Sasha
Writer
Các hãng thu âm lớn đang ra tay ngăn chặn các startup AI mà họ cho rằng đã sử dụng trái phép các ca khúc của mình để huấn luyện mô hình mà không trả phí bản quyền. Universal Music Group, Warner Music Group và Sony Music Group đã đệ đơn kiện Suno và Udio - hai công ty phát triển phần mềm tạo nhạc AI - vì cáo buộc vi phạm bản quyền trên "quy mô lớn".
Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Hoa Kỳ (RIAA) là đơn vị khởi xướng các vụ kiện này, với mục tiêu khẳng định "không có ngoại lệ nào cho công nghệ AI trước luật bản quyền và các công ty AI không thể đứng ngoài vòng pháp luật".
Udio, startup tạo nhạc bằng AI bị tố vi phạm bản quyền
Trong đơn kiện gửi lên tòa án liên bang Mỹ, các hãng thu âm cáo buộc Suno và Udio đã thu thập trái phép các bản nhạc có bản quyền từ internet. Họ yêu cầu tòa án ban hành lệnh cấm sử dụng trong tương lai và bồi thường thiệt hại lên tới 150.000 USD cho mỗi tác phẩm bị vi phạm. Nếu bị kết tội, số tiền bồi thường mà Suno và Udio phải gánh chịu có thể lên tới con số khổng lồ. Động thái cứng rắn này cho thấy rõ quyết tâm của ngành công nghiệp âm nhạc trong việc thiết lập một khuôn khổ pháp lý rõ ràng cho AI, đồng thời răn đe những công ty khác có ý định huấn luyện mô hình AI mà chưa được sự đồng ý.
Suno AI và Udio AI là hai startup sở hữu phần mềm có khả năng tạo nhạc dựa trên yêu cầu văn bản. Suno AI là đối tác của Microsoft trong dự án công cụ tạo nhạc CoPilot. RIAA khẳng định các bản nhạc do phần mềm của hai công ty này tạo ra giống với các tác phẩm gốc đến mức khó tin, chứng tỏ chúng đã được huấn luyện bằng chính những bản nhạc có bản quyền. RIAA cũng cho biết Suno và Udio không hề phủ nhận việc sử dụng dữ liệu bản quyền, mà lại lấy lý do "bí mật kinh doanh" và "thông lệ ngành" để biện minh cho hành động của mình.
Theo The Wall Street Journal, các công ty AI này bị cáo buộc tạo ra các bản nhạc giống hệt "My Girl" của The Temptations, "American Idiot" của Green Day và "All I Want for Christmas Is You" của Mariah Carey, cùng nhiều ca khúc nổi tiếng khác. Thậm chí, phần mềm của họ còn có thể tạo ra giọng hát "giả mạo" không thể phân biệt với giọng thật của các nghệ sĩ như Lin-Manuel Miranda, Bruce Springsteen, Michael Jackson và ABBA.
Suno, startup được hậu thuẫn bởi Microsoft cũng bị kiện
Wired dẫn chứng một trường hợp cụ thể trong đơn kiện, khi một trong những công cụ AI này tạo ra bản nhạc gần như giống hệt "Johnny B. Goode" của Chuck Berry chỉ với yêu cầu đơn giản: "nhạc rock and roll những năm 1950, rhythm & blues, 12 bar blues, rockabilly, nam ca sĩ năng động, ca sĩ chơi guitar", cùng một số lời bài hát gốc. Đáng chú ý, phần mềm này đã tái hiện gần như hoàn hảo phần điệp khúc "Go, Johnny, go, go" của bản gốc.
RIAA khẳng định họ không phản đối việc AI học hỏi từ các tác phẩm có bản quyền. Tuy nhiên, việc sử dụng dữ liệu này mà không có giấy phép và sự đồng ý của chủ sở hữu bản quyền là hành vi vi phạm pháp luật, bởi các hãng thu âm (và chính các nghệ sĩ) sẽ không nhận được bất kỳ khoản lợi nhuận nào.
