Vừa qua, Ấn Độ đã công bố rằng họ đã thành công trong việc thử nghiệm tên lửa siêu thanh tầm xa lần đầu tiên, tiết lộ một chương trình vũ khí chưa từng được biết đến của Tổ chức Nghiên cứu và Phát triển Quốc phòng (DRDO), tương tự như dự án của Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Quốc phòng Mỹ. Theo thông tin, thử nghiệm diễn ra vào thứ Bảy, ngày 16 tháng 11, trên Đảo Abdul Kalam nằm ngoài khơi Đông Ấn Độ. Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ, Rajnath Singh, cho biết rằng thử nghiệm này đã thực hiện thành công các thao tác cuối cùng và xác suất trúng đích cao, điều này cho thấy tên lửa không chỉ được kiểm tra về khả năng bay mà còn về khả năng đánh trúng mục tiêu.
Tên lửa này có tầm bắn tối đa vượt quá 1.480 km, tương đương với khoảng cách của một tên lửa đạn đạo tầm trung. Tuy nhiên, thông tin chính thức về tên lửa vẫn còn rất hạn chế. Nó có thể là một loại vũ khí tấn công mặt đất cho các cuộc tấn công thông thường hoặc hạt nhân nhằm vào những mục tiêu cố định. Một số báo cáo từ truyền thông Ấn Độ cho rằng đây có thể là một loại tên lửa chống tàu tầm xa gọi là LR-AShM, với phạm vi hoạt động tương tự như tên lửa DF-21D của Trung Quốc, được biết đến với biệt danh "kẻ giết tàu sân bay".
Mặc dù không phải là lần thử nghiệm đầu tiên của Ấn Độ về vũ khí siêu thanh, nhưng đây lại là một cột mốc quan trọng trong cuộc chạy đua vũ trang giữa Ấn Độ và Trung Quốc, hai quốc gia đông dân nhất thế giới. Mối quan hệ giữa hai nước này đã gặp nhiều căng thẳng kể từ năm 1962, khi Trung Quốc tấn công và chiếm lĩnh lãnh thổ Ấn Độ ở Himalayas. Giống như chương trình chế tạo tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo của Ấn Độ, New Delhi lại một lần nữa cố gắng bắt kịp công nghệ vũ khí của Trung Quốc.
Tên lửa mới của Ấn Độ có thể cũng ảnh hưởng đến cán cân quân sự với Pakistan, quốc gia lâu năm đối địch và là đồng minh thân cận của Trung Quốc, cũng sở hữu vũ khí hạt nhân. Vào tháng Giêng vừa qua, Không quân Pakistan đã tuyên bố rằng họ có một loại vũ khí siêu thanh chưa xác định, có thể là một vũ khí được phóng từ trên không đã mua từ Trung Quốc.
Tất cả những điều này là một phần trong cuộc chạy đua toàn cầu về vũ khí siêu thanh, mà Nga và Trung Quốc khởi xướng vào những năm 2000, sau khi Mỹ nâng cao khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo, khiến hai quốc gia này lo ngại về khả năng răn đe hạt nhân của mình. Trong khi trước đó, Mỹ chủ yếu chú trọng vào các tên lửa hành trình chậm nhưng kín đáo, từ giữa những năm 2010, nước này cũng bắt đầu phát triển nhiều loại vũ khí siêu thanh đa dạng để theo kịp khả năng của Trung Quốc và Nga, mặc dù những nỗ lực này đã gặp phải một số trở ngại.
Về khái niệm vũ khí siêu thanh, không chỉ đơn thuần là tốc độ mà còn là khả năng cơ động ở vận tốc cực cao, giúp tấn công mục tiêu một cách chính xác hơn và làm khó hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo. Thuật ngữ “siêu thanh” được hiểu là một loại vũ khí có khả năng vượt qua năm lần tốc độ âm thanh, tức khoảng một dặm mỗi giây. Tuy nhiên, định nghĩa này không mấy hữu ích vì đã có nhiều loại tên lửa đạn đạo từ những năm 1950 có khả năng bay với tốc độ siêu thanh.
