Thanh Phong
Editor
iPhone 16e, chiếc iPhone giá rẻ mới, đã có một vị trí được đánh dấu trong sách lịch sử của Apple. Đây là chiếc iPhone đầu tiên sử dụng chip sóng (modem) di động của riêng Apple, thay vì sử dụng chip của Qualcomm.
Theo iFixit, đây là một vấn đề lớn vì nhiều lý do. Một phần là vì giờ đây Apple cuối cùng cũng có thể kiểm soát một trong những bộ phận quan trọng nhất của điện thoại thông minh. Một phần là vì như chúng ta sẽ thấy Apple ghét Qualcomm. Và một phần là vì Apple đã mất quá nhiều thời gian để thực sự chế tạo được thứ này. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng xem xét con đường dài và đầy đau đớn của Apple để đến với chip sóng C1.
Tại sao Apple lại bận tâm đến vậy?
Đầu tiên, tại sao lại phải bận tâm đến việc tự làm modem khi bạn có thể mua một modem hoạt động hoàn hảo và đã lắp vào điện thoại của mình, rất đáng tin cậy, từ lâu rồi?
Một modem chuyển tín hiệu không dây tương tự từ các tháp di động thành tín hiệu kỹ thuật số mà điện thoại có thể hiểu được. Ban đầu, modem là viết tắt của modulator/demodulator (bộ điều biến/giải điều biến) và ở cấp độ cơ bản, modem điện thoạix đang thực hiện cùng một chức năng mà modem quay số (dial-up modem) nhiễu của những năm 90 đã làm. Nhưng modem di động ngày nay có một loạt ăng-ten và có thể truyền trên nhiều kênh vô tuyến cùng lúc. Công nghệ modem đã phát triển nhanh chóng, cho phép chip tổng hợp các băng tần từ nhiều nhà mạng.
iPhone 16 sử dụng modem Qualcomm SDX71M có tốc độ tải xuống 5G nhanh hơn tới 26% so với thế hệ trước. Tuy nhiên, đó không phải là modem mới nhất của Qualcomm. Modem mới nhất của Qualcomm là X75. Một số người đoán rằng Apple đã chọn một modem thế hệ cũ hơn một chút dùng cho iPhone 16 "để thu hẹp khoảng cách khi modem do họ tự phát triển được giới thiệu". Nhiều người theo dõi chặt chẽ đã đoán đúng rằng modem iPhone tiếp theo sẽ là chip do Apple tự sản xuất.
iPhone 16 sử dụng modem Qualcomm SDX71M
Nếu bạn theo dõi Apple, bạn sẽ biết rằng họ thích sở hữu toàn bộ chuỗi. Điều này bắt đầu bằng việc họ sản xuất cả phần cứng và phần mềm cho các nền tảng của mình, và là lý do tại sao hiện tại họ tự sản xuất chip Apple Silicon dựa trên ARM và tại sao họ điều hành App Store của riêng mình với hệ thống thanh toán của riêng họ. Đó là về quyền kiểm soát, và sức mạnh và tính linh hoạt mà điều này mang lại. Hãy xem những khó khăn mà Microsoft đã phải trải qua khi cố gắng khiến mọi người chuyển sang Windows 11 hoặc thuyết phục các nhà sản xuất phần mềm sử dụng các tính năng mới nhất của họ. Hoặc hãy xem cách các nhà sản xuất PC bị mắc kẹt với chip Intel x86 bị quá nhiệt và kém hiệu quả cho đến khi chip ARM mới nhất của Qualcomm đủ tốt để chạy máy tính xách tay.
Apple thích kiểm soát mọi thứ và điều này có nghĩa là phần cứng hoạt động hoàn hảo (về lý thuyết) với phần mềm và họ có thể thêm các tính năng mới và đưa ra các bản cập nhật hệ điều hành mới khi họ muốn. Và quyền kiểm soát này cũng dẫn đến những thứ như thời lượng pin tuyệt vời của máy Mac dòng M chẳng hạn.