Ngành công nghiệp ghi âm đang nỗ lực xây dựng các thỏa thuận hợp tác với các công ty AI, cho phép họ sử dụng âm nhạc một cách hợp pháp và đảm bảo lợi ích cho cả hai bên. Điển hình là thỏa thuận giữa Universal và SoundLabs, cho phép SoundLabs tạo mô hình giọng hát cho các nghệ sĩ nhưng vẫn đảm bảo quyền sở hữu và kiểm soát sản phẩm cuối cùng cho chính các nghệ sĩ. Universal cũng hợp tác với YouTube trong thỏa thuận cấp phép và trả phí bản quyền cho nội dung do AI tạo ra. Ngoài ra, Universal cũng là đơn vị đại diện cho Drake, nam rapper đã sử dụng giọng hát do AI tạo ra của Tupac Shakur và Snoop Dogg trong ca khúc "diss" Kendrick Lamar gây xôn xao đầu năm nay.
Trong đơn kiện nhắm vào Suno, RIAA khẳng định: "AI và con người hoàn toàn có thể cùng tồn tại và bổ trợ cho nhau một cách bền vững". Điều này có thể và nên được thực hiện thông qua cơ chế cấp phép thị trường tự do đã được thiết lập, đảm bảo tôn trọng quyền lợi chính đáng của chủ sở hữu bản quyền".
Theo Bloomberg, Mikey Shulman, đồng sáng lập Suno, từng tuyên bố vào tháng 4 rằng hoạt động của công ty là "hợp pháp" và "tuân thủ thông lệ chung". Tuy nhiên, ngành công nghiệp AI dường như đang chạy đua với thời gian, cố gắng đạt đến ngưỡng mà các công cụ AI trở nên quá phổ biến đến mức không thể bị quy trách nhiệm, trước khi bất kỳ ai có thể kiểm soát cách thức huấn luyện mô hình của họ.
"Chúng tôi làm việc chặt chẽ với luật sư để đảm bảo mọi hoạt động của mình đều hợp pháp và tuân thủ tiêu chuẩn ngành", Shulman khẳng định vào tháng 4. "Nếu luật thay đổi, chúng tôi chắc chắn sẽ điều chỉnh hoạt động kinh doanh của mình cho phù hợp".
Hiệp hội Công nghiệp ghi âm Hoa Kỳ (RIAA) là đơn vị khởi xướng các vụ kiện này, với mục tiêu khẳng định "không có ngoại lệ nào cho công nghệ AI trước luật bản quyền và các công ty AI không thể đứng ngoài vòng pháp luật".
Udio, startup tạo nhạc bằng AI bị tố vi phạm bản quyền
Trong đơn kiện gửi lên tòa án liên bang Mỹ, các hãng thu âm cáo buộc Suno và Udio đã thu thập trái phép các bản nhạc có bản quyền từ internet. Họ yêu cầu tòa án ban hành lệnh cấm sử dụng trong tương lai và bồi thường thiệt hại lên tới 150.000 USD cho mỗi tác phẩm bị vi phạm. Nếu bị kết tội, số tiền bồi thường mà Suno và Udio phải gánh chịu có thể lên tới con số khổng lồ. Động thái cứng rắn này cho thấy rõ quyết tâm của ngành công nghiệp âm nhạc trong việc thiết lập một khuôn khổ pháp lý rõ ràng cho AI, đồng thời răn đe những công ty khác có ý định huấn luyện mô hình AI mà chưa được sự đồng ý.
Suno AI và Udio AI là hai startup sở hữu phần mềm có khả năng tạo nhạc dựa trên yêu cầu văn bản. Suno AI là đối tác của Microsoft trong dự án công cụ tạo nhạc CoPilot. RIAA khẳng định các bản nhạc do phần mềm của hai công ty này tạo ra giống với các tác phẩm gốc đến mức khó tin, chứng tỏ chúng đã được huấn luyện bằng chính những bản nhạc có bản quyền. RIAA cũng cho biết Suno và Udio không hề phủ nhận việc sử dụng dữ liệu bản quyền, mà lại lấy lý do "bí mật kinh doanh" và "thông lệ ngành" để biện minh cho hành động của mình.
