Nhật “bơm” tới 20 tỷ USD để thúc đẩy sản xuất nhiên liệu hydro siêu sạch

[Bỉ Ngạn Hoa]

Theo hãng tin Nikkei, Nhật Bản có kế hoạch chi 3 nghìn tỷ yên (20,3 tỷ USD) trong 15 năm tới để trợ cấp cho việc sản xuất hydro siêu sạch, nhằm tăng cường hợp tác với khu vực tư nhân để phát triển chuỗi cung ứng nội địa cho nguồn năng lượng này.

Nhiên liệu hydro, sản phẩm phụ chỉ thải ra nước, được coi là nguồn năng lượng thế hệ tiếp theo khi các quốc gia theo đuổi quá trình khử cacbon. Nhưng chi phí của nhiên liệu hydro sạch, bao gồm cả sản xuất và cung ứng, được cho là cao hơn 10 lần so với khí đốt tự nhiên.
Nhật đang tìm cách trợ cấp phần chênh lệch chi phí cho các công ty sản xuất các dạng hydro sạch thường được phân loại là hydro "xanh".
Hầu hết hydro hiện nay được sản xuất từ khí tự nhiên hoặc than đá, dẫn đến phát thải carbon dioxide trong quá trình sản xuất. Dạng khí thải nặng này được gọi là hydro "xám".
Hydro “xanh” liên quan đến việc thu giữ và lưu trữ hầu hết lượng khí thải carbon được tạo ra trong quá trình đó. Hydro “xanh” tạo ra hydro thông qua quá trình điện phân nước sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió.
Nhật dự định đặt mức phát thải CO2 là 3,4 kg trong quá trình sản xuất trên 1 kg hydro làm giới hạn để đủ điều kiện nhận trợ cấp. Người nhận dự kiến là các doanh nghiệp sản xuất hydro trong nước cũng như các doanh nghiệp nhập khẩu và bán hydro từ nước ngoài.
Một dự luật về việc trợ cấp cho việc sản xuất nhiên liệu hydro sạch ở Nhật sẽ được đệ trình trong phiên họp quốc hội thường kỳ tổ chức vào đầu năm nay. Sau khi luật được ban hành, các công ty nhận trợ cấp sẽ được quyết định vào cuối năm 2024.
3 nghìn tỷ yên (20 tỷ USD) sẽ được tài trợ bằng trái phiếu chính phủ phát hành bắt đầu từ tháng Hai. Số tiền trợ cấp sẽ được đánh giá lại dựa trên mức độ sử dụng hydro.
Các mục tiêu tiềm năng bao gồm nhà sản xuất hóa chất Asahi Kasei, công ty đang sử dụng tiền từ Tổ chức Phát triển Công nghệ Công nghiệp và Năng lượng Mới của Nhật Bản để phát triển thiết bị điện phân, cũng như công ty dầu mỏ Eneos và công ty kinh doanh Sumitomo có kế hoạch nhập khẩu hydro sản xuất ở nước ngoài.
Nhật Bản có kế hoạch tăng nguồn cung hydro nội địa thêm 50% so với mức hiện tại lên 3 triệu tấn vào năm 2030 và lên 20 triệu tấn vào năm 2050. Khoản trợ cấp sẽ yêu cầu nguồn cung hydro bắt đầu vào năm tài chính 2030 và nguồn cung tiếp tục trong 10 năm sau khi sự hỗ trợ tài chính của chính phủ kết thúc.
Hoa Kỳ và Châu Âu đang dẫn đầu về các biện pháp hỗ trợ hydro sạch.
Đạo luật Giảm lạm phát của Hoa Kỳ được thông qua vào năm 2022 đã tạo ra một hệ thống tín dụng thuế cung cấp cho các công ty mức hỗ trợ lên tới 3 USD cho mỗi kg hydro được sản xuất. Càng ít CO2 thải ra trong quá trình sản xuất thì nguồn tín dụng nhận được càng lớn.
Liên minh châu Âu đã phát động các cuộc đấu giá đầu tiên để hỗ trợ sản xuất hydro vào tháng 11/2023, trị giá 800 triệu euro (865 triệu USD) cho vòng đầu tiên. Chương trình này cũng dự kiến kéo dài 10 năm và sẽ đưa ra mức phí cố định trên mỗi kg hydro được sản xuất cho các công ty sử dụng năng lượng tái tạo.
Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản cho biết, các nước Trung Đông như Ả Rập Saudi và Oman cũng đang gấp rút sản xuất hydro từ năng lượng tái tạo nhưng không ban hành các chính sách trợ cấp như Nhật Bản hay EU. Trung Đông dự kiến sẽ chủ yếu xuất khẩu hydro.
Các quốc gia đang thúc đẩy việc sử dụng hydro trong các lĩnh vực như thép, hàng không và vận tải biển. Cơ quan Năng lượng Quốc tế báo cáo rằng nhu cầu hydro toàn cầu được dự đoán sẽ đạt 88,3 triệu tấn vào năm 2030 và 287 triệu tấn vào năm 2050.
EU đặt mục tiêu đảm bảo 20 triệu tấn hydro mỗi năm vào năm 2030, bao gồm hydro được sản xuất từ năng lượng tái tạo trong khu vực và hydro nhập khẩu. Mỹ có kế hoạch tăng lượng hydro hàng năm lên 10 triệu tấn vào năm 2030 và 50 triệu tấn vào năm 2050.