Cách đây khoảng mười triệu năm ánh sáng từ Trái Đất, có một thiên hà xoắn ốc rực rỡ mang tên chính thức là NGC 253, nhưng nhiều người còn biết đến nó với những cái tên khác như Caldwell 65, thiên hà đồng bạc hay đồng xu. Tuy nhiên, cái tên quen thuộc nhất mà nhiều người biết đến chính là Thiên hà Sculptor, bởi vì nó nằm trong chòm sao Sculptor trên bầu trời phía nam. Đứng ngoài khu vực thiên hà của chúng ta, đây là một trong những thiên hà gần gũi nhất với Trái Đất.
Mới đây, một nhóm nghiên cứu quốc tế đã công bố một bức ảnh "nghìn màu" tuyệt đẹp của Thiên hà Sculptor, phác họa những chi tiết chưa từng thấy của các thành phần của nó. Họ đã thực hiện công việc này bằng cách sử dụng Kính thiên văn lớn rất lớn (Very Large Telescope - VLT) của Cơ quan Thiên văn Nam Âu, và kết quả nghiên cứu được đăng trên tạp chí Astronomy & Astrophysics dự kiến sẽ ra mắt trong thời gian tới.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/68/b8/68b82439-2a02-47f5-9722-637a5b953177/eso2510b.jpg)
Theo nhóm nghiên cứu, "bức ghép này là một trong những khảo sát quang phổ trường tích hợp lớn nhất và có độ phân giải cao nhất của bất kỳ thiên hà hình thành sao nào cho đến nay". Bức ảnh thực tế là một bức tranh ghép thực sự. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng thiết bị Multi Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) của VLT để quan sát thiên hà này trong hơn 50 giờ, sau đó ghép hơn 100 hình ảnh lại thành bức ảnh hoàn chỉnh mà chúng ta thấy ngày hôm nay, trải dài trên một khu vực không gian rộng 65.000 năm ánh sáng.
Các thành phần của một thiên hà, chẳng hạn như sao, khí và bụi, phát ra hoặc phản chiếu nhiều bước sóng ánh sáng khác nhau. Mỗi bước sóng tương ứng với một màu sắc, và bức ảnh mới này đã làm sáng tỏ cách thức hoạt động bên trong của Thiên hà Sculptor bằng cách ghi lại hàng ngàn bước sóng. So với các bức ảnh truyền thống thường chỉ bao gồm một vài màu sắc, sự phong phú của màu sắc trong bức ảnh mới này thật sự gây ấn tượng.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/4c/9c/4c9cfa5b-febc-497e-9b31-fa7bf1f9cba8/eso0902d.jpg)
Kathryn Kreckel, một tác giả nghiên cứu và là nhà thiên văn tại Đại học Heidelberg ở Đức, cho biết: "Ánh sáng từ các ngôi sao thường có màu xanh hơn nếu chúng trẻ và màu đỏ hơn nếu chúng già. Việc có hàng ngàn màu sắc cho phép chúng ta tìm hiểu nhiều về các loại sao và quần thể sao tồn tại trong thiên hà". Tương tự, khí phát sáng ở các bước sóng và màu sắc cụ thể cũng giúp chúng ta hiểu về các nguyên tố khác nhau trong khí và nguyên nhân khiến nó phát sáng.
Những quan sát ban đầu từ bản đồ chi tiết đã phát hiện khoảng 500 tinh vân hành tinh – bụi và khí từ các ngôi sao đang tắt – nằm trong thiên hà. Thông thường, các nhà thiên văn chỉ có thể xác định khoảng 100 tinh vân hành tinh trong các thiên hà nằm ngoài khu vực lân cận của Trái Đất. Tuy nhiên, việc tìm thấy những cấu trúc này là rất quan trọng vì các đặc tính của chúng giúp các nhà thiên văn xác định khoảng cách đến thiên hà chủ – một phép đo cơ bản cho các nghiên cứu khác về thiên hà đó.
Khi nói đến khoảng cách, Thiên hà Sculptor nằm ở một vị trí lý tưởng trong vũ trụ, giúp nó trở thành mục tiêu quan sát thuận lợi cho các nhà thiên văn. Enrico Congiu, một nhà thiên văn tại Cơ quan Thiên văn Nam Âu ở Chile và là tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ: "Trong Dải Ngân Hà, chúng tôi có thể đạt được độ phân giải cực cao, nhưng chúng tôi thiếu cái nhìn tổng thể vì chúng tôi đang ở bên trong nó. Đối với các thiên hà xa hơn, chúng tôi có thể có cái nhìn tổng thể, nhưng không đạt được chi tiết tinh vi. Đó là lý do tại sao NGC 253 là một mục tiêu hoàn hảo. Nó mang đến cho chúng tôi một cơ hội hiếm có để kết nối vật lý quy mô nhỏ với cái nhìn tổng thể".
Bức ảnh chi tiết đến mức cho phép các nhà khoa học nghiên cứu thiên hà một cách toàn diện, cũng như phóng to đến gần từng ngôi sao riêng lẻ. Nhóm nghiên cứu hy vọng rằng bản đồ này sẽ hỗ trợ các nhà khoa học tìm hiểu thêm về các đặc điểm của khí trong thiên hà và vai trò của nó trong việc hình thành sao. "Làm thế nào mà những quá trình nhỏ như vậy lại có thể ảnh hưởng lớn đến một thiên hà mà kích thước của nó lớn hơn hàng ngàn lần vẫn là một bí ẩn", Congiu cho biết thêm. "Các thiên hà là những hệ thống cực kỳ phức tạp mà chúng tôi vẫn đang cố gắng hiểu rõ".