Bằng cách thiết kế chip modem riêng, cuối cùng công ty sẽ có thể đưa chip đó vào hệ thống chính trên chip (SoC) trong iPhone, iPad và máy Mac, và có lẽ sẽ thấy chi phí giảm và mức tiêu thụ điện năng ít hơn nhiều. Apple cũng được đồn đoán sẽ giới thiệu chip Wi-Fi nội bộ của riêng mình trong bản phát hành vào mùa thu của dòng sản phẩm iPhone 17.
Nhưng có thể chính khía cạnh kinh doanh đã thực sự thúc đẩy Apple sản xuất C1. Xét cho cùng, Apple không sản xuất màn hình, RAM hay SSD của riêng mình, nhưng những thứ này lại thiết yếu đối với sản phẩm của công ty như modem di động. Và Apple dường như không gặp vấn đề gì khi hợp tác với TSMC để sản xuất chip dòng A và dòng M. Vấn đề ở đây chính là Qualcomm.
Cuộc chiến giữa Qualcomm và Apple
Vào năm 2017, Apple đã kiện Qualcomm với số tiền 1 tỷ USD, với lý do Qualcomm tính phí cấp phép bằng sáng chế quá cao. Apple gọi đây là hành vi chống cạnh tranh, vì không thể sản xuất điện thoại thông minh mà không có họ. Apple cũng cáo buộc Qualcomm đã giữ lại 1 tỷ USD tiền nợ để trả thù cho vai trò của Apple trong cuộc điều tra của Hàn Quốc về Qualcomm.
Cuộc chiến pháp lý này kéo dài trong nhiều năm, ngày càng trở nên bẩn thỉu hơn. Ví dụ, Qualcomm đã cố gắng cấm một số mẫu iPhone ở Mỹ và cố gắng làm điều tương tự ở Đức và Trung Quốc. Vào năm 2019, một thẩm phán của Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) đã khuyến nghị rằng một số mẫu iPhone nên bị cấm nhập khẩu.
Đây khó có thể là một mối quan hệ lành mạnh. Trong khi đó, Apple đã trả tiền cho Qualcomm cho mọi modem mà họ lắp vào iPhone. Trong một thỏa thuận năm 2019, Apple được cho là đã trả trước cho Qualcomm khoảng 6 tỷ USD, với thỏa thuận sẽ trả 9 USD cho mỗi chiếc iPhone được bán trong tương lai.
Trong suốt thời gian này, Apple đã cố gắng thoát khỏi sự kiểm soát chặt chẽ và tốn kém của Qualcomm đối với thành phần quan trọng này. Và cuối cùng, với iPhone 16e, có vẻ như họ đã thành công.
Đầu tư nghiêm túc
Khi Apple muốn tự sản xuất chip tùy chỉnh, họ đã mua lại công ty thiết kế chip PA Semi vào năm 2008 (năm sau khi iPhone ra mắt) với giá chỉ 278 triệu USD. Việc mua lại đó đã dẫn đến những con chip Mac và iPad dòng M đáng kinh ngạc ngày nay.
Khi quyết định tự sản xuất modem di động, Apple đã mua một công ty khác, nhưng công ty này lớn hơn nhiều. Apple đã mua lại bộ phận modem điện thoại thông minh của Intel với giá 1 tỷ USD. Điều này bao gồm khoảng 2.200 nhân viên của Intel và có lẽ quan trọng nhất là hơn 17.000 bằng sáng chế công nghệ không dây.
Thiết kế modem di động là một chuyện. Nhưng làm điều đó khi bạn không thể sử dụng bất kỳ công nghệ hoặc phương pháp nào đã được Qualcomm cấp bằng sáng chế lại là một chuyện khác. Người ta cũng có thể suy đoán rằng Qualcomm cố tình làm sai lệch thông số kỹ thuật 5G để không thể thực hiện kỹ thuật dịch ngược, đảm bảo rằng họ có thể cấp phép bằng sáng chế của riêng mình cho mọi người. Nhưng đó chỉ là suy đoán.