Có thể Bộ Quốc phòng Ấn Độ đang sử dụng một định nghĩa nghiêm ngặt hơn cho thử nghiệm tên lửa này: Vũ khí siêu thanh phải có khả năng cơ động trong quá trình bay. Phương pháp phổ biến nhất để đạt được điều này là trang bị cho tên lửa hành trình bay thấp một động cơ ramjet hoặc scramjet, giúp nó duy trì tốc độ cao. Thường thì điều này đòi hỏi phải có các tên lửa đẩy hoặc máy bay mang theo để tăng tốc độ tên lửa đến tốc độ siêu âm cần thiết.
Ấn Độ và Nga đã hợp tác phát triển một loại tên lửa hành trình sử dụng động cơ ramjet mang tên BrahMos, hiện có khả năng đạt Mach 3.5. Ấn Độ đang nỗ lực phát triển loại tên lửa này thành một vũ khí siêu thanh mang tên BrahMos II và đã thực hiện ba lần thử nghiệm với một nguyên mẫu siêu thanh sử dụng động cơ scramjet từ năm 2019 đến 2023.
Tuy nhiên, vụ phóng mới nhất dường như liên quan đến một thiết kế khác: Phóng một tên lửa đạn đạo mà khi ra khỏi bầu khí quyển sẽ mở cánh để giải phóng một hoặc nhiều phương tiện lướt siêu thanh có khả năng cơ động. Những phương tiện lướt này bỏ qua bầu khí quyển, nhảy lên trên những hạt khí dày đặc trong khi điều chỉnh để tăng khả năng xâm nhập vào phòng thủ.
Hồ sơ bay của một phương tiện lướt siêu thanh thường phẳng hơn so với quỹ đạo cao của một tên lửa đạn đạo, mở ra nhiều lựa chọn cho khả năng cơ động để tránh hoặc đi thấp hơn những tia quét của radar phòng thủ tên lửa. Tuy nhiên, không phải tất cả các vũ khí siêu thanh đều có khả năng duy trì tốc độ tối đa, một số có thể mất đi vận tốc đáng kể khi lao vào mục tiêu.
Mặc dù Trung Quốc không chính thức có hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia, nước này đang triển khai một hệ thống phòng thủ tên lửa khu vực có tên HQ-19, sử dụng các tên lửa đánh chặn có khả năng tiêu diệt mục tiêu, có thể đối phó với các tên lửa đạn đạo cũ hơn của Ấn Độ như Agni-II, nhưng không phải là các tên lửa Agni tầm trung hoặc liên lục địa của Ấn Độ. Với tầm bắn được tuyên bố là 1.480 km, tên lửa siêu thanh này không thể tiếp cận các mục tiêu ở miền trung và miền đông Trung Quốc, có thể chỉ thực hiện các cuộc tấn công thông thường vào các căn cứ quân sự ở biên giới Trung Quốc với Ấn Độ hoặc vào Pakistan.
Nếu đúng như tin đồn cho rằng đây là một loại vũ khí dẫn đường chống tàu, thì những tên lửa này có thể đe dọa các tàu chiến mặt nước của Trung Quốc đang cố gắng vào Ấn Độ Dương qua con đường ngắn nhất qua Eo biển Malacca.
Dù sao thì, lần thử nghiệm mới nhất của Ấn Độ phản ánh sự tiến triển của cuộc chạy đua vũ trang siêu thanh mà nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Mỹ, đang tham gia. Các quốc gia này đang tìm kiếm những vũ khí hạt nhân và thông thường khó đối phó hơn, đặc biệt là những vũ khí mang lại cảm giác về công nghệ tiên tiến.
Thời gian sẽ trả lời xem công nghệ mà Ấn Độ thử nghiệm cuối tuần qua có phải là một bổ sung hiệu quả về chi phí và hấp dẫn cho những loại vũ khí khác mà Ấn Độ đang đồng thời phát triển hay không, đặc biệt là khi xem xét sự đối đầu với Trung Quốc. Đây cũng là câu hỏi mà quân đội Mỹ đang phải đối diện khi cân nhắc lợi ích của việc mua sắm những vũ khí siêu thanh mới đắt đỏ so với việc tăng cường kho vũ khí đa dạng và mạnh mẽ của mình.
