Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Nhà máy sản xuất tấm nền LCD của hãng Sharp hiện đang hoạt động èo uột bất ngờ trở thành món hàng nóng được nhiều hãng tranh nhau trả giá, mua lại nhờ vào một trào lưu mới đang phát triển sốt ở Nhật.
Đầu tháng 6, hãng viễn thông Nhật Bản KDDI cho biết họ sẽ hợp tác với Sharp để biến nhà máy sản xuất màn hình LCD đang gặp khó khăn ở Sakai, một thành phố ven biển ở Osaka, thành trung tâm dữ liệu cho trí tuệ nhân tạo.
Bốn ngày sau, SoftBank, chi nhánh viễn thông của Tập đoàn SoftBank của Masayoshi Son, cho biết họ đã giành được “quyền đàm phán độc quyền” để mua phần lớn cơ sở vật chất từ Sharp.
SoftBank và KDDI chỉ là hai trong số các công ty đang chạy đua để biến nhà máy thành một trung tâm dữ liệu AI khổng lồ, một sự chuyển đổi sẽ giúp Nhật Bản có lợi thế trong nỗ lực trở thành cường quốc về trí tuệ nhân tạo.
Một công ty Nhật Bản thứ ba gần đây cũng đang đàm phán về việc sử dụng nhà máy Sakai của Sharp làm trung tâm dữ liệu, một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này chia sẻ với hãng tin Nikkei mặc dù kết quả vẫn chưa chắc chắn.
Quyết định đó đã mở ra một cuộc tranh giành để tái sử dụng cơ sở này.
SoftBank dường như đã dẫn đầu cuộc đua khi tuyên bố đang đàm phán mua tới 60% cơ sở Sakai. Cơ sở Sakai của Sharp bao gồm nhà máy sản xuất màn hình TV chính cũng như các cơ sở điện và khí đốt. SoftBank cho biết họ sẽ biến nhà máy thành trung tâm dữ liệu nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh AI.
Nikkei đưa tin vào tháng 5 rằng tập đoàn SoftBank có kế hoạch chi 10 nghìn tỷ yên (63 tỷ USD) để biến mình thành một cường quốc về AI.
Junichi Miyakawa, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của SoftBank cho biết trong một cuộc họp báo cáo doanh thu trước đây rằng công ty của ông sẽ trở thành người “dẫn đầu thị trường AI sáng tạo” và công nghệ mới sẽ là “trụ cột cho tầm nhìn dài hạn của công ty”. SoftBank có thể sẽ chuyển trọng tâm sang AI trong tương lai.
“Vai trò của chúng tôi ở Nhật Bản là triển khai chiến lược AI của tập đoàn SoftBank vào hoạt động kinh doanh thực tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục là đơn vị kinh doanh cốt lõi của tập đoàn", người phát ngôn của SoftBank cho biết.
SoftBank cũng đang phát triển mô hình AI ngôn ngữ lớn riêng phù hợp với tiếng Nhật.
Về phần mình, KDDI cho biết trong một thông cáo báo chí rằng họ đã tham gia đàm phán với Sharp cùng với các công ty bao gồm cả hãng sản xuất máy chủ Super Micro Computer của Mỹ, nhằm xây dựng “một trong những trung tâm dữ liệu AI lớn nhất ở châu Á”, sử dụng 1.000 hệ thống AI quy mô được thiết kế bởi Nvidia.
Các bên vẫn đang ở giai đoạn đàm phán mua lại nhà máy của Sharp. Với sự tham gia của SoftBank, KDDI có thể sẽ phải đàm phán về phần còn lại của nhà máy mà SoftBank không mua.
Người phát ngôn của KDDI cho biết công ty vẫn đang nỗ lực đạt được mục tiêu ban đầu và điều quan trọng là sức mạnh tính toán chứ không phải quy mô khu đất nơi trung tâm dữ liệu sẽ được xây dựng.
Tuy nhiên, các cuộc đàm phán dường như rất căng thẳng. Giám đốc điều hành của một công ty Nhật Bản khác gần đây đang đàm phán với Sharp nói với Nikkei rằng các cuộc thảo luận đã bị trì hoãn vì Sharp đã thay đổi lời đề nghị giữa chừng và đề xuất với vị giám đốc điều hành này sử dụng các nhà máy LCD khác thay vì cơ sở Sakai để đặt các trung tâm dữ liệu.