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...c-landscape-in-thousands-of-colors-180986850/
Mới đây, một nhóm nghiên cứu quốc tế đã công bố một bức ảnh "nghìn màu" tuyệt đẹp của Thiên hà Sculptor, phác họa những chi tiết chưa từng thấy của các thành phần của nó. Họ đã thực hiện công việc này bằng cách sử dụng Kính thiên văn lớn rất lớn (Very Large Telescope - VLT) của Cơ quan Thiên văn Nam Âu, và kết quả nghiên cứu được đăng trên tạp chí Astronomy & Astrophysics dự kiến sẽ ra mắt trong thời gian tới.
Theo nhóm nghiên cứu, "bức ghép này là một trong những khảo sát quang phổ trường tích hợp lớn nhất và có độ phân giải cao nhất của bất kỳ thiên hà hình thành sao nào cho đến nay". Bức ảnh thực tế là một bức tranh ghép thực sự. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng thiết bị Multi Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) của VLT để quan sát thiên hà này trong hơn 50 giờ, sau đó ghép hơn 100 hình ảnh lại thành bức ảnh hoàn chỉnh mà chúng ta thấy ngày hôm nay, trải dài trên một khu vực không gian rộng 65.000 năm ánh sáng.
Các thành phần của một thiên hà, chẳng hạn như sao, khí và bụi, phát ra hoặc phản chiếu nhiều bước sóng ánh sáng khác nhau. Mỗi bước sóng tương ứng với một màu sắc, và bức ảnh mới này đã làm sáng tỏ cách thức hoạt động bên trong của Thiên hà Sculptor bằng cách ghi lại hàng ngàn bước sóng. So với các bức ảnh truyền thống thường chỉ bao gồm một vài màu sắc, sự phong phú của màu sắc trong bức ảnh mới này thật sự gây ấn tượng.
Kathryn Kreckel, một tác giả nghiên cứu và là nhà thiên văn tại Đại học Heidelberg ở Đức, cho biết: "Ánh sáng từ các ngôi sao thường có màu xanh hơn nếu chúng trẻ và màu đỏ hơn nếu chúng già. Việc có hàng ngàn màu sắc cho phép chúng ta tìm hiểu nhiều về các loại sao và quần thể sao tồn tại trong thiên hà". Tương tự, khí phát sáng ở các bước sóng và màu sắc cụ thể cũng giúp chúng ta hiểu về các nguyên tố khác nhau trong khí và nguyên nhân khiến nó phát sáng.
Những quan sát ban đầu từ bản đồ chi tiết đã phát hiện khoảng 500 tinh vân hành tinh – bụi và khí từ các ngôi sao đang tắt – nằm trong thiên hà. Thông thường, các nhà thiên văn chỉ có thể xác định khoảng 100 tinh vân hành tinh trong các thiên hà nằm ngoài khu vực lân cận của Trái Đất. Tuy nhiên, việc tìm thấy những cấu trúc này là rất quan trọng vì các đặc tính của chúng giúp các nhà thiên văn xác định khoảng cách đến thiên hà chủ – một phép đo cơ bản cho các nghiên cứu khác về thiên hà đó.
Khi nói đến khoảng cách, Thiên hà Sculptor nằm ở một vị trí lý tưởng trong vũ trụ, giúp nó trở thành mục tiêu quan sát thuận lợi cho các nhà thiên văn. Enrico Congiu, một nhà thiên văn tại Cơ quan Thiên văn Nam Âu ở Chile và là tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ: "Trong Dải Ngân Hà, chúng tôi có thể đạt được độ phân giải cực cao, nhưng chúng tôi thiếu cái nhìn tổng thể vì chúng tôi đang ở bên trong nó. Đối với các thiên hà xa hơn, chúng tôi có thể có cái nhìn tổng thể, nhưng không đạt được chi tiết tinh vi. Đó là lý do tại sao NGC 253 là một mục tiêu hoàn hảo. Nó mang đến cho chúng tôi một cơ hội hiếm có để kết nối vật lý quy mô nhỏ với cái nhìn tổng thể".
Bức ảnh chi tiết đến mức cho phép các nhà khoa học nghiên cứu thiên hà một cách toàn diện, cũng như phóng to đến gần từng ngôi sao riêng lẻ. Nhóm nghiên cứu hy vọng rằng bản đồ này sẽ hỗ trợ các nhà khoa học tìm hiểu thêm về các đặc điểm của khí trong thiên hà và vai trò của nó trong việc hình thành sao. "Làm thế nào mà những quá trình nhỏ như vậy lại có thể ảnh hưởng lớn đến một thiên hà mà kích thước của nó lớn hơn hàng ngàn lần vẫn là một bí ẩn", Congiu cho biết thêm. "Các thiên hà là những hệ thống cực kỳ phức tạp mà chúng tôi vẫn đang cố gắng hiểu rõ".
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...c-landscape-in-thousands-of-colors-180986850/
