Một nhóm nhà khoa học vừa công bố một phát hiện đáng chú ý về một nhóm người cổ đại tại Colombia, họ dường như không có mối liên hệ di truyền với bất kỳ ai sống ngày nay. Thật kỳ lạ, nhóm người này không phải là tổ tiên của các dân tộc bản địa Bắc Mỹ như giới nghiên cứu từng nghĩ. Andre Luiz Campelo dos Santos, một nhà khảo cổ học từ Đại học Florida Atlantic, đã bày tỏ sự ngạc nhiên khi cho hay: “Cho đến thời điểm này, chúng tôi không nghĩ rằng có bất kỳ dòng tộc nào khác xuất hiện ở Nam Mỹ”.
Nghiên cứu này được thực hiện bởi một nhóm nghiên cứu quốc tế và được công bố trong tạp chí Science Advances vào cuối tháng Năm. Họ đã phân tích DNA từ xương và răng của 21 cá nhân được tìm thấy tại năm di chỉ khảo cổ ở Altiplano, khu vực cao nguyên quanh Bogotá, có niên đại từ 500 đến 6.000 năm trước. Đây là những bộ gen người cổ đại đầu tiên được công bố tại Colombia.
DNA cổ đại là vật chất di truyền được phục hồi từ các di tích sinh học cổ. Thường được chiết xuất từ tế bào trong xương, răng hay mô được bảo quản, DNA này có thể đã bị phân hủy theo thời gian nhưng vẫn mang lại cái nhìn sâu sắc về di truyền của các quần thể đã sống từ lâu. Trong số 21 cá nhân, có bảy người thuộc về một nhóm người bí ẩn mà chưa từng được biết đến trước đây. Đây là những di tích cổ nhất trong nghiên cứu và được khai quật tại địa điểm Checua, phía bắc Bogotá, ở độ cao khoảng 1.860 mét. Nhóm người này có mặt cách đây 6.000 năm, nhưng đã biến mất sau khoảng 4.000 năm.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng: "Những người săn bắn hái lượm này không mang bất kỳ đặc điểm di truyền nào với các nhóm người cổ Bắc Mỹ và cũng không có sự đóng góp di truyền cho các quần thể cổ hoặc hiện tại ở Nam Mỹ." Họ cho biết, đến khoảng 2.000 năm trước, di sản di truyền tại địa phương đã bị thay thế bởi các quần thể từ Trung Mỹ.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/97/94/9794a267-2881-465f-8873-a7185cd91055/2025-05-28_bogota_altiplano.jpeg)
Phát hiện này đặt ra nhiều câu hỏi về nguồn gốc và nguyên nhân biến mất của nhóm người này. Theo Andrea Casas-Vargas, một tác giả nghiên cứu và nhà nghiên cứu tại Viện Di truyền Quốc gia Colombia, điều này thật sự gây khó hiểu. Người đầu tiên đặt chân đến châu Mỹ đã di cư từ Siberia qua cầu đất Bering ít nhất 15.000 năm trước; một số nghiên cứu còn cho rằng sự di cư này có thể bắt đầu từ hàng nghìn năm trước đó. Những người này sau đó phân chia thành hai dòng di truyền bản địa: miền Bắc và miền Nam, trong đó, nhóm miền nam dần định cư tại Trung và Nam Mỹ.
Nhóm Checua nhỏ bé trong nghiên cứu thuộc làn sóng di cư đầu tiên đến Nam Mỹ, nhưng đáng ngạc nhiên là gen của họ dường như không được truyền lại. Kim-Louise Krettek, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Điều đó có nghĩa là khu vực xung quanh Bogotá đã trải qua một cuộc trao đổi dân số hoàn toàn.” Các nhà khảo cổ phỏng đoán rằng nhóm Checua có thể đã biến mất do sự thay đổi môi trường hoặc bị thay thế bởi các nhóm khác. Họ cũng có thể đã hòa trộn vào các quần thể địa phương khác đến mức mà DNA độc đáo của họ bị pha loãng ra khỏi nguồn di truyền.
Dù sao đi nữa, các quần thể tại Altiplano đã có hình dạng rất khác vào khoảng 2.000 năm trước, khi người từ Trung Mỹ thay thế nhóm Checua, mang theo đồ gốm, công nghệ và có thể cả ngôn ngữ Chibchan đến Colombia ngày nay. Sự biến mất về mặt di truyền của nhóm Checua là điều không bình thường ở Nam Mỹ, nơi mà các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nhiều khu vực có sự liên tục di truyền mạnh mẽ.
