Phương Tây thấy có gì đó không ổn: Vì sao tên lửa Nga bắn mãi chưa thể hết?

[Khánh Phạm]

Đã 9 tháng rồi và cuộc chiến Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, trở thành một cuộc chiến tiêu hao tàn khốc. Không thể phủ nhận vũ khí do phương Tây viện trợ đã đóng vai trò sống còn giúp Ukraine tồn tại lâu dài, thậm chí giành hàng loạt thắng lợi trên chiến trường.
Tuy nhiên, liệu các nước NATO do Mỹ đứng đầu có thể hỗ trợ Ukraine đến đâu? Câu hỏi tưởng chừng như không nên nảy sinh này lại đang xuất hiện ngày càng nhiều trong suy nghĩ của nhiều người.
Xét theo tình hình hiện tại, trong tay Mỹ không có nhiều vũ khí và trang thiết bị có thể hỗ trợ Ukraine. Tất nhiên, điều này không có nghĩa là kho dự trữ vũ khí của Mỹ gần như cạn kiệt, mà Mỹ phải giữ lại một phần kho vũ khí để đối phó với cái gọi là xung đột “ngẫu nhiên”, chẳng hạn như chiến tranh eo biển Đài Loan. Giờ đây, kho dự trữ vũ khí và đạn dược thông thường của Hoa Kỳ đang tiến gần đến giới hạn đỏ. Năng lực sản xuất của các nhà sản xuất vũ khí phương Tây không thể theo kịp mức tiêu thụ của chiến trường Ukraine. Nhiều đến mức Hoa Kỳ buộc phải tìm kiếm đạn pháo từ Pakistan và các nước khác.

Mặt khác, tình hình ở Nga không lạc quan, do không có vũ khí dẫn đường chính xác nên buộc phải mua máy bay không người lái và đạn dược lảng vảng từ Iran, thậm chí có tin đồn Nga mua rất nhiều pháo và đạn dược từ Triều Tiên. Trong trường hợp này, ai có thể nghiến răng và kiên trì đến cùng sẽ giành được chiến thắng cuối cùng.
Trước hết, Hoa Kỳ đã cung cấp bao nhiêu viện trợ vũ khí cho Ukraine? Tổ chức cố vấn CSIS của Mỹ gần đây đã đưa ra một bản tóm tắt. Vào tháng 3, tháng 5 và tháng 9 năm nay, Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua 3 chương trình tài trợ cho Ukraine, với tổng số tiền là 68 tỷ đô la Mỹ. Ngoài ra còn có một gói viện trợ mới trị giá 37,7 tỷ đô la vẫn chưa được thông qua, vốn đã bị nghi ngờ sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Quốc hội Hoa Kỳ. Nhưng có ba lưu ý đối với các chương trình viện trợ này:
Thứ nhất, không phải tất cả số tiền viện trợ này đều được dùng để mua vũ khí và trang thiết bị. Các chi phí bao gồm bốn lĩnh vực chính: viện trợ quân sự, viện trợ nhân đạo, hỗ trợ kinh tế cho chính phủ Ukraine và chi phí trong nước của chính phủ Hoa Kỳ liên quan đến Ukraine. Viện trợ quân sự chiếm hơn một nửa số đó, với tổng trị giá 38,2 tỷ USD.

Thứ hai, trong số 38,2 tỷ USD viện trợ quân sự, chỉ có 17 tỷ USD là hỗ trợ quân sự ngắn hạn, bao gồm chi phí chuyển giao vũ khí, được chia thành vũ khí của Mỹ và vũ khí mua từ đồng minh, bao gồm chi phí đào tạo cho quân nhân Ukraine và thông tin tình báo chia sẻ. 10,4 tỷ đô la hỗ trợ quân sự dài hạn mà Ukraine có thể sử dụng để mua vũ khí hoặc xây dựng lại quân đội, nhưng đây là những chi phí trong tương lai hiện không có sẵn; cộng với 9,6 tỷ đô la hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ dành cho chính quân đội Hoa Kỳ đối với tình hình ở Ukraine.
Thứ ba, viện trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine, chỉ một phần nhỏ của các chi phí rất khẩn cấp được chính phủ Hoa Kỳ trả trước, và phần lớn các chi phí còn lại sẽ được phân bổ trong ngân sách 7-8 năm tới. Quân đội Hoa Kỳ đầu tiên bàn giao vũ khí dự trữ cho Ukraine, sau đó chi phí viện trợ trong tương lai để mua vũ khí mới bổ sung cho kho dự trữ. Đương nhiên, đây là đầy rẫy tính toán nhỏ của chính quân đội Mỹ, ví dụ như tên lửa chống tăng Javelin viện trợ cho Ukraine đều là mẫu đời đầu, quân đội Mỹ có thể mua mẫu mới nhất.

