Phương Huyền
Writer
Các nhà khoa học đã có phát hiện bất ngờ về hình dáng ban đầu của Hệ Mặt trời, nhờ vào những thiên thạch sắt lạnh giá đến từ vùng xa xôi. Nghiên cứu mới này, dẫn đầu bởi nhà khoa học hành tinh Bidong Zhang từ Đại học California Los Angeles (UCLA), đã hé lộ bí mật về “chiếc nôi” nơi Trái đất hình thành.
Từ lâu, giới khoa học tin rằng Hệ Mặt trời sơ khai là một đĩa tiền hành tinh phẳng, mỏng, bao quanh Mặt trời non trẻ. Tuy nhiên, phân tích thành phần của các thiên thạch sắt giàu kim loại chịu lửa, được cho là hình thành ở vùng trong Hệ Mặt trời, lại cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác.
Các thiên thạch này, hiện đang nằm rải rác ở vùng ngoài Hệ Mặt trời, chứa lượng kim loại chịu lửa cao hơn hẳn so với các thiên thạch được tìm thấy ở vùng trong. Điều này cho thấy chúng phải được hình thành ở khu vực gần Mặt trời hơn, nơi nhiệt độ cực cao, sau đó mới di chuyển ra xa.
Ảnh đồ họa mô tả lại một ngôi sao còn đĩa tiền hành tinh dày bất thường, gần như hình xuyến mà các nhà khoa học cho rằng Hệ Mặt trời ban đầu đã sở hữu - (Ảnh: NASA)
Vậy làm thế nào những thiên thạch này vượt qua được khoảng trống khổng lồ do các hành tinh hình thành tạo ra? Câu trả lời, theo nhóm nghiên cứu, là đĩa tiền hành tinh của Hệ Mặt trời không hề phẳng như suy nghĩ trước đây, mà có hình dạng giống như một chiếc bánh donut khổng lồ!
Cấu trúc hình xuyến này cho phép các vật chất giàu kim loại dễ dàng di chuyển ra vùng rìa ngoài của Hệ Mặt trời. Sau đó, khi đĩa tiền hành tinh nguội dần và dẹt lại, sao Mộc - hành tinh khí khổng lồ - hình thành, chặn đứng dòng chảy kim loại quay trở lại vùng trong.
Chính vì vậy, các thiên thạch sắt mang trong mình "dấu tích" của vùng trung tâm Hệ Mặt trời mới bị "mắc kẹt" ở vùng ngoài lạnh giá. Và may mắn thay, một số đã tìm đường đến Trái đất, mang theo bằng chứng về hình dạng thật sự của Hệ Mặt trời sơ khai.
Phát hiện này đã "lật lại" nhận thức về quá trình hình thành của Hệ Mặt trời, mở ra hướng nghiên cứu mới về sự tiến hóa của các hệ hành tinh trong vũ trụ.
Từ lâu, giới khoa học tin rằng Hệ Mặt trời sơ khai là một đĩa tiền hành tinh phẳng, mỏng, bao quanh Mặt trời non trẻ. Tuy nhiên, phân tích thành phần của các thiên thạch sắt giàu kim loại chịu lửa, được cho là hình thành ở vùng trong Hệ Mặt trời, lại cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác.
Các thiên thạch này, hiện đang nằm rải rác ở vùng ngoài Hệ Mặt trời, chứa lượng kim loại chịu lửa cao hơn hẳn so với các thiên thạch được tìm thấy ở vùng trong. Điều này cho thấy chúng phải được hình thành ở khu vực gần Mặt trời hơn, nơi nhiệt độ cực cao, sau đó mới di chuyển ra xa.
Ảnh đồ họa mô tả lại một ngôi sao còn đĩa tiền hành tinh dày bất thường, gần như hình xuyến mà các nhà khoa học cho rằng Hệ Mặt trời ban đầu đã sở hữu - (Ảnh: NASA)
Vậy làm thế nào những thiên thạch này vượt qua được khoảng trống khổng lồ do các hành tinh hình thành tạo ra? Câu trả lời, theo nhóm nghiên cứu, là đĩa tiền hành tinh của Hệ Mặt trời không hề phẳng như suy nghĩ trước đây, mà có hình dạng giống như một chiếc bánh donut khổng lồ!
Cấu trúc hình xuyến này cho phép các vật chất giàu kim loại dễ dàng di chuyển ra vùng rìa ngoài của Hệ Mặt trời. Sau đó, khi đĩa tiền hành tinh nguội dần và dẹt lại, sao Mộc - hành tinh khí khổng lồ - hình thành, chặn đứng dòng chảy kim loại quay trở lại vùng trong.
Chính vì vậy, các thiên thạch sắt mang trong mình "dấu tích" của vùng trung tâm Hệ Mặt trời mới bị "mắc kẹt" ở vùng ngoài lạnh giá. Và may mắn thay, một số đã tìm đường đến Trái đất, mang theo bằng chứng về hình dạng thật sự của Hệ Mặt trời sơ khai.
Phát hiện này đã "lật lại" nhận thức về quá trình hình thành của Hệ Mặt trời, mở ra hướng nghiên cứu mới về sự tiến hóa của các hệ hành tinh trong vũ trụ.
