Khi tàu sân bay hiện đại và tiên tiến nhất của Hải quân Mỹ, USS Gerald R. Ford, lần đầu tiên được triển khai vào tháng 10 năm 2022, đã có nhiều phân tích lo ngại rằng "quái vật" trị giá 13,3 tỷ USD này có thể gặp phải số phận bi đát. Với chiều cao chín tầng so với mặt nước, một boong tàu rộng tới 2 hectare và khả năng chứa bốn phi đội máy bay chiến đấu, tàu đã trở thành tàu lớn nhất và đắt nhất từ trước đến nay, thể hiện sức mạnh hải quân của Mỹ nhưng cũng đồng thời phơi bày sự dễ bị tổn thương của nó.
Mặc dù sở hữu nhiều công nghệ tối tân, nhưng Ford đang phải đối mặt với một thực tế khắc nghiệt: trong hai thập kỷ qua, công nghệ tên lửa siêu thanh của Trung Quốc đã vượt xa Mỹ. Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ vào tháng 12 năm 2024, Bắc Kinh hiện đang sở hữu "kho vũ khí tên lửa siêu thanh hàng đầu thế giới", và chỉ cần một lần tấn công thành công bằng tên lửa chống tàu cũng đủ để tiêu diệt ngay cả hạm đội hàng không mẫu hạm mạnh nhất.
Trong trường hợp Trung Quốc thực hiện một cuộc đổ bộ lên Đài Loan, theo dự đoán của các chuyên gia sẽ xảy ra vào năm 2027, kho tên lửa siêu thanh của Trung Quốc "có thể tiêu diệt được 10 tàu sân bay của chúng ta trong 20 phút đầu tiên của xung đột", như lời của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 11 vừa qua. Ông cũng nhấn mạnh rằng "Trung Quốc đang xây dựng một đội quân được thiết kế đặc biệt để tiêu diệt Mỹ".
Những tuyên bố này hoàn toàn đúng với ưu tiên của Lầu Năm Góc trong việc phát triển vũ khí laser cho Hải quân có khả năng vô hiệu hóa mối đe dọa từ tên lửa siêu thanh. Ford được trang bị để hỗ trợ khoảng hai chục công nghệ mới nổi, và nếu trong số đó có một vũ khí laser thực thụ, thì chúng sẽ bắn với tốc độ ánh sáng, khắc phục được hiệu ứng của các tên lửa siêu thanh, vốn bay với tốc độ vượt qua năm lần tốc độ âm thanh.
Hãy xem xét DF-17, một loại tên lửa siêu thanh tầm trung của Trung Quốc, có thể đạt tốc độ Mach 10 (gấp 10 lần tốc độ âm thanh) và tấn công từ khoảng cách hơn 2.400 km. Tên lửa này không bay theo một quỹ đạo thông thường, mà vẫn có khả năng cơ động cao khi quay trở lại bầu khí quyển, nghĩa là nó có thể thay đổi quỹ đạo và phương hướng trong khi đang bay. Một loại vũ khí như vậy là không thể đoán trước và vì thế rất khó để đánh chặn. Tuy nhiên, vũ khí laser gắn trên tàu Ford với các lò phản ứng hạt nhân A1B tiên tiến có thể bắn hàng nghìn hoặc hàng chục nghìn lần vào một vũ khí như DF-17, theo dõi và nhắm mục tiêu chính xác hơn so với các tên lửa thông thường.
Vũ khí laser cũng có một lợi thế lớn: chúng có thể bắn liên tục miễn là tàu còn nguồn năng lượng. Về mặt kinh tế, theo ước tính từ Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ, chi phí để bắn một laser công suất cao chỉ khoảng từ 1 đến 10 USD, trong khi một tên lửa phòng thủ có giá từ 1 triệu đến 10 triệu USD.
Tuy nhiên, Mỹ vẫn còn nhiều năm nữa mới có thể phát triển được một vũ khí laser công suất cao có khả năng tiêu diệt tên lửa siêu thanh. Năm 2014, Hải quân Mỹ tiến hành thử nghiệm biển đầu tiên với một vũ khí laser sau khi lắp đặt hệ thống Laser Weapon System (LaWS) công suất 33 kilowatt trên tàu vận tải đổ bộ USS Ponce. Trong một thử nghiệm, laser đã theo dõi và khóa mục tiêu một chiếc thuyền cao su nhỏ với mô hình súng và người lái giả trước khi bắn một tia sáng vô hình với tốc độ ánh sáng, làm nổ tung các khẩu súng. Trong thử nghiệm khác, LaWS đã tiêu diệt một drone được phóng từ boong tàu gần đó, khiến nó rơi xuống biển. Tuy nhiên, vì một số vấn đề trong vận hành, LaWS không bao giờ được sản xuất hàng loạt.