Nhưng ngay cả với tất cả bí quyết, các bằng sáng chế (IP) và thiết bị của Intel, Apple vẫn phải vật lộn để tạo ra một modem có thể thay thế các thiết kế được cấp phép của Qualcomm và thực hiện đủ hiệu quả để đưa vào iPhone. Xét cho cùng, iPhone là cỗ máy kiếm tiền của Apple và bất kỳ thành phần mới nào cũng phải hoàn hảo 100% ngay từ đầu. Nó cũng phải được sản xuất ở quy mô iPhone, nghĩa là hàng chục triệu đơn vị. Đó là lý do tại sao modem C1 đầu tiên được đưa vào 16e, chiếc điện thoại ít quan trọng nhất trong dòng sản phẩm của Apple.
Và hãy cân nhắc điều này - ngay cả Intel, với hàng thập kỷ kinh nghiệm thiết kế và chế tạo chip, cũng không thể làm được điều này. Tại sao Apple lại nghĩ rằng họ có thể làm tốt hơn?
Khó hơn tưởng tượng
Vào năm 2011, Intel đã mua bộ phận không dây của nhà sản xuất chip Đức Infineon với giá 1,3 tỷ USD và sau đó mua lại một bộ phận khác của Infineon đã được tách ra trước đó. Một số mẫu iPhone 4 sử dụng chip không dây Infineon, và các mẫu iPhone sau này (bao gồm iPhone 7 và lên đến iPhone 11) sử dụng modem của Intel.
Nhưng các phiên bản của Intel không tốt bằng các phiên bản của Qualcomm. Một số mẫu sử dụng cả hai modem. Vì vậy khi đó, nhiều trang web đăng tải các câu chuyện về cách biết iPhone sử dụng modem nào. Tại sao vậy? Bởi vì iPhone được trang bị Qualcomm có chất lượng mạng 4G LTE nhanh hơn.
Sau đó là 5G và Intel không thể theo kịp. Vì vậy, Apple buộc phải quay lại với Qualcomm, bất chấp mọi hiềm khích giữa họ.
Đó là lý do tại sao việc Apple xuất xưởng modem C1 lại là một sự kiện lớn như vậy. Bước tiếp theo chắc chắn phải là đưa modem này vào các mẫu iPhone hàng đầu và iPad. Và một khi C1 được tích hợp vào SoC dòng A và dòng M của Apple, thì thật điên rồ nếu không tích hợp chúng vào cả MacBook. Và vì các modem tích hợp đó sẽ được đưa vào quy trình nanomet nhỏ của TSMC, nên chúng cũng sẽ tiết kiệm năng lượng hơn.
Theo iFixit, đây là một vấn đề lớn vì nhiều lý do. Một phần là vì giờ đây Apple cuối cùng cũng có thể kiểm soát một trong những bộ phận quan trọng nhất của điện thoại thông minh. Một phần là vì như chúng ta sẽ thấy Apple ghét Qualcomm. Và một phần là vì Apple đã mất quá nhiều thời gian để thực sự chế tạo được thứ này. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng xem xét con đường dài và đầy đau đớn của Apple để đến với chip sóng C1.
Tại sao Apple lại bận tâm đến vậy?
Đầu tiên, tại sao lại phải bận tâm đến việc tự làm modem khi bạn có thể mua một modem hoạt động hoàn hảo và đã lắp vào điện thoại của mình, rất đáng tin cậy, từ lâu rồi?
Một modem chuyển tín hiệu không dây tương tự từ các tháp di động thành tín hiệu kỹ thuật số mà điện thoại có thể hiểu được. Ban đầu, modem là viết tắt của modulator/demodulator (bộ điều biến/giải điều biến) và ở cấp độ cơ bản, modem điện thoạix đang thực hiện cùng một chức năng mà modem quay số (dial-up modem) nhiễu của những năm 90 đã làm. Nhưng modem di động ngày nay có một loạt ăng-ten và có thể truyền trên nhiều kênh vô tuyến cùng lúc. Công nghệ modem đã phát triển nhanh chóng, cho phép chip tổng hợp các băng tần từ nhiều nhà mạng.
iPhone 16 sử dụng modem Qualcomm SDX71M có tốc độ tải xuống 5G nhanh hơn tới 26% so với thế hệ trước. Tuy nhiên, đó không phải là modem mới nhất của Qualcomm. Modem mới nhất của Qualcomm là X75. Một số người đoán rằng Apple đã chọn một modem thế hệ cũ hơn một chút dùng cho iPhone 16 "để thu hẹp khoảng cách khi modem do họ tự phát triển được giới thiệu". Nhiều người theo dõi chặt chẽ đã đoán đúng rằng modem iPhone tiếp theo sẽ là chip do Apple tự sản xuất.