Nguồn tham khảo: https://www.popularmechanics.com/military/weapons/a62954745/india-hypersonic-missile-test/
Tên lửa này có tầm bắn tối đa vượt quá 1.480 km, tương đương với khoảng cách của một tên lửa đạn đạo tầm trung. Tuy nhiên, thông tin chính thức về tên lửa vẫn còn rất hạn chế. Nó có thể là một loại vũ khí tấn công mặt đất cho các cuộc tấn công thông thường hoặc hạt nhân nhằm vào những mục tiêu cố định. Một số báo cáo từ truyền thông Ấn Độ cho rằng đây có thể là một loại tên lửa chống tàu tầm xa gọi là LR-AShM, với phạm vi hoạt động tương tự như tên lửa DF-21D của Trung Quốc, được biết đến với biệt danh "kẻ giết tàu sân bay".
Mặc dù không phải là lần thử nghiệm đầu tiên của Ấn Độ về vũ khí siêu thanh, nhưng đây lại là một cột mốc quan trọng trong cuộc chạy đua vũ trang giữa Ấn Độ và Trung Quốc, hai quốc gia đông dân nhất thế giới. Mối quan hệ giữa hai nước này đã gặp nhiều căng thẳng kể từ năm 1962, khi Trung Quốc tấn công và chiếm lĩnh lãnh thổ Ấn Độ ở Himalayas. Giống như chương trình chế tạo tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo của Ấn Độ, New Delhi lại một lần nữa cố gắng bắt kịp công nghệ vũ khí của Trung Quốc.
Tên lửa mới của Ấn Độ có thể cũng ảnh hưởng đến cán cân quân sự với Pakistan, quốc gia lâu năm đối địch và là đồng minh thân cận của Trung Quốc, cũng sở hữu vũ khí hạt nhân. Vào tháng Giêng vừa qua, Không quân Pakistan đã tuyên bố rằng họ có một loại vũ khí siêu thanh chưa xác định, có thể là một vũ khí được phóng từ trên không đã mua từ Trung Quốc.
Tất cả những điều này là một phần trong cuộc chạy đua toàn cầu về vũ khí siêu thanh, mà Nga và Trung Quốc khởi xướng vào những năm 2000, sau khi Mỹ nâng cao khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo, khiến hai quốc gia này lo ngại về khả năng răn đe hạt nhân của mình. Trong khi trước đó, Mỹ chủ yếu chú trọng vào các tên lửa hành trình chậm nhưng kín đáo, từ giữa những năm 2010, nước này cũng bắt đầu phát triển nhiều loại vũ khí siêu thanh đa dạng để theo kịp khả năng của Trung Quốc và Nga, mặc dù những nỗ lực này đã gặp phải một số trở ngại.
Về khái niệm vũ khí siêu thanh, không chỉ đơn thuần là tốc độ mà còn là khả năng cơ động ở vận tốc cực cao, giúp tấn công mục tiêu một cách chính xác hơn và làm khó hệ thống phòng thủ tên lửa đạn đạo. Thuật ngữ “siêu thanh” được hiểu là một loại vũ khí có khả năng vượt qua năm lần tốc độ âm thanh, tức khoảng một dặm mỗi giây. Tuy nhiên, định nghĩa này không mấy hữu ích vì đã có nhiều loại tên lửa đạn đạo từ những năm 1950 có khả năng bay với tốc độ siêu thanh.
Có thể Bộ Quốc phòng Ấn Độ đang sử dụng một định nghĩa nghiêm ngặt hơn cho thử nghiệm tên lửa này: Vũ khí siêu thanh phải có khả năng cơ động trong quá trình bay. Phương pháp phổ biến nhất để đạt được điều này là trang bị cho tên lửa hành trình bay thấp một động cơ ramjet hoặc scramjet, giúp nó duy trì tốc độ cao. Thường thì điều này đòi hỏi phải có các tên lửa đẩy hoặc máy bay mang theo để tăng tốc độ tên lửa đến tốc độ siêu âm cần thiết.
