Chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam, Malaysia và Campuchia đang thu hút sự chú ý từ Mỹ khi ông thúc đẩy thương mại tự do trong một khu vực đang đối mặt với những mức thuế cao của Mỹ. Trong hành trình tại Việt Nam, hai quốc gia đã ký kết nhiều thỏa thuận về chuỗi cung ứng và một tuyến đường sắt chung. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ trích cuộc gặp gỡ giữa ông Tập và người đồng cấp Việt Nam, cho rằng đây là một chiến lược để “làm khó nước Mỹ”.
Trong tháng này, khi Trump công bố “thuế đối ứng” đối với nhiều quốc gia, ông đã áp đặt mức thuế 46% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Điều này có thể gây ra tác động nghiêm trọng cho Việt Nam, nơi có các nhà máy của những gã khổng lồ toàn cầu như Samsung và Intel, cũng như các nhà cung cấp điện tử cho các công ty như Apple. Chính phủ Mỹ cũng đã thông báo về một khoảng thời gian 90 ngày để thương lượng trước khi các mức thuế này có hiệu lực. Chính quyền Việt Nam đã bắt đầu đàm phán một thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ.
Vietnam đã có những bước tiến đáng kể trong vai trò là trung tâm sản xuất công nghệ toàn cầu trong suốt những năm qua. Sự chuyển mình này bắt đầu vào năm 2008 khi Samsung khởi công nhà máy smartphone đầu tiên tại đây. Vào năm 2018, khi Trump khởi động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, Việt Nam đã có cơ hội lớn để khẳng định mình như một khu vực an toàn hơn về chính trị và có nguồn lao động giá rẻ dồi dào. Từ đó, Việt Nam đã trở thành một ngôi sao sáng trong chiến lược “China-plus-one”, thu hút hàng tỷ USD đầu tư.
Hiện nay, phần lớn smartphone của Samsung được sản xuất tại Việt Nam. Apple đã chuyển giao sản xuất iPads, MacBooks, AirPods và Apple Watches sang nước ta, trong khi các tên tuổi lớn khác như Foxconn, Nintendo, Lenovo, Luxshare, Goertek, và Pegatron cũng đã mở các nhà máy mới. Tỉnh Bắc Ninh gần Hà Nội – nơi có nhà máy của Samsung – và tỉnh Bắc Giang lân cận đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà sản xuất điện tử muốn giảm thiểu sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Sự gia tăng các nhà sản xuất công nghệ Trung Quốc đã dẫn đến sự hình thành một “khu phố Tàu” mới tại Bắc Ninh, tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh cho các nhà hàng, môi giới bất động sản, nhà vận chuyển và cửa hàng tiện lợi. Nhiều cư Nhân dân Việt Nam, hân hoan với những cơ hội việc làm đa dạng, đã bắt đầu học tiếng Quan Thoại.
Tuy nhiên, đến giữa năm 2023, một cuộc suy thoái toàn cầu đã tác động mạnh tới các dây chuyền sản xuất của Việt Nam, dẫn đến hàng loạt cắt giảm nhân sự. Hơn 45,000 công nhân đã mất việc trong năm tháng đầu năm 2023, cho thấy sự mong manh của các chuỗi cung ứng công nghệ liên kết chặt chẽ. Khi việc làm trong các nhà máy giảm đi, nhiều công nhân nữ đã chuyển sang ngành công nghiệp làm đẹp của Việt Nam, để đổi lấy những giờ làm việc linh hoạt hơn.
Khi ngành công nghiệp hồi phục, các nhà sản xuất phải đối mặt với thử thách mới: thu hút lại những công nhân mà họ đã sa thải trước đó. Các nhà cung cấp cho Apple mở rộng sản xuất sâu vào Việt Nam, làm gia tăng cạnh tranh giữa các công nhân. Nhiều nhà máy đã tăng lương và đưa ra mức thưởng cao kỷ lục cho người lao động mới, kèm theo nhà ở miễn phí và các gói quà tặng. Đội ngũ nhân sự của một số nhà máy còn thực hiện các video TikTok hài hước để thu hút công nhân trở lại với dây chuyền sản xuất.