Colombia “là một khu vực quan trọng để hiểu về quá trình định cư tại Nam Mỹ… nhưng cho đến nay, nó vẫn là một khoảng trắng trong các nghiên cứu DNA cổ đại của châu Mỹ”, Christina Warinner, một nhà nhân chủng học từ đại học Harvard, cho hay. Nghiên cứu này làm sáng tỏ lịch sử sâu sắc về sự di cư và hòa trộn của các quần thể trong việc hình thành các dân tộc hiện tại, đồng thời chỉ ra Trung Mỹ là khu vực có tầm ảnh hưởng đến sự phát triển của các xã hội phức tạp ở cả Bắc và Nam Mỹ.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...th-no-genetic-ties-to-people-today-180986819/
Nghiên cứu này được thực hiện bởi một nhóm nghiên cứu quốc tế và được công bố trong tạp chí Science Advances vào cuối tháng Năm. Họ đã phân tích DNA từ xương và răng của 21 cá nhân được tìm thấy tại năm di chỉ khảo cổ ở Altiplano, khu vực cao nguyên quanh Bogotá, có niên đại từ 500 đến 6.000 năm trước. Đây là những bộ gen người cổ đại đầu tiên được công bố tại Colombia.
DNA cổ đại là vật chất di truyền được phục hồi từ các di tích sinh học cổ. Thường được chiết xuất từ tế bào trong xương, răng hay mô được bảo quản, DNA này có thể đã bị phân hủy theo thời gian nhưng vẫn mang lại cái nhìn sâu sắc về di truyền của các quần thể đã sống từ lâu. Trong số 21 cá nhân, có bảy người thuộc về một nhóm người bí ẩn mà chưa từng được biết đến trước đây. Đây là những di tích cổ nhất trong nghiên cứu và được khai quật tại địa điểm Checua, phía bắc Bogotá, ở độ cao khoảng 1.860 mét. Nhóm người này có mặt cách đây 6.000 năm, nhưng đã biến mất sau khoảng 4.000 năm.
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng: "Những người săn bắn hái lượm này không mang bất kỳ đặc điểm di truyền nào với các nhóm người cổ Bắc Mỹ và cũng không có sự đóng góp di truyền cho các quần thể cổ hoặc hiện tại ở Nam Mỹ." Họ cho biết, đến khoảng 2.000 năm trước, di sản di truyền tại địa phương đã bị thay thế bởi các quần thể từ Trung Mỹ.
Phát hiện này đặt ra nhiều câu hỏi về nguồn gốc và nguyên nhân biến mất của nhóm người này. Theo Andrea Casas-Vargas, một tác giả nghiên cứu và nhà nghiên cứu tại Viện Di truyền Quốc gia Colombia, điều này thật sự gây khó hiểu. Người đầu tiên đặt chân đến châu Mỹ đã di cư từ Siberia qua cầu đất Bering ít nhất 15.000 năm trước; một số nghiên cứu còn cho rằng sự di cư này có thể bắt đầu từ hàng nghìn năm trước đó. Những người này sau đó phân chia thành hai dòng di truyền bản địa: miền Bắc và miền Nam, trong đó, nhóm miền nam dần định cư tại Trung và Nam Mỹ.
Nhóm Checua nhỏ bé trong nghiên cứu thuộc làn sóng di cư đầu tiên đến Nam Mỹ, nhưng đáng ngạc nhiên là gen của họ dường như không được truyền lại. Kim-Louise Krettek, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Điều đó có nghĩa là khu vực xung quanh Bogotá đã trải qua một cuộc trao đổi dân số hoàn toàn.” Các nhà khảo cổ phỏng đoán rằng nhóm Checua có thể đã biến mất do sự thay đổi môi trường hoặc bị thay thế bởi các nhóm khác. Họ cũng có thể đã hòa trộn vào các quần thể địa phương khác đến mức mà DNA độc đáo của họ bị pha loãng ra khỏi nguồn di truyền.
Dù sao đi nữa, các quần thể tại Altiplano đã có hình dạng rất khác vào khoảng 2.000 năm trước, khi người từ Trung Mỹ thay thế nhóm Checua, mang theo đồ gốm, công nghệ và có thể cả ngôn ngữ Chibchan đến Colombia ngày nay. Sự biến mất về mặt di truyền của nhóm Checua là điều không bình thường ở Nam Mỹ, nơi mà các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nhiều khu vực có sự liên tục di truyền mạnh mẽ.
Colombia “là một khu vực quan trọng để hiểu về quá trình định cư tại Nam Mỹ… nhưng cho đến nay, nó vẫn là một khoảng trắng trong các nghiên cứu DNA cổ đại của châu Mỹ”, Christina Warinner, một nhà nhân chủng học từ đại học Harvard, cho hay. Nghiên cứu này làm sáng tỏ lịch sử sâu sắc về sự di cư và hòa trộn của các quần thể trong việc hình thành các dân tộc hiện tại, đồng thời chỉ ra Trung Mỹ là khu vực có tầm ảnh hưởng đến sự phát triển của các xã hội phức tạp ở cả Bắc và Nam Mỹ.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...th-no-genetic-ties-to-people-today-180986819/