iPhone 16 sử dụng modem Qualcomm SDX71M
Nếu bạn theo dõi Apple, bạn sẽ biết rằng họ thích sở hữu toàn bộ chuỗi. Điều này bắt đầu bằng việc họ sản xuất cả phần cứng và phần mềm cho các nền tảng của mình, và là lý do tại sao hiện tại họ tự sản xuất chip Apple Silicon dựa trên ARM và tại sao họ điều hành App Store của riêng mình với hệ thống thanh toán của riêng họ. Đó là về quyền kiểm soát, và sức mạnh và tính linh hoạt mà điều này mang lại. Hãy xem những khó khăn mà Microsoft đã phải trải qua khi cố gắng khiến mọi người chuyển sang Windows 11 hoặc thuyết phục các nhà sản xuất phần mềm sử dụng các tính năng mới nhất của họ. Hoặc hãy xem cách các nhà sản xuất PC bị mắc kẹt với chip Intel x86 bị quá nhiệt và kém hiệu quả cho đến khi chip ARM mới nhất của Qualcomm đủ tốt để chạy máy tính xách tay.
Apple thích kiểm soát mọi thứ và điều này có nghĩa là phần cứng hoạt động hoàn hảo (về lý thuyết) với phần mềm và họ có thể thêm các tính năng mới và đưa ra các bản cập nhật hệ điều hành mới khi họ muốn. Và quyền kiểm soát này cũng dẫn đến những thứ như thời lượng pin tuyệt vời của máy Mac dòng M chẳng hạn.
Bằng cách thiết kế chip modem riêng, cuối cùng công ty sẽ có thể đưa chip đó vào hệ thống chính trên chip (SoC) trong iPhone, iPad và máy Mac, và có lẽ sẽ thấy chi phí giảm và mức tiêu thụ điện năng ít hơn nhiều. Apple cũng được đồn đoán sẽ giới thiệu chip Wi-Fi nội bộ của riêng mình trong bản phát hành vào mùa thu của dòng sản phẩm iPhone 17.
Nhưng có thể chính khía cạnh kinh doanh đã thực sự thúc đẩy Apple sản xuất C1. Xét cho cùng, Apple không sản xuất màn hình, RAM hay SSD của riêng mình, nhưng những thứ này lại thiết yếu đối với sản phẩm của công ty như modem di động. Và Apple dường như không gặp vấn đề gì khi hợp tác với TSMC để sản xuất chip dòng A và dòng M. Vấn đề ở đây chính là Qualcomm.
Cuộc chiến giữa Qualcomm và Apple
Vào năm 2017, Apple đã kiện Qualcomm với số tiền 1 tỷ USD, với lý do Qualcomm tính phí cấp phép bằng sáng chế quá cao. Apple gọi đây là hành vi chống cạnh tranh, vì không thể sản xuất điện thoại thông minh mà không có họ. Apple cũng cáo buộc Qualcomm đã giữ lại 1 tỷ USD tiền nợ để trả thù cho vai trò của Apple trong cuộc điều tra của Hàn Quốc về Qualcomm.
Cuộc chiến pháp lý này kéo dài trong nhiều năm, ngày càng trở nên bẩn thỉu hơn. Ví dụ, Qualcomm đã cố gắng cấm một số mẫu iPhone ở Mỹ và cố gắng làm điều tương tự ở Đức và Trung Quốc. Vào năm 2019, một thẩm phán của Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) đã khuyến nghị rằng một số mẫu iPhone nên bị cấm nhập khẩu.
Đây khó có thể là một mối quan hệ lành mạnh. Trong khi đó, Apple đã trả tiền cho Qualcomm cho mọi modem mà họ lắp vào iPhone. Trong một thỏa thuận năm 2019, Apple được cho là đã trả trước cho Qualcomm khoảng 6 tỷ USD, với thỏa thuận sẽ trả 9 USD cho mỗi chiếc iPhone được bán trong tương lai.
