ảnh hưởng đến cái nhìn của mọi người về toàn bộ hệ sinh thái, nhưng không nên xem đó là điềm báo xấu cho tất cả các công ty khởi nghiệp khác.
Trong hai năm qua, Pakistan đã chứng kiến sự bùng nổ của các doanh nhân mới, phần lớn được truyền cảm hứng từ thành công của Airlift. Mặc dù sự sụp đổ của Airlift có thể tạo ra những chấn động trong thời gian tới, một số người cho rằng các startup ở Pakistan đã đủ trưởng thành để vượt qua cú sốc này.
Airlift đã được thành lập bởi Usman Gul, Meher Fahrukh và Ahmed Ayub vào năm 2019 và đã huy động được hơn 100 triệu USD trong vòng ba năm, một con số chưa từng có ở Pakistan. “Khi chúng tôi bắt đầu, có rất nhiều sự hoài nghi,” Gul chia sẻ. “Tôi đã nghe rằng các nhà đầu tư uy tín sẽ không bao giờ đầu tư vào Pakistan, và có sự thiếu hụt tài năng… nhưng điều quan trọng là không để điều đó làm mờ đi suy nghĩ của mình.”
Sự trỗi dậy và sụp đổ nhanh chóng của Airlift có thể được lý giải bởi triết lý phát triển "đánh đổi mọi thứ vì sự tăng trưởng", mà một số người cho là lý do dẫn đến sự thất bại của công ty này. Họ đã cố gắng mở rộng mà không xem xét đến những thách thức thực sự của thị trường.
Việc Airlift chuyển sang mô hình giao hàng tạp hóa trong vòng 30 phút đã gặp khó khăn, khi thị trường này thể hiện sự cạnh tranh khốc liệt. Các công ty như Gorillas ở châu Âu hay Getir ở Thổ Nhĩ Kỳ đã chứng minh rằng mô hình này cần nguồn vốn khổng lồ để duy trì hoạt động. Gul cũng thừa nhận rằng họ đang xây dựng một doanh nghiệp đòi hỏi nhiều vốn trong một thị trường mới nổi, và điều đó mang đến nhiều rủi ro tiềm ẩn.
Có thể nói, sự sụp đổ của Airlift là một bài học quan trọng không chỉ cho chính công ty này mà còn cho toàn bộ hệ sinh thái khởi nghiệp tại Pakistan. Những thách thức mà họ đã trải qua và những thay đổi trong thị trường có thể là tín hiệu cảnh báo cho các doanh nghiệp khác, đồng thời cũng thể hiện rằng khởi nghiệp không phải lúc nào cũng suôn sẻ, mà cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tính toán cẩn thận để vượt qua những khó khăn phía trước.
Nguồn tham khảo: https://restofworld.org/2022/airlifts-collapse-shocks-pakistans/