Năm năm sau, Hải quân đã thử nghiệm một loại laser mạnh gấp năm lần LaWS. Hệ thống Laser Weapons System Demonstrator công suất 150 kilowatt được lắp đặt trên tàu USS Portland. Trong các cuộc thử nghiệm trên biển, laser đã thành công trong việc nhắm vào một mục tiêu tĩnh trong huấn luyện. Tuy nhiên, laser đã được tháo gỡ khỏi tàu vào năm 2023 và hải quân không yêu cầu thêm kinh phí cho chương trình này.
Đến tháng 8 năm 2022, Hải quân đã lắp đặt laser cố định đầu tiên trên tàu khu trục lớp Arleigh Burke, được gọi là HELIOS (viết tắt cho High-Energy Laser with Integrated Optical Dazzler and Surveillance), với công suất 60 kilowatt, tích hợp với hệ thống radar AEGIS và kiểm soát vũ khí của tàu. Nhà phát triển Lockheed Martin cho biết laser này có thể mở rộng lên 150 kilowatt để tiêu diệt drones và tàu nhỏ. Trong một cuộc thử nghiệm vũ khí vào năm 2024, HELIOS đã tiêu diệt một drone bay, theo báo cáo từ Văn phòng Giám đốc, Kiểm tra và Đánh giá Hoạt động. Tuy nhiên, để có thể chống lại tên lửa siêu thanh, Hải quân cần phải sở hữu một loại vũ khí mạnh hơn nhiều, khoảng 300 kilowatt. Chương trình HELCAP, viết tắt của High Energy Laser Counter-Anti-Ship Cruise Missile, đã được thành lập để chuyển giao nghiên cứu từ chương trình Laser Weapons System Demonstrator, nhằm "thúc đẩy phát triển, thử nghiệm, tích hợp và chứng minh các công nghệ quan trọng để đánh bại các tên lửa chống tàu".
Mặc dù HELCAP cũng chưa đủ sức mạnh để tiêu diệt một tên lửa siêu thanh chống tàu, nhưng Lầu Năm Góc tin rằng cần phải có một loại laser công suất 1 megawatt mới có thể đạt được điều này—và điều đó cần phải đến càng sớm càng tốt.
Về phần tàu Ford, đây là một tàu sân bay mang tính cách mạng sẽ phục vụ tốt đến những năm 2050 với các công nghệ thế hệ tiếp theo mà chúng ta chưa từng thấy. Nhưng với sự phát triển mạnh mẽ của các loại vũ khí như DF-17, Ford có thể đang trở nên dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết. Nếu Hải quân có thể đẩy nhanh việc phát triển một vũ khí laser gắn trên tàu công suất cao—một loại HELCAP+—trước khi Trung Quốc xâm lược Đài Loan, Ford có thể sẽ tự do di chuyển trên biển mà không phải lo lắng về đối thủ xứng tầm nào.
Nguồn tham khảo: https://www.popularmechanics.com/mi...011/navy-laser-weapon-vs-chinese-hypersonics/
Mặc dù sở hữu nhiều công nghệ tối tân, nhưng Ford đang phải đối mặt với một thực tế khắc nghiệt: trong hai thập kỷ qua, công nghệ tên lửa siêu thanh của Trung Quốc đã vượt xa Mỹ. Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ vào tháng 12 năm 2024, Bắc Kinh hiện đang sở hữu "kho vũ khí tên lửa siêu thanh hàng đầu thế giới", và chỉ cần một lần tấn công thành công bằng tên lửa chống tàu cũng đủ để tiêu diệt ngay cả hạm đội hàng không mẫu hạm mạnh nhất.
Trong trường hợp Trung Quốc thực hiện một cuộc đổ bộ lên Đài Loan, theo dự đoán của các chuyên gia sẽ xảy ra vào năm 2027, kho tên lửa siêu thanh của Trung Quốc "có thể tiêu diệt được 10 tàu sân bay của chúng ta trong 20 phút đầu tiên của xung đột", như lời của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 11 vừa qua. Ông cũng nhấn mạnh rằng "Trung Quốc đang xây dựng một đội quân được thiết kế đặc biệt để tiêu diệt Mỹ".
Những tuyên bố này hoàn toàn đúng với ưu tiên của Lầu Năm Góc trong việc phát triển vũ khí laser cho Hải quân có khả năng vô hiệu hóa mối đe dọa từ tên lửa siêu thanh. Ford được trang bị để hỗ trợ khoảng hai chục công nghệ mới nổi, và nếu trong số đó có một vũ khí laser thực thụ, thì chúng sẽ bắn với tốc độ ánh sáng, khắc phục được hiệu ứng của các tên lửa siêu thanh, vốn bay với tốc độ vượt qua năm lần tốc độ âm thanh.