Trong suốt thời gian này, Apple đã cố gắng thoát khỏi sự kiểm soát chặt chẽ và tốn kém của Qualcomm đối với thành phần quan trọng này. Và cuối cùng, với iPhone 16e, có vẻ như họ đã thành công.
Đầu tư nghiêm túc
Khi Apple muốn tự sản xuất chip tùy chỉnh, họ đã mua lại công ty thiết kế chip PA Semi vào năm 2008 (năm sau khi iPhone ra mắt) với giá chỉ 278 triệu USD. Việc mua lại đó đã dẫn đến những con chip Mac và iPad dòng M đáng kinh ngạc ngày nay.
Khi quyết định tự sản xuất modem di động, Apple đã mua một công ty khác, nhưng công ty này lớn hơn nhiều. Apple đã mua lại bộ phận modem điện thoại thông minh của Intel với giá 1 tỷ USD. Điều này bao gồm khoảng 2.200 nhân viên của Intel và có lẽ quan trọng nhất là hơn 17.000 bằng sáng chế công nghệ không dây.
Thiết kế modem di động là một chuyện. Nhưng làm điều đó khi bạn không thể sử dụng bất kỳ công nghệ hoặc phương pháp nào đã được Qualcomm cấp bằng sáng chế lại là một chuyện khác. Người ta cũng có thể suy đoán rằng Qualcomm cố tình làm sai lệch thông số kỹ thuật 5G để không thể thực hiện kỹ thuật dịch ngược, đảm bảo rằng họ có thể cấp phép bằng sáng chế của riêng mình cho mọi người. Nhưng đó chỉ là suy đoán.
Nhưng ngay cả với tất cả bí quyết, các bằng sáng chế (IP) và thiết bị của Intel, Apple vẫn phải vật lộn để tạo ra một modem có thể thay thế các thiết kế được cấp phép của Qualcomm và thực hiện đủ hiệu quả để đưa vào iPhone. Xét cho cùng, iPhone là cỗ máy kiếm tiền của Apple và bất kỳ thành phần mới nào cũng phải hoàn hảo 100% ngay từ đầu. Nó cũng phải được sản xuất ở quy mô iPhone, nghĩa là hàng chục triệu đơn vị. Đó là lý do tại sao modem C1 đầu tiên được đưa vào 16e, chiếc điện thoại ít quan trọng nhất trong dòng sản phẩm của Apple.
Và hãy cân nhắc điều này - ngay cả Intel, với hàng thập kỷ kinh nghiệm thiết kế và chế tạo chip, cũng không thể làm được điều này. Tại sao Apple lại nghĩ rằng họ có thể làm tốt hơn?
Khó hơn tưởng tượng
Vào năm 2011, Intel đã mua bộ phận không dây của nhà sản xuất chip Đức Infineon với giá 1,3 tỷ USD và sau đó mua lại một bộ phận khác của Infineon đã được tách ra trước đó. Một số mẫu iPhone 4 sử dụng chip không dây Infineon, và các mẫu iPhone sau này (bao gồm iPhone 7 và lên đến iPhone 11) sử dụng modem của Intel.
Nhưng các phiên bản của Intel không tốt bằng các phiên bản của Qualcomm. Một số mẫu sử dụng cả hai modem. Vì vậy khi đó, nhiều trang web đăng tải các câu chuyện về cách biết iPhone sử dụng modem nào. Tại sao vậy? Bởi vì iPhone được trang bị Qualcomm có chất lượng mạng 4G LTE nhanh hơn.
Sau đó là 5G và Intel không thể theo kịp. Vì vậy, Apple buộc phải quay lại với Qualcomm, bất chấp mọi hiềm khích giữa họ.
Đó là lý do tại sao việc Apple xuất xưởng modem C1 lại là một sự kiện lớn như vậy. Bước tiếp theo chắc chắn phải là đưa modem này vào các mẫu iPhone hàng đầu và iPad. Và một khi C1 được tích hợp vào SoC dòng A và dòng M của Apple, thì thật điên rồ nếu không tích hợp chúng vào cả MacBook. Và vì các modem tích hợp đó sẽ được đưa vào quy trình nanomet nhỏ của TSMC, nên chúng cũng sẽ tiết kiệm năng lượng hơn.
