Vì sao Mỹ trừng phạt Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc của Trung Quốc?

[VNR Content]

Tướng Lý Thượng Phúc đã được Quốc hội Trung Quốc phê chuẩn chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng ngày 12/3/2023. Ông Lý năm nay 65 tuổi là một người bạn lâu năm của gia đình Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Trước khi được bổ nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng, năm 2018, ông Lý Thượng Phúc bị chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trừng phạt cùng với Cục Phát triển Thiết bị của Trung Quốc - lúc đó ông đang phụ trách - vì đã mua vũ khí của Nga, bao gồm máy bay chiến đấu Su-35 và hệ thống tên lửa đất đối không S-400.

Tướng Lý Thượng Phúc
Các chuyên gia quốc phòng phương Tây cho rằng việc Trung Quốc bổ nhiệm tướng Lý có thể xem là sự ghi nhận cho thành quả hiện đại hóa quân đội Trung Quốc của ông. Năm 2016, ông được bổ nhiệm làm phó chỉ huy Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược mới của PLA, một cơ quan tinh nhuệ được giao nhiệm vụ thúc đẩy sự phát triển các năng lực chiến tranh mạng và không gian của Trung Quốc. Sau đó, ông được bổ nhiệm làm Trưởng ban Phát triển Trang thiết bị của Quân ủy Trung ương (CMC), cơ quan quản lý quốc phòng của Trung Quốc, do nhà lãnh đạo Tập Cận Bình đứng đầu. Lịch sử của Li là một kỹ sư kỹ trị và hàng không vũ trụ từng làm việc trong chương trình vệ tinh của Trung Quốc sẽ đóng một phần quan trọng trong vai trò mới của ông. PLA đặt mục tiêu trở thành quân đội đẳng cấp thế giới vào năm 2049.
Việc Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc có trong danh sách bị trừng phạt của Mỹ cũng là một phép thử đối với quan hệ Mỹ Trung. Bởi vì các hạn chế áp đặt đối với ông Lý của Mỹ bao gồm cấm giao dịch với hệ thống tài chính Mỹ, phong tỏa tất cả tài sản ở Mỹ (nếu có) và cấm cấp thị thực. Vì vậy, câu hỏi là sẽ ra sao nếu ông Lý được mời đến Mỹ gặp người đồng cấp Lloyd Austin.
Sau khi ông Lý Thượng Phúc được bổ nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng, Hoa Kỳ vẫn không tuyên bố dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với ông. Phía Trung Quốc đáp trả bằng cách từ chối các cuộc điện đàm cấp cao giữa quân đội Trung Quốc và Mỹ trong khi đó chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Lý là tới Moscow, gặp Tổng thống Nga Putin.
Mới đây nhất, đại diện Nhà Trắng khẳng định Mỹ không có ý định dỡ bỏ lệnh trừng phạt Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc. Quan hệ Mỹ-Trung sẽ “bắt đầu tan băng rất nhanh” như lời ông Biden nói bên lề hội nghị G7 mới đây tại Nhật Bản xem ra mới chỉ trên lời nói bề mặt.