Khi Covid-19 đe dọa chuỗi cung ứng công nghệ vào năm 2021, Việt Nam đã phải chứng minh cho các nhà đầu tư nước ngoài thấy rằng họ có thể duy trì sản xuất. Chính phủ đã áp dụng chính sách “ba tại chỗ” nghiêm ngặt trong các tỉnh sản xuất, yêu cầu công nhân làm việc, ăn uống và ngủ ngay tại nơi làm việc. Nhiều công nhân Samsung phải ngủ trong các phòng học bỏ hoang mà không giường hoặc trên khuôn viên nhà máy. Intel đã chi hàng triệu USD để thuê khách sạn cho công nhân của mình.
Việt Nam đã thành công trong việc kiềm chế các đợt bùng phát dịch bệnh trong nhà máy vào cuối năm 2021 và sản xuất trở lại bình thường. Đến năm 2022, Trung Quốc áp đặt các biện pháp zero-Covid nghiêm ngặt hơn, khiến nhiều nhà sản xuất buộc phải chuyển sản xuất sang Việt Nam. Chi phí thấp, nhiều hiệp định thương mại tự do, cùng với một chính phủ thân thiện đã khiến Việt Nam trở thành điểm đến nổi bật cho các gã khổng lồ công nghệ đang di dời sản xuất khỏi Trung Quốc.
Tuy nhiên, việc hưởng lợi từ căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc không phải lúc nào cũng dễ dàng. Việc tạm dừng thuế mà chính phủ Mỹ công bố chỉ mang tính chất tạm thời và Việt Nam vẫn còn nhiều điều phải lo ngại. Hanh Nguyen, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Quốc gia Úc, chuyên về kinh tế và an ninh Đông Nam Á, cho biết tháng này rằng “mức thuế đối ứng với Trung Quốc vẫn làm phức tạp thêm vấn đề cho Việt Nam, vì Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam và cung cấp phụ tùng và linh kiện cho ngành sản xuất của Việt Nam.”
Nguồn tham khảo: https://restofworld.org/2025/vietnam-manufacturing-tariffs-china-us-trade-war/
Trong tháng này, khi Trump công bố “thuế đối ứng” đối với nhiều quốc gia, ông đã áp đặt mức thuế 46% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Điều này có thể gây ra tác động nghiêm trọng cho Việt Nam, nơi có các nhà máy của những gã khổng lồ toàn cầu như Samsung và Intel, cũng như các nhà cung cấp điện tử cho các công ty như Apple. Chính phủ Mỹ cũng đã thông báo về một khoảng thời gian 90 ngày để thương lượng trước khi các mức thuế này có hiệu lực. Chính quyền Việt Nam đã bắt đầu đàm phán một thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ.
Vietnam đã có những bước tiến đáng kể trong vai trò là trung tâm sản xuất công nghệ toàn cầu trong suốt những năm qua. Sự chuyển mình này bắt đầu vào năm 2008 khi Samsung khởi công nhà máy smartphone đầu tiên tại đây. Vào năm 2018, khi Trump khởi động cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, Việt Nam đã có cơ hội lớn để khẳng định mình như một khu vực an toàn hơn về chính trị và có nguồn lao động giá rẻ dồi dào. Từ đó, Việt Nam đã trở thành một ngôi sao sáng trong chiến lược “China-plus-one”, thu hút hàng tỷ USD đầu tư.