Vị giám đốc điều hành này cho biết ông đã nghe nói rằng SoftBank ban đầu đang cố gắng mua lại “toàn bộ” diện tích sẵn có của nhà máy Sakai.
Cuộc đua biến nhà máy LCD thành trung tâm dữ liệu AI làm nổi bật nhu cầu trước mắt của Nhật Bản về năng lực tính toán AI, vì việc thiết lập các trung tâm dữ liệu như vậy từ đầu có thể mất nhiều năm.
Yuji Iwama, giám đốc nghiên cứu của công ty tư vấn bất động sản CBRE, cho biết các trung tâm dữ liệu ở Nhật Bản vẫn là một "thị trường eo hẹp". Điều này đặc biệt đúng ở các khu vực đô thị. Iwama cho biết thêm, chẳng hạn, tỷ lệ lấp đầy của khu vực Greater Tokyo đứng ở mức khoảng 87% vào cuối năm 2023. Các nhà khai thác trung tâm dữ liệu có xu hướng ngừng nhận người dùng mới sau khi tỷ lệ này vượt quá 90% để tiết kiệm công suất cho khách hàng hiện tại.
Iwama cho biết: “Chúng tôi không kỳ vọng nguồn cung sẽ vượt xa nhu cầu trong ba năm tới”, trích dẫn triển vọng nhu cầu mạnh mẽ và những hạn chế về điện. Các trung tâm dữ liệu tiêu thụ điện trên mỗi mét vuông nhiều hơn ít nhất 10 lần so với một văn phòng, khiến việc tìm địa điểm lý tưởng trở nên khó khăn.
Iwama nói thêm rằng trung tâm dữ liệu AI còn gặp thêm khó khăn vì nó cần hệ thống làm mát mạnh mẽ để xử lý nhiệt do các bộ xử lý đồ họa hoặc GPU tạo ra. Có rất ít trung tâm dữ liệu hiện tại có thể vận hành GPU AI cho AI tổng hợp.
Các chất bán dẫn được sử dụng phổ biến để đào tạo AI, chẳng hạn như GPU do Nvidia thiết kế, nổi tiếng vì mức tiêu thụ điện cao và lượng nhiệt lớn mà chúng tạo ra.
Yugo Tsutsumi, nhà phân tích cấp cao tại Phòng thí nghiệm tình báo Tokai Tokyo, cho biết “lợi ích về tốc độ” trong việc sử dụng các tòa nhà hiện có chắc chắn đã nằm trong suy nghĩ của SoftBank khi cuộc đua phát triển AI ngày càng gay gắt. Các công ty như Google và Microsoft cũng đang gấp rút nắm giữ các chip AI phổ biến và xây dựng năng lực tính toán.
SoftBank đang tìm cách bắt đầu hoạt động tại Sakai vào năm 2025.
Điều khiến cơ sở Sakai đặc biệt thích hợp để chuyển đổi thành trung tâm dữ liệu AI là các tiện ích điện và tài nguyên nước có thể được sử dụng cho mục đích làm mát, cả hai đều là di sản từ tham vọng LCD lớn của Shap.
Cơ sở Sakai, mở cửa vào năm 2009, ban đầu được hình thành bởi một liên minh gồm 19 công ty sản xuất các sản phẩm LCD của Sharp. Đây là viên ngọc quý của công ty Nhật Bản khi họ cố gắng tận dụng lợi thế của việc tích hợp theo chiều dọc hoặc tự cung cấp linh kiện cho sản phẩm của mình để cắt giảm chi phí.
Nhưng Sakai đã không đạt được kỳ vọng khi các đối thủ Hàn Quốc và Trung Quốc bước vào cuộc cạnh tranh và các công nghệ mới như OLED xuất hiện.
Người phát ngôn của SoftBank cho biết Sakai cũng đầy hứa hẹn do vị trí địa lý của nó. Với nhiều trung tâm dữ liệu nằm gần Tokyo, việc phân tán sức mạnh tính toán để ngăn chặn sự gián đoạn trong trường hợp xảy ra thảm họa sẽ rất hữu ích. Đó là lý do tại sao công ty cũng đang có kế hoạch xây dựng một trung tâm dữ liệu AI ở Hokkaido, hòn đảo cực bắc của Nhật Bản, ông nói.
