Hơn 10.500 năm trước, một người phụ nữ đã sống tại thung lũng Meuse ở Bỉ. Những năm cuối thập niên 1980, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra di cốt của bà trong một cuộc khai quật. Gần đây, các nhà nghiên cứu đã hợp tác với các nghệ sĩ để tái tạo khuôn mặt của bà và khôi phục lại hình ảnh cuộc sống của bà trong thời kỳ Mesolithic (thời kỳ Đá giữa). Nhóm nghiên cứu tại Đại học Ghent đã tạo ra một phiên bản khuôn mặt sống động, kết hợp giữa khoa học và nghệ thuật, với sự tham gia của các nghệ sĩ Hà Lan Kennis & Kennis cho phần tái tạo khuôn mặt và Ulco Glimmerveen cho những hình minh họa.
Các nhà khoa học đã sử dụng DNA cổ được bảo quản tốt từ hộp sọ của bà để xác định rằng bà có mái tóc đen và đôi mắt xanh. Bà thuộc cùng một nhóm người săn bắn hái lượm với “Cheddar Man”, một xác ướp được tìm thấy ở Anh vào năm 1903. Tuy nhiên, DNA của bà cho thấy làn da của bà có màu sáng hơn một chút so với Cheddar Man, người có làn da tối màu nhưng cũng có đôi mắt xanh. Điều này hé lộ rằng những người săn bắn hái lượm trong thời kỳ Mesolithic có nhiều màu da khác nhau, có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống, các mô hình di cư và khí hậu địa phương.
Isabelle De Groote, một chuyên gia khảo cổ tại Đại học Ghent, cho biết: “Đến nay, hầu hết các phát hiện từ thời kỳ này đều chỉ ra rằng người ta có làn da tối màu. Điều này cho thấy có sự đa dạng hơn về sắc tố da so với những gì chúng ta đã nghĩ trước đây.” Từ di cốt, các nhà nghiên cứu cũng suy ra rằng bà có gò má cao và sống mũi cao, và bà đã từ trần ở độ tuổi từ 35 đến 60. Dựa trên các hiện vật thời kỳ Mesolithic được phát hiện tại thung lũng Meuse, như xương cá, xương thú hoang và công cụ bằng đá, các nhà khoa học nghi ngờ rằng nhóm của bà là những người du mục.
Bà được tìm thấy vào năm 1988 trong một cuộc khai quật ở hang Margaux, gần thành phố hiện đại Dinant, Bỉ, sát biên giới với Pháp. Điều đặc biệt là bà được chôn cất cùng với những người phụ nữ khác, điều này không bình thường vì những nghĩa trang Mesolithic khác thường chứa di cốt của cả nam giới, phụ nữ và trẻ em. Các di cốt được phủ bằng các mảnh đá và rắc màu ochre, một loại thuốc nhuộm tự nhiên. Một trong số các hộp sọ có dấu hiệu bị chặt sau khi chết.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/6b/ab/6bab3650-a4a1-4585-9841-e18ecf412edc/copyright-2025-vakgroep-archeologie-tekening-ulco-glimmerveen.webp)
Hang chôn cất dường như đã được sử dụng trong vài trăm năm, cho thấy rằng các nhóm Mesolithic có thể đã có những “nơi ghi nhớ” mà mọi người quay lại, dù lối sống của họ là du mục. Thời điểm phát hiện ban đầu, các nhà nghiên cứu không có cách nào để phân tích DNA của những người phụ nữ này. Tuy nhiên, công nghệ ngày nay đã đủ tiến bộ để cho phép các nhà khoa học phân tích vật liệu di truyền cổ từ địa điểm này.
Trong tương lai, họ hy vọng sử dụng DNA để tìm hiểu xem các phụ nữ này có liên quan đến nhau hay không. Họ cũng muốn tìm hiểu thêm về chế độ ăn uống của họ, bao gồm cả việc họ đã ăn bao nhiêu cá. Nhóm nghiên cứu, được biết đến với tên gọi dự án ROAM (Cái nhìn khu vực về di cư cổ đại), đang cố gắng tìm hiểu nhiều hơn về những người hiện đại đầu tiên định cư vĩnh viễn tại vùng đất hiện nay ở miền nam Bỉ. Dữ liệu về những người săn bắn hái lượm ở khu vực này trước khi những người nông dân đầu tiên di cư đến đó “đã bị bỏ qua nhiều”, theo trang web của dự án. “Tuy nhiên, đây là giai đoạn quan trọng để hiểu rõ hơn về việc tái định cư vĩnh viễn phía bắc châu Âu sau kỷ băng hà cuối cùng.”