Ấn Độ và Nga đã hợp tác phát triển một loại tên lửa hành trình sử dụng động cơ ramjet mang tên BrahMos, hiện có khả năng đạt Mach 3.5. Ấn Độ đang nỗ lực phát triển loại tên lửa này thành một vũ khí siêu thanh mang tên BrahMos II và đã thực hiện ba lần thử nghiệm với một nguyên mẫu siêu thanh sử dụng động cơ scramjet từ năm 2019 đến 2023.
Tuy nhiên, vụ phóng mới nhất dường như liên quan đến một thiết kế khác: Phóng một tên lửa đạn đạo mà khi ra khỏi bầu khí quyển sẽ mở cánh để giải phóng một hoặc nhiều phương tiện lướt siêu thanh có khả năng cơ động. Những phương tiện lướt này bỏ qua bầu khí quyển, nhảy lên trên những hạt khí dày đặc trong khi điều chỉnh để tăng khả năng xâm nhập vào phòng thủ.
Hồ sơ bay của một phương tiện lướt siêu thanh thường phẳng hơn so với quỹ đạo cao của một tên lửa đạn đạo, mở ra nhiều lựa chọn cho khả năng cơ động để tránh hoặc đi thấp hơn những tia quét của radar phòng thủ tên lửa. Tuy nhiên, không phải tất cả các vũ khí siêu thanh đều có khả năng duy trì tốc độ tối đa, một số có thể mất đi vận tốc đáng kể khi lao vào mục tiêu.
Mặc dù Trung Quốc không chính thức có hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia, nước này đang triển khai một hệ thống phòng thủ tên lửa khu vực có tên HQ-19, sử dụng các tên lửa đánh chặn có khả năng tiêu diệt mục tiêu, có thể đối phó với các tên lửa đạn đạo cũ hơn của Ấn Độ như Agni-II, nhưng không phải là các tên lửa Agni tầm trung hoặc liên lục địa của Ấn Độ. Với tầm bắn được tuyên bố là 1.480 km, tên lửa siêu thanh này không thể tiếp cận các mục tiêu ở miền trung và miền đông Trung Quốc, có thể chỉ thực hiện các cuộc tấn công thông thường vào các căn cứ quân sự ở biên giới Trung Quốc với Ấn Độ hoặc vào Pakistan.
Nếu đúng như tin đồn cho rằng đây là một loại vũ khí dẫn đường chống tàu, thì những tên lửa này có thể đe dọa các tàu chiến mặt nước của Trung Quốc đang cố gắng vào Ấn Độ Dương qua con đường ngắn nhất qua Eo biển Malacca.
Dù sao thì, lần thử nghiệm mới nhất của Ấn Độ phản ánh sự tiến triển của cuộc chạy đua vũ trang siêu thanh mà nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Mỹ, đang tham gia. Các quốc gia này đang tìm kiếm những vũ khí hạt nhân và thông thường khó đối phó hơn, đặc biệt là những vũ khí mang lại cảm giác về công nghệ tiên tiến.
Thời gian sẽ trả lời xem công nghệ mà Ấn Độ thử nghiệm cuối tuần qua có phải là một bổ sung hiệu quả về chi phí và hấp dẫn cho những loại vũ khí khác mà Ấn Độ đang đồng thời phát triển hay không, đặc biệt là khi xem xét sự đối đầu với Trung Quốc. Đây cũng là câu hỏi mà quân đội Mỹ đang phải đối diện khi cân nhắc lợi ích của việc mua sắm những vũ khí siêu thanh mới đắt đỏ so với việc tăng cường kho vũ khí đa dạng và mạnh mẽ của mình.
Nguồn tham khảo: https://www.popularmechanics.com/military/weapons/a62954745/india-hypersonic-missile-test/