Đối với Sharp đang gặp khó khăn, đây có thể là giải pháp cho vấn đề Sakai mà các nhà đầu tư đã kêu gọi từ lâu.
Nhà máy phải đối mặt với nhiều biến cố trong nhiều năm qua. Rắc rối ở SDP, công ty con sản xuất tấm nền LCD điều hành cơ sở chính Sakai, là một trong những yếu tố đẩy Sharp vào cuộc khủng hoảng tài chính trong những năm 2010. Công ty đã bán phần lớn cổ phần của mình tại SDP vào năm 2012 để lấy lại vị thế tài chính và bản thân Sharp đã nằm dưới sự bảo trợ của Foxconn vào năm 2016.
Nhưng Sharp đã quyết định mua lại công ty con vào năm 2022, dưới sự lãnh đạo của Tai Jeng-Wu, cựu giám đốc Foxconn, người đang giữ chức vụ Giám đốc điều hành của Sharp khi cuộc đàm phán bắt đầu. Sharp báo cáo lỗ ròng trong hai năm tài chính liên tiếp cho đến tháng 3 năm 2024, chủ yếu là do khó khăn về lĩnh vực tấm nền màn hình.
Một vấn đề vẫn chưa được giải quyết là điều gì sẽ xảy ra với các nhân viên sản xuất của nhà máy LCD 15 tuổi sau khi quá trình sản xuất tấm nền TV kết thúc vào tháng 9. SoftBank và Sharp cho biết chưa có cuộc đàm phán cụ thể nào về việc tái phân bổ nhân sự từ nhà máy Sakai sang cơ sở mới.
SDP tuyển dụng khoảng 800 người, phần lớn làm việc trong các bộ phận liên quan đến sản xuất. Liên đoàn công nhân của Sharp cho biết công ty chưa đưa ra triển vọng cụ thể về tương lai của nhà máy Sakai vì vấn đề vẫn đang trong quá trình đàm phán.
Đầu tháng 6, hãng viễn thông Nhật Bản KDDI cho biết họ sẽ hợp tác với Sharp để biến nhà máy sản xuất màn hình LCD đang gặp khó khăn ở Sakai, một thành phố ven biển ở Osaka, thành trung tâm dữ liệu cho trí tuệ nhân tạo.
Bốn ngày sau, SoftBank, chi nhánh viễn thông của Tập đoàn SoftBank của Masayoshi Son, cho biết họ đã giành được “quyền đàm phán độc quyền” để mua phần lớn cơ sở vật chất từ Sharp.
SoftBank và KDDI chỉ là hai trong số các công ty đang chạy đua để biến nhà máy thành một trung tâm dữ liệu AI khổng lồ, một sự chuyển đổi sẽ giúp Nhật Bản có lợi thế trong nỗ lực trở thành cường quốc về trí tuệ nhân tạo.
Một công ty Nhật Bản thứ ba gần đây cũng đang đàm phán về việc sử dụng nhà máy Sakai của Sharp làm trung tâm dữ liệu, một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này chia sẻ với hãng tin Nikkei mặc dù kết quả vẫn chưa chắc chắn.
Nhà máy Sakai nằm trên khu phức hợp công nghiệp rộng khoảng 700.000 mét vuông
Nhà máy Sakai nằm trên khu phức hợp công nghiệp rộng khoảng 700.000 mét vuông được xây dựng trên vùng đất khai hoang ở vịnh Osaka. Đây là nhà máy chính của Sharp chuyên sản xuất màn hình TV cỡ lớn, thành phần quan trọng hỗ trợ hoạt động kinh doanh TV hàng đầu một thời của Sharp. Tuy nhiên, Sharp hiện thuộc sở hữu của công ty lắp ráp iPhone Đài Loan Foxconn cho biết họ sẽ ngừng sản xuất những tấm nền như vậy vào tháng 9 trong bối cảnh có sự cạnh tranh quá lớn từ các đối thủ Trung Quốc.
Quyết định đó đã mở ra một cuộc tranh giành để tái sử dụng cơ sở này.
SoftBank dường như đã dẫn đầu cuộc đua khi tuyên bố đang đàm phán mua tới 60% cơ sở Sakai. Cơ sở Sakai của Sharp bao gồm nhà máy sản xuất màn hình TV chính cũng như các cơ sở điện và khí đốt. SoftBank cho biết họ sẽ biến nhà máy thành trung tâm dữ liệu nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh AI.
