Bốn người đàn ông người Anh vừa hoàn thành một cuộc thám hiểm gây tranh cãi tại đỉnh Everest, chinh phục đỉnh núi cao 8.848 mét chỉ trong năm ngày với sự hỗ trợ của khí xenon. Đoàn thám hiểm bao gồm những cựu chiến binh từ lực lượng đặc biệt Anh, đã rời Vương quốc Anh vào ngày 16 tháng 5, và đứng trên đỉnh Everest vào lúc 7:10 sáng ngày 21 tháng 5, theo thông tin từ Agence France-Presse.
Bốn climber gồm Garth Miller, Alistair Carns, Anthony Stazicker và Kevin Godlington đã thực hiện cuộc leo núi này với sự hỗ trợ từ công ty hướng dẫn Furtenbach Adventures của Áo. Đội còn có thêm năm người Sherpa và một quay phim. Thông thường, các climber muốn chinh phục Everest cần phải mất hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng để thích nghi với độ cao. Tuy nhiên, đội thám hiểm này đã hoàn thành cuộc hành trình của họ, đồng thời gây quỹ cho các cựu chiến binh, trong thời gian ngắn hơn nhiều.
Họ đã chuẩn bị cho cuộc thám hiểm này trong nhiều tháng qua bằng cách ngủ trong những chiếc lều hypoxic, nơi có mức oxy thấp để mô phỏng tác động của độ cao, và tập luyện với mặt nạ hạn chế oxy. Trước ngày leo núi, vào ngày 5 tháng 5, họ đã hít khí xenon tại một phòng khám ở Đức. Sau khi được an thần nhẹ, họ đã hít một liều nhỏ khí xenon pha trộn với oxy trong chưa đầy một giờ.
Thực tế thì chưa có thông tin rõ ràng về tác dụng của liệu pháp khí xenon đối với các climber. Khí xenon, được phát hiện lần đầu vào những năm 1880, đã từng được sử dụng như một loại thuốc gây mê. Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh rằng khí này có khả năng tăng sản xuất erythropoietin, một loại protein do thận sản xuất, giúp tăng số lượng hồng cầu trong cơ thể, đặc biệt là khi đối mặt với mức oxy thấp. Erythropoietin cũng làm tăng hemoglobin, giúp vận chuyển oxy trong cơ thể.
Các climber chinh phục Everest thường mang theo bình oxy di động để đối phó với mức oxy thấp ở độ cao đó. Đoàn thám hiểm này cũng làm như vậy, nhưng họ hy vọng liệu pháp xenon sẽ cung cấp cho họ một chút hỗ trợ thêm. Alistair Carns, người cũng là bộ trưởng các cựu chiến binh trong Bộ Quốc phòng Anh, cho biết trước chuyến đi rằng: “Điều này sẽ không phải yếu tố quyết định cho cuộc thám hiểm, nhưng có thể mang lại cho chúng tôi một chút cơ hội thành công hơn.”
Tuy nhiên, khí xenon cũng gặp phải nhiều tranh cãi trong giới leo núi. Cơ quan Chống Doping Thế giới cấm việc can thiệp vào máu và các thành phần của máu; và cũng đã cấm cụ thể khí xenon từ năm 2014. Tuy nhiên, các quy tắc này không áp dụng cho hoạt động leo núi cao, nơi không có cơ quan quản lý. Liên đoàn Leo núi và Thể thao Leo núi Quốc tế còn lập luận rằng không có bằng chứng nào cho thấy hít khí xenon cải thiện hiệu suất trong leo núi và việc sử dụng không đúng có thể gây nguy hiểm.
Một số climber cũng lo lắng rằng khí xenon có thể gây hại đến ngành du lịch của Nepal, vì các climber sẽ dành ít thời gian hơn — và do đó, ít tiền hơn — để thích nghi trước khi chinh phục đỉnh núi. Các quan chức thuộc bộ du lịch Nepal cho biết họ không biết về kế hoạch của nhóm climber này trước khi họ lên đỉnh Everest mà không cần thích nghi.