Hãy xem xét DF-17, một loại tên lửa siêu thanh tầm trung của Trung Quốc, có thể đạt tốc độ Mach 10 (gấp 10 lần tốc độ âm thanh) và tấn công từ khoảng cách hơn 2.400 km. Tên lửa này không bay theo một quỹ đạo thông thường, mà vẫn có khả năng cơ động cao khi quay trở lại bầu khí quyển, nghĩa là nó có thể thay đổi quỹ đạo và phương hướng trong khi đang bay. Một loại vũ khí như vậy là không thể đoán trước và vì thế rất khó để đánh chặn. Tuy nhiên, vũ khí laser gắn trên tàu Ford với các lò phản ứng hạt nhân A1B tiên tiến có thể bắn hàng nghìn hoặc hàng chục nghìn lần vào một vũ khí như DF-17, theo dõi và nhắm mục tiêu chính xác hơn so với các tên lửa thông thường.
Vũ khí laser cũng có một lợi thế lớn: chúng có thể bắn liên tục miễn là tàu còn nguồn năng lượng. Về mặt kinh tế, theo ước tính từ Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Mỹ, chi phí để bắn một laser công suất cao chỉ khoảng từ 1 đến 10 USD, trong khi một tên lửa phòng thủ có giá từ 1 triệu đến 10 triệu USD.
Tuy nhiên, Mỹ vẫn còn nhiều năm nữa mới có thể phát triển được một vũ khí laser công suất cao có khả năng tiêu diệt tên lửa siêu thanh. Năm 2014, Hải quân Mỹ tiến hành thử nghiệm biển đầu tiên với một vũ khí laser sau khi lắp đặt hệ thống Laser Weapon System (LaWS) công suất 33 kilowatt trên tàu vận tải đổ bộ USS Ponce. Trong một thử nghiệm, laser đã theo dõi và khóa mục tiêu một chiếc thuyền cao su nhỏ với mô hình súng và người lái giả trước khi bắn một tia sáng vô hình với tốc độ ánh sáng, làm nổ tung các khẩu súng. Trong thử nghiệm khác, LaWS đã tiêu diệt một drone được phóng từ boong tàu gần đó, khiến nó rơi xuống biển. Tuy nhiên, vì một số vấn đề trong vận hành, LaWS không bao giờ được sản xuất hàng loạt.
Năm năm sau, Hải quân đã thử nghiệm một loại laser mạnh gấp năm lần LaWS. Hệ thống Laser Weapons System Demonstrator công suất 150 kilowatt được lắp đặt trên tàu USS Portland. Trong các cuộc thử nghiệm trên biển, laser đã thành công trong việc nhắm vào một mục tiêu tĩnh trong huấn luyện. Tuy nhiên, laser đã được tháo gỡ khỏi tàu vào năm 2023 và hải quân không yêu cầu thêm kinh phí cho chương trình này.
Đến tháng 8 năm 2022, Hải quân đã lắp đặt laser cố định đầu tiên trên tàu khu trục lớp Arleigh Burke, được gọi là HELIOS (viết tắt cho High-Energy Laser with Integrated Optical Dazzler and Surveillance), với công suất 60 kilowatt, tích hợp với hệ thống radar AEGIS và kiểm soát vũ khí của tàu. Nhà phát triển Lockheed Martin cho biết laser này có thể mở rộng lên 150 kilowatt để tiêu diệt drones và tàu nhỏ. Trong một cuộc thử nghiệm vũ khí vào năm 2024, HELIOS đã tiêu diệt một drone bay, theo báo cáo từ Văn phòng Giám đốc, Kiểm tra và Đánh giá Hoạt động. Tuy nhiên, để có thể chống lại tên lửa siêu thanh, Hải quân cần phải sở hữu một loại vũ khí mạnh hơn nhiều, khoảng 300 kilowatt. Chương trình HELCAP, viết tắt của High Energy Laser Counter-Anti-Ship Cruise Missile, đã được thành lập để chuyển giao nghiên cứu từ chương trình Laser Weapons System Demonstrator, nhằm "thúc đẩy phát triển, thử nghiệm, tích hợp và chứng minh các công nghệ quan trọng để đánh bại các tên lửa chống tàu".
Mặc dù HELCAP cũng chưa đủ sức mạnh để tiêu diệt một tên lửa siêu thanh chống tàu, nhưng Lầu Năm Góc tin rằng cần phải có một loại laser công suất 1 megawatt mới có thể đạt được điều này—và điều đó cần phải đến càng sớm càng tốt.
Về phần tàu Ford, đây là một tàu sân bay mang tính cách mạng sẽ phục vụ tốt đến những năm 2050 với các công nghệ thế hệ tiếp theo mà chúng ta chưa từng thấy. Nhưng với sự phát triển mạnh mẽ của các loại vũ khí như DF-17, Ford có thể đang trở nên dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết. Nếu Hải quân có thể đẩy nhanh việc phát triển một vũ khí laser gắn trên tàu công suất cao—một loại HELCAP+—trước khi Trung Quốc xâm lược Đài Loan, Ford có thể sẽ tự do di chuyển trên biển mà không phải lo lắng về đối thủ xứng tầm nào.
Nguồn tham khảo: https://www.popularmechanics.com/mi...011/navy-laser-weapon-vs-chinese-hypersonics/