Nikkei đưa tin vào tháng 5 rằng tập đoàn SoftBank có kế hoạch chi 10 nghìn tỷ yên (63 tỷ USD) để biến mình thành một cường quốc về AI.
Junichi Miyakawa, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của SoftBank cho biết trong một cuộc họp báo cáo doanh thu trước đây rằng công ty của ông sẽ trở thành người “dẫn đầu thị trường AI sáng tạo” và công nghệ mới sẽ là “trụ cột cho tầm nhìn dài hạn của công ty”. SoftBank có thể sẽ chuyển trọng tâm sang AI trong tương lai.
“Vai trò của chúng tôi ở Nhật Bản là triển khai chiến lược AI của tập đoàn SoftBank vào hoạt động kinh doanh thực tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục là đơn vị kinh doanh cốt lõi của tập đoàn", người phát ngôn của SoftBank cho biết.
SoftBank cũng đang phát triển mô hình AI ngôn ngữ lớn riêng phù hợp với tiếng Nhật.
Về phần mình, KDDI cho biết trong một thông cáo báo chí rằng họ đã tham gia đàm phán với Sharp cùng với các công ty bao gồm cả hãng sản xuất máy chủ Super Micro Computer của Mỹ, nhằm xây dựng “một trong những trung tâm dữ liệu AI lớn nhất ở châu Á”, sử dụng 1.000 hệ thống AI quy mô được thiết kế bởi Nvidia.
Các bên vẫn đang ở giai đoạn đàm phán mua lại nhà máy của Sharp. Với sự tham gia của SoftBank, KDDI có thể sẽ phải đàm phán về phần còn lại của nhà máy mà SoftBank không mua.
Người phát ngôn của KDDI cho biết công ty vẫn đang nỗ lực đạt được mục tiêu ban đầu và điều quan trọng là sức mạnh tính toán chứ không phải quy mô khu đất nơi trung tâm dữ liệu sẽ được xây dựng.
Tuy nhiên, các cuộc đàm phán dường như rất căng thẳng. Giám đốc điều hành của một công ty Nhật Bản khác gần đây đang đàm phán với Sharp nói với Nikkei rằng các cuộc thảo luận đã bị trì hoãn vì Sharp đã thay đổi lời đề nghị giữa chừng và đề xuất với vị giám đốc điều hành này sử dụng các nhà máy LCD khác thay vì cơ sở Sakai để đặt các trung tâm dữ liệu.
Vị giám đốc điều hành này cho biết ông đã nghe nói rằng SoftBank ban đầu đang cố gắng mua lại “toàn bộ” diện tích sẵn có của nhà máy Sakai.
Cuộc đua biến nhà máy LCD thành trung tâm dữ liệu AI làm nổi bật nhu cầu trước mắt của Nhật Bản về năng lực tính toán AI, vì việc thiết lập các trung tâm dữ liệu như vậy từ đầu có thể mất nhiều năm.
Yuji Iwama, giám đốc nghiên cứu của công ty tư vấn bất động sản CBRE, cho biết các trung tâm dữ liệu ở Nhật Bản vẫn là một "thị trường eo hẹp". Điều này đặc biệt đúng ở các khu vực đô thị. Iwama cho biết thêm, chẳng hạn, tỷ lệ lấp đầy của khu vực Greater Tokyo đứng ở mức khoảng 87% vào cuối năm 2023. Các nhà khai thác trung tâm dữ liệu có xu hướng ngừng nhận người dùng mới sau khi tỷ lệ này vượt quá 90% để tiết kiệm công suất cho khách hàng hiện tại.
Iwama cho biết: “Chúng tôi không kỳ vọng nguồn cung sẽ vượt xa nhu cầu trong ba năm tới”, trích dẫn triển vọng nhu cầu mạnh mẽ và những hạn chế về điện. Các trung tâm dữ liệu tiêu thụ điện trên mỗi mét vuông nhiều hơn ít nhất 10 lần so với một văn phòng, khiến việc tìm địa điểm lý tưởng trở nên khó khăn.
Iwama nói thêm rằng trung tâm dữ liệu AI còn gặp thêm khó khăn vì nó cần hệ thống làm mát mạnh mẽ để xử lý nhiệt do các bộ xử lý đồ họa hoặc GPU tạo ra. Có rất ít trung tâm dữ liệu hiện tại có thể vận hành GPU AI cho AI tổng hợp.