Đội thám hiểm nhấn mạnh rằng việc chinh phục Everest nhanh chóng giúp giảm thiểu rủi ro và giảm thiểu tác động môi trường của cuộc thám hiểm. “Chuyến thám hiểm ngắn hơn cũng có nghĩa là ít rác thải hơn, ít tài nguyên hơn, ít chất thải con người hơn trong môi trường nhạy cảm này,” Lukas Furtenbach, người giúp tổ chức cuộc thám hiểm, cho biết trong một tin nhắn từ trại Everest.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...days-using-controversial-xenon-gas-180986687/
Bốn climber gồm Garth Miller, Alistair Carns, Anthony Stazicker và Kevin Godlington đã thực hiện cuộc leo núi này với sự hỗ trợ từ công ty hướng dẫn Furtenbach Adventures của Áo. Đội còn có thêm năm người Sherpa và một quay phim. Thông thường, các climber muốn chinh phục Everest cần phải mất hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng để thích nghi với độ cao. Tuy nhiên, đội thám hiểm này đã hoàn thành cuộc hành trình của họ, đồng thời gây quỹ cho các cựu chiến binh, trong thời gian ngắn hơn nhiều.
Họ đã chuẩn bị cho cuộc thám hiểm này trong nhiều tháng qua bằng cách ngủ trong những chiếc lều hypoxic, nơi có mức oxy thấp để mô phỏng tác động của độ cao, và tập luyện với mặt nạ hạn chế oxy. Trước ngày leo núi, vào ngày 5 tháng 5, họ đã hít khí xenon tại một phòng khám ở Đức. Sau khi được an thần nhẹ, họ đã hít một liều nhỏ khí xenon pha trộn với oxy trong chưa đầy một giờ.
Thực tế thì chưa có thông tin rõ ràng về tác dụng của liệu pháp khí xenon đối với các climber. Khí xenon, được phát hiện lần đầu vào những năm 1880, đã từng được sử dụng như một loại thuốc gây mê. Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh rằng khí này có khả năng tăng sản xuất erythropoietin, một loại protein do thận sản xuất, giúp tăng số lượng hồng cầu trong cơ thể, đặc biệt là khi đối mặt với mức oxy thấp. Erythropoietin cũng làm tăng hemoglobin, giúp vận chuyển oxy trong cơ thể.
Các climber chinh phục Everest thường mang theo bình oxy di động để đối phó với mức oxy thấp ở độ cao đó. Đoàn thám hiểm này cũng làm như vậy, nhưng họ hy vọng liệu pháp xenon sẽ cung cấp cho họ một chút hỗ trợ thêm. Alistair Carns, người cũng là bộ trưởng các cựu chiến binh trong Bộ Quốc phòng Anh, cho biết trước chuyến đi rằng: “Điều này sẽ không phải yếu tố quyết định cho cuộc thám hiểm, nhưng có thể mang lại cho chúng tôi một chút cơ hội thành công hơn.”
Tuy nhiên, khí xenon cũng gặp phải nhiều tranh cãi trong giới leo núi. Cơ quan Chống Doping Thế giới cấm việc can thiệp vào máu và các thành phần của máu; và cũng đã cấm cụ thể khí xenon từ năm 2014. Tuy nhiên, các quy tắc này không áp dụng cho hoạt động leo núi cao, nơi không có cơ quan quản lý. Liên đoàn Leo núi và Thể thao Leo núi Quốc tế còn lập luận rằng không có bằng chứng nào cho thấy hít khí xenon cải thiện hiệu suất trong leo núi và việc sử dụng không đúng có thể gây nguy hiểm.
Một số climber cũng lo lắng rằng khí xenon có thể gây hại đến ngành du lịch của Nepal, vì các climber sẽ dành ít thời gian hơn — và do đó, ít tiền hơn — để thích nghi trước khi chinh phục đỉnh núi. Các quan chức thuộc bộ du lịch Nepal cho biết họ không biết về kế hoạch của nhóm climber này trước khi họ lên đỉnh Everest mà không cần thích nghi.
Đội thám hiểm nhấn mạnh rằng việc chinh phục Everest nhanh chóng giúp giảm thiểu rủi ro và giảm thiểu tác động môi trường của cuộc thám hiểm. “Chuyến thám hiểm ngắn hơn cũng có nghĩa là ít rác thải hơn, ít tài nguyên hơn, ít chất thải con người hơn trong môi trường nhạy cảm này,” Lukas Furtenbach, người giúp tổ chức cuộc thám hiểm, cho biết trong một tin nhắn từ trại Everest.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...days-using-controversial-xenon-gas-180986687/