Hiện nay, phần lớn smartphone của Samsung được sản xuất tại Việt Nam. Apple đã chuyển giao sản xuất iPads, MacBooks, AirPods và Apple Watches sang nước ta, trong khi các tên tuổi lớn khác như Foxconn, Nintendo, Lenovo, Luxshare, Goertek, và Pegatron cũng đã mở các nhà máy mới. Tỉnh Bắc Ninh gần Hà Nội – nơi có nhà máy của Samsung – và tỉnh Bắc Giang lân cận đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà sản xuất điện tử muốn giảm thiểu sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Sự gia tăng các nhà sản xuất công nghệ Trung Quốc đã dẫn đến sự hình thành một “khu phố Tàu” mới tại Bắc Ninh, tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh cho các nhà hàng, môi giới bất động sản, nhà vận chuyển và cửa hàng tiện lợi. Nhiều cư Nhân dân Việt Nam, hân hoan với những cơ hội việc làm đa dạng, đã bắt đầu học tiếng Quan Thoại.
Tuy nhiên, đến giữa năm 2023, một cuộc suy thoái toàn cầu đã tác động mạnh tới các dây chuyền sản xuất của Việt Nam, dẫn đến hàng loạt cắt giảm nhân sự. Hơn 45,000 công nhân đã mất việc trong năm tháng đầu năm 2023, cho thấy sự mong manh của các chuỗi cung ứng công nghệ liên kết chặt chẽ. Khi việc làm trong các nhà máy giảm đi, nhiều công nhân nữ đã chuyển sang ngành công nghiệp làm đẹp của Việt Nam, để đổi lấy những giờ làm việc linh hoạt hơn.
Khi ngành công nghiệp hồi phục, các nhà sản xuất phải đối mặt với thử thách mới: thu hút lại những công nhân mà họ đã sa thải trước đó. Các nhà cung cấp cho Apple mở rộng sản xuất sâu vào Việt Nam, làm gia tăng cạnh tranh giữa các công nhân. Nhiều nhà máy đã tăng lương và đưa ra mức thưởng cao kỷ lục cho người lao động mới, kèm theo nhà ở miễn phí và các gói quà tặng. Đội ngũ nhân sự của một số nhà máy còn thực hiện các video TikTok hài hước để thu hút công nhân trở lại với dây chuyền sản xuất.
Khi Covid-19 đe dọa chuỗi cung ứng công nghệ vào năm 2021, Việt Nam đã phải chứng minh cho các nhà đầu tư nước ngoài thấy rằng họ có thể duy trì sản xuất. Chính phủ đã áp dụng chính sách “ba tại chỗ” nghiêm ngặt trong các tỉnh sản xuất, yêu cầu công nhân làm việc, ăn uống và ngủ ngay tại nơi làm việc. Nhiều công nhân Samsung phải ngủ trong các phòng học bỏ hoang mà không giường hoặc trên khuôn viên nhà máy. Intel đã chi hàng triệu USD để thuê khách sạn cho công nhân của mình.
Việt Nam đã thành công trong việc kiềm chế các đợt bùng phát dịch bệnh trong nhà máy vào cuối năm 2021 và sản xuất trở lại bình thường. Đến năm 2022, Trung Quốc áp đặt các biện pháp zero-Covid nghiêm ngặt hơn, khiến nhiều nhà sản xuất buộc phải chuyển sản xuất sang Việt Nam. Chi phí thấp, nhiều hiệp định thương mại tự do, cùng với một chính phủ thân thiện đã khiến Việt Nam trở thành điểm đến nổi bật cho các gã khổng lồ công nghệ đang di dời sản xuất khỏi Trung Quốc.
Tuy nhiên, việc hưởng lợi từ căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc không phải lúc nào cũng dễ dàng. Việc tạm dừng thuế mà chính phủ Mỹ công bố chỉ mang tính chất tạm thời và Việt Nam vẫn còn nhiều điều phải lo ngại. Hanh Nguyen, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Quốc gia Úc, chuyên về kinh tế và an ninh Đông Nam Á, cho biết tháng này rằng “mức thuế đối ứng với Trung Quốc vẫn làm phức tạp thêm vấn đề cho Việt Nam, vì Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam và cung cấp phụ tùng và linh kiện cho ngành sản xuất của Việt Nam.”
Nguồn tham khảo: https://restofworld.org/2025/vietnam-manufacturing-tariffs-china-us-trade-war/