Các chất bán dẫn được sử dụng phổ biến để đào tạo AI, chẳng hạn như GPU do Nvidia thiết kế, nổi tiếng vì mức tiêu thụ điện cao và lượng nhiệt lớn mà chúng tạo ra.
Yugo Tsutsumi, nhà phân tích cấp cao tại Phòng thí nghiệm tình báo Tokai Tokyo, cho biết “lợi ích về tốc độ” trong việc sử dụng các tòa nhà hiện có chắc chắn đã nằm trong suy nghĩ của SoftBank khi cuộc đua phát triển AI ngày càng gay gắt. Các công ty như Google và Microsoft cũng đang gấp rút nắm giữ các chip AI phổ biến và xây dựng năng lực tính toán.
SoftBank đang tìm cách bắt đầu hoạt động tại Sakai vào năm 2025.
Điều khiến cơ sở Sakai đặc biệt thích hợp để chuyển đổi thành trung tâm dữ liệu AI là các tiện ích điện và tài nguyên nước có thể được sử dụng cho mục đích làm mát, cả hai đều là di sản từ tham vọng LCD lớn của Shap.
Cơ sở Sakai, mở cửa vào năm 2009, ban đầu được hình thành bởi một liên minh gồm 19 công ty sản xuất các sản phẩm LCD của Sharp. Đây là viên ngọc quý của công ty Nhật Bản khi họ cố gắng tận dụng lợi thế của việc tích hợp theo chiều dọc hoặc tự cung cấp linh kiện cho sản phẩm của mình để cắt giảm chi phí.
Nhưng Sakai đã không đạt được kỳ vọng khi các đối thủ Hàn Quốc và Trung Quốc bước vào cuộc cạnh tranh và các công nghệ mới như OLED xuất hiện.
Người phát ngôn của SoftBank cho biết Sakai cũng đầy hứa hẹn do vị trí địa lý của nó. Với nhiều trung tâm dữ liệu nằm gần Tokyo, việc phân tán sức mạnh tính toán để ngăn chặn sự gián đoạn trong trường hợp xảy ra thảm họa sẽ rất hữu ích. Đó là lý do tại sao công ty cũng đang có kế hoạch xây dựng một trung tâm dữ liệu AI ở Hokkaido, hòn đảo cực bắc của Nhật Bản, ông nói.
Đối với Sharp đang gặp khó khăn, đây có thể là giải pháp cho vấn đề Sakai mà các nhà đầu tư đã kêu gọi từ lâu.
Nhà máy phải đối mặt với nhiều biến cố trong nhiều năm qua. Rắc rối ở SDP, công ty con sản xuất tấm nền LCD điều hành cơ sở chính Sakai, là một trong những yếu tố đẩy Sharp vào cuộc khủng hoảng tài chính trong những năm 2010. Công ty đã bán phần lớn cổ phần của mình tại SDP vào năm 2012 để lấy lại vị thế tài chính và bản thân Sharp đã nằm dưới sự bảo trợ của Foxconn vào năm 2016.
Nhưng Sharp đã quyết định mua lại công ty con vào năm 2022, dưới sự lãnh đạo của Tai Jeng-Wu, cựu giám đốc Foxconn, người đang giữ chức vụ Giám đốc điều hành của Sharp khi cuộc đàm phán bắt đầu. Sharp báo cáo lỗ ròng trong hai năm tài chính liên tiếp cho đến tháng 3 năm 2024, chủ yếu là do khó khăn về lĩnh vực tấm nền màn hình.
Một vấn đề vẫn chưa được giải quyết là điều gì sẽ xảy ra với các nhân viên sản xuất của nhà máy LCD 15 tuổi sau khi quá trình sản xuất tấm nền TV kết thúc vào tháng 9. SoftBank và Sharp cho biết chưa có cuộc đàm phán cụ thể nào về việc tái phân bổ nhân sự từ nhà máy Sakai sang cơ sở mới.
SDP tuyển dụng khoảng 800 người, phần lớn làm việc trong các bộ phận liên quan đến sản xuất. Liên đoàn công nhân của Sharp cho biết công ty chưa đưa ra triển vọng cụ thể về tương lai của nhà máy Sakai vì vấn đề vẫn đang trong quá trình đàm phán.
