Lỗ hơn 5 tỷ USD, Samsung gấp rút "đại phẫu" 1 lĩnh vực để quyết chiến với TSMC

[The Storm Riders]

Samsung Electronics đang đặt mảng kinh doanh chip hệ thống (System LSI) và đúc chip theo hợp đồng (foundry) dưới sự kiểm tra nghiêm ngặt, khả năng sẽ có một cuộc đại tu lớn bao gồm thay đổi nhân sự cấp cao và tái phân bổ nhân viên. Động thái này diễn ra khi Samsung đối mặt với cuộc chiến khó khăn trước các đối thủ như TSMC, trong bối cảnh ngành bán dẫn phi bộ nhớ – một trọng tâm chiến lược dài hạn của Chủ tịch Lee Jae-yong (Jay Y. Lee) – chưa đạt được kỳ vọng.

"Vỡ mộng" soán ngôi TSMC: Samsung "đốt" hàng tỷ USD để rồi chuốc lấy khoản lỗ hơn 5 tỷ USD chỉ sau 2 năm

Bộ phận đúc chip (foundry) của Samsung Electronics đã phải vật lộn với khoản lỗ trong năm thứ hai liên tiếp. Mặc dù đã đầu tư hàng chục nghìn tỷ won, nhưng khoản lỗ ước tính lên tới 7-9 nghìn tỷ won. Các chuyên gia cho rằng, để bộ phận đúc chip của Samsung Electronics có thể cạnh tranh cần phải...

vnreview.vn

Vào tháng 1/2025, Văn phòng Chẩn đoán Quản lý của Samsung được thành lập tháng 11 năm ngoái để vực dậy các mảng kinh doanh đang gặp khó khăn, đã bắt đầu đánh giá toàn diện bộ phận System LSI – chuyên về thiết kế chip. Sau khi hoàn tất, văn phòng sẽ chuyển sang xem xét mảng foundry, theo các nguồn tin nội bộ ngày 6/3/2025. Đây là đợt kiểm tra nội bộ lớn đầu tiên kể từ khi cơ quan này ra đời, đánh dấu nỗ lực tái cấu trúc tập đoàn dưới sự dẫn dắt của cựu CEO Samsung SDI Choi Yoon-ho. Các nhà quan sát nhận định đây là bước đi nhằm khôi phục mô hình kiểm soát tập trung giống như Văn phòng Chiến lược Tương Lai trước đây (bị giải thể năm 2017).

Động thái này nhấn mạnh sự cấp bách trong việc nâng cao sức cạnh tranh ở mảng bán dẫn phi bộ nhớ, được Lee Jae-yong xác định là động lực tăng trưởng tương lai trong “Tầm nhìn Bán dẫn Hệ thống 2030” từ năm 2019. Tuy nhiên, sau nhiều năm đầu tư mạnh, kết quả vẫn chưa như mong đợi.

System LSI gặp khó:​

• Exynos 2500 thất bại: Bộ xử lý di động Exynos 2500 không được dùng trong flagship Galaxy S25 (ra mắt tháng 1/2025), cho thấy sự phụ thuộc ngày càng lớn vào Qualcomm và hạn chế trong việc mở rộng khách hàng ngoài nội bộ Samsung.
• Cảm biến hình ảnh tụt hậu: Với thị phần dưới 20%, cảm biến hình ảnh của Samsung tiếp tục thua xa Sony (Nhật Bản). Các hãng smartphone Trung Quốc như Oppo, Vivo, Xiaomi chuyển sang nhà cung cấp nội địa trong khi vẫn tin tưởng dòng LYT của Sony, khiến cơ hội mở rộng thị trường bị thu hẹp. Apple cũng mua toàn bộ cảm biến Sony để cài đặt trên iPhone 16 series.
• Chip AI chững lại: Dự án Mach-1 hợp tác với Naver gần như đình trệ, còn Mach-2 nhắm đến Microsoft và Big Tech Mỹ chưa có kết quả. Samsung đang lép vế trước Broadcom và Marvell trong mảng chip chuyên dụng.
• Ô tô (thắng thua lẫn lộn): Dù cung cấp chip Exynos cho hệ thống thông tin giải trí của Hyundai, Samsung lại thua Qualcomm trong hợp đồng chip tự lái.

Foundry: Lỗ lớn, chậm tiến độ:​

• Samsung là nhà foundry số 2 thế giới với 8,2% thị phần Q4/2024, nhưng vẫn cách rất xa TSMC (67,1%).
• Công nghệ 3nm GAA (gate-all-around) tiên phong nhưng tỷ lệ thành phẩm đạt chuẩn (yield) thấp, khiến Samsung không thu hút được khách hàng lớn.
• Chiến lược Shell-First (tùy chỉnh theo khách hàng) thất bại do thiếu đơn hàng. Mảng foundry lỗ hơn 2 nghìn tỷ won (1,4 tỷ USD) chỉ trong Q4/2024.
• Nhà máy 37 tỷ USD tại Taylor, Texas (Mỹ) bị trì hoãn 2 năm đến 2026, trong khi TSMC công bố kế hoạch mở rộng 100 tỷ USD tại Mỹ, làm dấy lên lo ngại Samsung khó cạnh tranh thu hút khách hàng lớn.

Còn bây giờ, kế hoạch sẽ thay đổi như sau (mới chỉ là dự kiến):

System LSI:​

• Chuyển Exynos sang MX: Một kịch bản đang xem xét là chuyển mảng hệ thống trên chip (SoC) Exynos từ System LSI sang Mobile eXperience (MX), gắn chặt hơn với chiến lược smartphone tương tự cách Apple tự phát triển chip cho iPhone.
• Tái định hướng cảm biến hình ảnh: Từ bỏ cạnh tranh độ phân giải cao với Sony, tập trung vào sản phẩm cho xe tự hành và robot. Một đội ngũ mới đã được thành lập để xúc tiến hợp đồng cung cấp cảm biến cho Apple từ năm 2026.
• Tái bố trí nhân sự: Có thể sẽ có đợt thay đổi lớn về lãnh đạo và nhà nghiên cứu trong System LSI.

Foundry:​

• Đánh giá lại tính khả thi của các khoản đầu tư bị tạm dừng tại nhà máy Pyeongtaek (Hàn Quốc) và Taylor (Mỹ).
• Tìm cách cải thiện tỷ lệ thành phẩm đạt chuẩn ở các node tiên tiến và giành hợp đồng sản xuất chip AI.

Cuộc kiểm tra này là lời cảnh báo rằng chiến lược bán dẫn phi bộ nhớ của Samsung cần thay đổi để bắt kịp TSMC và các đối thủ khác. Dù đã đầu tư hàng chục tỷ USD, Samsung vẫn chưa thể cạnh tranh ở phân khúc cao cấp và mở rộng khách hàng ngoài nội bộ. Với những khoản lỗ lớn và dự án trì hoãn, áp lực đang đè nặng lên Chủ tịch Lee Jae-yong để đưa ra hướng đi mới.