Vì vậy, về lý thuyết, Mỹ có thể viện trợ nhiều vũ khí hơn, nhưng do hạn chế của toàn bộ chuỗi cung ứng, các nhà sản xuất vũ khí Mỹ sẽ phải mất nhiều thời gian để mở rộng sản xuất và xây dựng dây chuyền sản xuất mới.
Nghiêm trọng hơn là sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ, Đảng Cộng hòa Mỹ đã nắm quyền kiểm soát Hạ viện, nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa đã đe dọa Mỹ sẽ không viện trợ cho Ukraine trong tương lai. Do đó, người ta vẫn nghi ngờ liệu Ukraine có thể tiếp tục nhận viện trợ vũ khí từ Hoa Kỳ hay không.
Mặt khác, mấy tuần trước Nga đã phát động tấn công Ukraine, ngoài việc sử dụng số lượng lớn máy bay không người lái cảm tử do Iran chế tạo, quân đội Nga mỗi ngày còn phóng hàng chục tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo. Điều này khiến cả Ukraine và các nước phương Tây ngạc nhiên. Bởi vì khi bắt đầu chiến tranh, cả Bộ Tổng tham mưu Ukraine và cơ quan tình báo Mỹ đều ước tính rằng kho dự trữ vũ khí dẫn đường chính xác của Nga không lớn và cả hai đều dự đoán rằng vũ khí dẫn đường chính xác của quân đội Nga sẽ sớm cạn kiệt.
Ví dụ, Bộ Tổng tham mưu Ukraine ước tính rằng vào đầu cuộc chiến, Nga có 900 tên lửa đạn đạo Iskander-M, 500 tên lửa hành trình Calibre và 440 tên lửa hành trình phóng từ trên không KH-101 được giảm xuống còn 123 tên lửa Iskander, 272 Calibre và 213 KH-101. Rõ ràng, ước tính của họ đã sai.

Hầu như kho dự trữ vũ khí của bất kỳ quốc gia nào cũng là bí mật hàng đầu. Việc Ukraine và tình báo phương Tây phạm sai lầm là chuyện bình thường. Và mong muốn của phương Tây nhằm giảm năng lực sản xuất vũ khí của Nga về 0 thông qua lệnh cấm vận có thể không thực tế. Các doanh nghiệp quân sự Nga có thể đã dự trữ đủ các linh kiện điện tử của phương Tây trước chiến tranh và bắt đầu thay thế chúng bằng nội địa hóa từ vài năm trước nên họ vẫn có thể tiếp tục sản xuất các loại vũ khí tấn công chính xác này.
Bạn phải biết rằng mặc dù ngành công nghiệp bán dẫn của Nga không tiên tiến bằng Mỹ, Trung Quốc, nhưng nước này vẫn có một số dây chuyền sản xuất chất bán dẫn, đủ để sản xuất các mạch tích hợp cấp quân sự không yêu cầu quy trình sản xuất cao.

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley gần đây đã công khai cho rằng Ukraine sẽ không thể chiếm lại lãnh thổ do Nga chiếm đóng trong tương lai gần và Nga có khả năng chiến đấu với Ukraine trong một thời gian dài, điều này có khả năng dựa trên thông tin tình báo và dữ liệu thu được bởi Hoa Kỳ.
Đáng chú ý, nhận xét của ông không bị bất kỳ quan chức Hoa Kỳ nào phản bác, và một số quan chức Hoa Kỳ thậm chí còn ủng hộ Ukraine nên tham gia đàm phán hòa bình với Nga. Từ quan điểm này, tiềm năng chiến tranh của Nga cuối cùng đã được phương Tây chú ý.
Tình hình hiện nay, phương Tây muốn kết thúc chiến tranh càng sớm càng tốt trước mùa đông lạnh giá. Ukraine không sẵn sàng đàm phán, nhưng sức chiến đấu của quân đội Ukraine là bao nhiêu với sự hỗ trợ giảm mạnh cũng là một câu hỏi lớn. Xu hướng trong tương lai của Chiến tranh Nga-Ukraine phụ thuộc vào việc ai có thể kiên trì hơn.

>>> Hàn Quốc khẳng định không cung cấp vũ khí cho Ukraine.