Theo The Wall Street Journal, các công ty AI này bị cáo buộc tạo ra các bản nhạc giống hệt "My Girl" của The Temptations, "American Idiot" của Green Day và "All I Want for Christmas Is You" của Mariah Carey, cùng nhiều ca khúc nổi tiếng khác. Thậm chí, phần mềm của họ còn có thể tạo ra giọng hát "giả mạo" không thể phân biệt với giọng thật của các nghệ sĩ như Lin-Manuel Miranda, Bruce Springsteen, Michael Jackson và ABBA.
Suno, startup được hậu thuẫn bởi Microsoft cũng bị kiện
Wired dẫn chứng một trường hợp cụ thể trong đơn kiện, khi một trong những công cụ AI này tạo ra bản nhạc gần như giống hệt "Johnny B. Goode" của Chuck Berry chỉ với yêu cầu đơn giản: "nhạc rock and roll những năm 1950, rhythm & blues, 12 bar blues, rockabilly, nam ca sĩ năng động, ca sĩ chơi guitar", cùng một số lời bài hát gốc. Đáng chú ý, phần mềm này đã tái hiện gần như hoàn hảo phần điệp khúc "Go, Johnny, go, go" của bản gốc.
RIAA khẳng định họ không phản đối việc AI học hỏi từ các tác phẩm có bản quyền. Tuy nhiên, việc sử dụng dữ liệu này mà không có giấy phép và sự đồng ý của chủ sở hữu bản quyền là hành vi vi phạm pháp luật, bởi các hãng thu âm (và chính các nghệ sĩ) sẽ không nhận được bất kỳ khoản lợi nhuận nào.
Ngành công nghiệp ghi âm đang nỗ lực xây dựng các thỏa thuận hợp tác với các công ty AI, cho phép họ sử dụng âm nhạc một cách hợp pháp và đảm bảo lợi ích cho cả hai bên. Điển hình là thỏa thuận giữa Universal và SoundLabs, cho phép SoundLabs tạo mô hình giọng hát cho các nghệ sĩ nhưng vẫn đảm bảo quyền sở hữu và kiểm soát sản phẩm cuối cùng cho chính các nghệ sĩ. Universal cũng hợp tác với YouTube trong thỏa thuận cấp phép và trả phí bản quyền cho nội dung do AI tạo ra. Ngoài ra, Universal cũng là đơn vị đại diện cho Drake, nam rapper đã sử dụng giọng hát do AI tạo ra của Tupac Shakur và Snoop Dogg trong ca khúc "diss" Kendrick Lamar gây xôn xao đầu năm nay.
Trong đơn kiện nhắm vào Suno, RIAA khẳng định: "AI và con người hoàn toàn có thể cùng tồn tại và bổ trợ cho nhau một cách bền vững". Điều này có thể và nên được thực hiện thông qua cơ chế cấp phép thị trường tự do đã được thiết lập, đảm bảo tôn trọng quyền lợi chính đáng của chủ sở hữu bản quyền".
Theo Bloomberg, Mikey Shulman, đồng sáng lập Suno, từng tuyên bố vào tháng 4 rằng hoạt động của công ty là "hợp pháp" và "tuân thủ thông lệ chung". Tuy nhiên, ngành công nghiệp AI dường như đang chạy đua với thời gian, cố gắng đạt đến ngưỡng mà các công cụ AI trở nên quá phổ biến đến mức không thể bị quy trách nhiệm, trước khi bất kỳ ai có thể kiểm soát cách thức huấn luyện mô hình của họ.
"Chúng tôi làm việc chặt chẽ với luật sư để đảm bảo mọi hoạt động của mình đều hợp pháp và tuân thủ tiêu chuẩn ngành", Shulman khẳng định vào tháng 4. "Nếu luật thay đổi, chúng tôi chắc chắn sẽ điều chỉnh hoạt động kinh doanh của mình cho phù hợp".