Không lâu nữa, phiên bản khuôn mặt của người phụ nữ này sẽ được đưa đi triển lãm. Bắt đầu từ tháng 9 này, bà sẽ được trưng bày tại các bảo tàng khác nhau trên khắp Bỉ trong khuôn khổ một cuộc triển lãm du lịch. Trước khi bắt đầu hành trình, các nhà nghiên cứu muốn đặt một cái tên cho bà. Họ mời công chúng tham gia bình chọn trước ngày 30 tháng 6, với ba cái tên được gợi ý từ địa lý: Margo, từ tên hang Margaux nơi phát hiện di cốt của bà; Freyà, dựa trên dãy núi Freyr xung quanh; hoặc Mos’anne, một diễn giải từ thung lũng Meuse, được gọi là “Mosan” trong tiếng Pháp.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...cted-by-archaeologists-and-artists-180986852/
Các nhà khoa học đã sử dụng DNA cổ được bảo quản tốt từ hộp sọ của bà để xác định rằng bà có mái tóc đen và đôi mắt xanh. Bà thuộc cùng một nhóm người săn bắn hái lượm với “Cheddar Man”, một xác ướp được tìm thấy ở Anh vào năm 1903. Tuy nhiên, DNA của bà cho thấy làn da của bà có màu sáng hơn một chút so với Cheddar Man, người có làn da tối màu nhưng cũng có đôi mắt xanh. Điều này hé lộ rằng những người săn bắn hái lượm trong thời kỳ Mesolithic có nhiều màu da khác nhau, có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống, các mô hình di cư và khí hậu địa phương.
Isabelle De Groote, một chuyên gia khảo cổ tại Đại học Ghent, cho biết: “Đến nay, hầu hết các phát hiện từ thời kỳ này đều chỉ ra rằng người ta có làn da tối màu. Điều này cho thấy có sự đa dạng hơn về sắc tố da so với những gì chúng ta đã nghĩ trước đây.” Từ di cốt, các nhà nghiên cứu cũng suy ra rằng bà có gò má cao và sống mũi cao, và bà đã từ trần ở độ tuổi từ 35 đến 60. Dựa trên các hiện vật thời kỳ Mesolithic được phát hiện tại thung lũng Meuse, như xương cá, xương thú hoang và công cụ bằng đá, các nhà khoa học nghi ngờ rằng nhóm của bà là những người du mục.
Bà được tìm thấy vào năm 1988 trong một cuộc khai quật ở hang Margaux, gần thành phố hiện đại Dinant, Bỉ, sát biên giới với Pháp. Điều đặc biệt là bà được chôn cất cùng với những người phụ nữ khác, điều này không bình thường vì những nghĩa trang Mesolithic khác thường chứa di cốt của cả nam giới, phụ nữ và trẻ em. Các di cốt được phủ bằng các mảnh đá và rắc màu ochre, một loại thuốc nhuộm tự nhiên. Một trong số các hộp sọ có dấu hiệu bị chặt sau khi chết.
Hang chôn cất dường như đã được sử dụng trong vài trăm năm, cho thấy rằng các nhóm Mesolithic có thể đã có những “nơi ghi nhớ” mà mọi người quay lại, dù lối sống của họ là du mục. Thời điểm phát hiện ban đầu, các nhà nghiên cứu không có cách nào để phân tích DNA của những người phụ nữ này. Tuy nhiên, công nghệ ngày nay đã đủ tiến bộ để cho phép các nhà khoa học phân tích vật liệu di truyền cổ từ địa điểm này.
Trong tương lai, họ hy vọng sử dụng DNA để tìm hiểu xem các phụ nữ này có liên quan đến nhau hay không. Họ cũng muốn tìm hiểu thêm về chế độ ăn uống của họ, bao gồm cả việc họ đã ăn bao nhiêu cá. Nhóm nghiên cứu, được biết đến với tên gọi dự án ROAM (Cái nhìn khu vực về di cư cổ đại), đang cố gắng tìm hiểu nhiều hơn về những người hiện đại đầu tiên định cư vĩnh viễn tại vùng đất hiện nay ở miền nam Bỉ. Dữ liệu về những người săn bắn hái lượm ở khu vực này trước khi những người nông dân đầu tiên di cư đến đó “đã bị bỏ qua nhiều”, theo trang web của dự án. “Tuy nhiên, đây là giai đoạn quan trọng để hiểu rõ hơn về việc tái định cư vĩnh viễn phía bắc châu Âu sau kỷ băng hà cuối cùng.”
Không lâu nữa, phiên bản khuôn mặt của người phụ nữ này sẽ được đưa đi triển lãm. Bắt đầu từ tháng 9 này, bà sẽ được trưng bày tại các bảo tàng khác nhau trên khắp Bỉ trong khuôn khổ một cuộc triển lãm du lịch. Trước khi bắt đầu hành trình, các nhà nghiên cứu muốn đặt một cái tên cho bà. Họ mời công chúng tham gia bình chọn trước ngày 30 tháng 6, với ba cái tên được gợi ý từ địa lý: Margo, từ tên hang Margaux nơi phát hiện di cốt của bà; Freyà, dựa trên dãy núi Freyr xung quanh; hoặc Mos’anne, một diễn giải từ thung lũng Meuse, được gọi là “Mosan” trong tiếng Pháp.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...cted-by-archaeologists-and-artists-180986852/
