Mỗi mùa xuân, những con kỳ nhông, ếch và các loài lưỡng cư khác ở miền đông bắc Hoa Kỳ lại bắt đầu cuộc hành trình di cư đến các khu vực sinh sản của chúng. Mặc dù một số chỉ cần di chuyển vài trăm mét, nhưng hành trình này thường phải băng qua những con đường đông đúc, và không ít trong số đó phải trả giá bằng mạng sống khi bị xe cộ đâm phải. Tuy nhiên, theo các nhà sinh thái học, có một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả để giải quyết vấn đề này: các hầm dành cho động vật hoang dã.
Tại Vermont, hai hầm được lắp đặt cách đây gần một thập kỷ đã giúp giảm đáng kể số lượng lưỡng cư tử vong, với tỷ lệ giảm lên đến 80,2% theo một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Bảo tồn Thiên nhiên. Vào mùa đông, các loài lưỡng cư thường tìm nơi trú ẩn dưới mặt đất, cũng như dưới những tảng đá và khúc gỗ. Đến cuối tháng Ba và tháng Tư, chúng sẽ xuất hiện và bắt đầu hành trình từ các khu rừng lên các ao, đất ngập nước và đồng cỏ ngập nước để sinh sản vào ban đêm, thường là vào những đêm ấm áp và mưa rả rích.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/60/15/6015b74c-e923-4c98-963e-ab1184a592c8/amphibian_underpass_showing_wing_wall_11_of_20.jpg)
Dù vậy, hành trình này không phải lúc nào cũng dễ dàng, vì để đến được nơi sinh sản, chúng thường phải băng qua những con đường. Nếu như các loài động vật lớn có thể chạy nhanh chỉ trong vài giây, thì các loài lưỡng cư lại di chuyển chậm chạp hơn rất nhiều. Chúng có thể mất vài phút để vượt qua đường, đây chính là khoảng thời gian rất đủ để chúng trở thành nạn nhân của các phương tiện qua lại. Do hàng trăm, thậm chí hàng nghìn con lưỡng cư di cư cùng lúc, nên tình trạng tử vong vào mỗi mùa xuân là rất cao.
Tại khu vực Monkton, Vermont, những chuyến di cư này liên quan đến nhiều loài như kỳ nhông đốm, kỳ nhông phương Đông, kỳ nhông bốn ngón, ếch gỗ, ếch peeper mùa xuân, ếch báo phương Bắc và cóc Mỹ. Để giải quyết tình trạng này, vào năm 2015, các quan chức đã lắp đặt hai hầm bê tông dưới một đoạn đường dài khoảng 1,3 km, nơi các loài lưỡng cư đi qua. Một trong số đó cao khoảng 1,5 mét, trong khi cái còn lại cao khoảng 0,9 mét; cả hai đều rộng từ 1,2 đến 1,5 mét. Đội ngũ thi công cũng lắp đặt các tấm lưới kim loại trên đường phía trên các hầm để nước mưa có thể chảy qua và giúp các loài lưỡng cư có thể nhìn thấy ánh trăng, điều này rất quan trọng cho việc định hướng của chúng trong hành trình di cư.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/f7/82/f7822d82-6b36-41d5-a8aa-2558d22ea71b/monkton_amphibian_underpass_44_of_52.jpg)
Nhờ các camera giám sát động vật hoang dã, các nhà bảo tồn đã biết được rằng lưỡng cư đang sử dụng các hầm này. Tuy nhiên, để có cái nhìn rõ hơn về hiệu quả thực sự của các hầm, họ đã tiến hành so sánh số lượng lưỡng cư tử vong trên đường trong năm năm trước khi lắp đặt hầm (2011 đến 2015) với bảy năm sau đó (2016 đến 2022). Kết quả thật bất ngờ: các hầm đã giúp giảm 80,2% số ca tử vong của tất cả các loài lưỡng cư. Khi loại bỏ các loài có khả năng leo trèo, như ếch peeper mùa xuân, và chỉ xem xét các loài sinh sống dưới mặt đất như kỳ nhông và cóc, tỷ lệ tử vong đã giảm đến 94%.
Bác sĩ Matthew Marcelino, tác giả chính và là nhà sinh thái học tại Đại học Vermont, cho biết: “Tôi đã biết rằng các hầm sẽ có hiệu quả, nhưng tôi không nghĩ chúng lại hiệu quả đến như vậy.” Nỗ lực giám sát của nhóm nghiên cứu cho thấy các loài động vật đã thực sự sử dụng các hầm thay vì chỉ đơn giản chuyển đến các khu vực bên cạnh.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/c0/d2/c0d2ac18-0a4c-45b1-9909-959ba18de1fe/monkton_amphibian_underpass_11_of_52.jpg)
Ngoài việc giải quyết được vấn đề tử vong của các loài lưỡng cư, dự án hầm Monkton còn nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng trong công tác bảo tồn. Sáng kiến này bắt đầu từ mùa xuân năm 2006, khi cư dân đã đếm được hơn 1.000 con lưỡng cư chết trên đường trong chỉ hai đêm. Bị sốc và chán nản, họ đã cùng nhau quay lại và hợp tác với các cơ quan nhà nước, các nhà khoa học và các nhóm bảo tồn để tìm cách bảo vệ những sinh vật này.
Cuối cùng, họ đã nhận được sự ủng hộ từ Sở Tài nguyên Thiên nhiên Vermont và thị trấn Monkton, cho phép thực hiện dự án hầm. Các nhóm bảo tồn cùng với các cơ quan nhà nước và địa phương đã kêu gọi quyên góp và nhận tài trợ để tài trợ cho dự án, với tổng chi phí xây dựng hai hầm là 8 tỷ VNĐ (tương đương 342.397 USD).
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/cf/ce/cfce808c-a84a-45c7-97ee-021e2120280a/monkton_amphibian_underpass_22_of_52.jpg)
Dù nghiên cứu mới chỉ tập trung vào lưỡng cư, nhưng các camera giám sát động vật hoang dã cũng đã ghi lại nhiều loài động vật khác sử dụng các hầm này như gấu, báo, nhím, chồn hôi, rắn và thậm chí cả các loài chim. Điều này cho thấy dự án do người dân dẫn dắt đã có lợi cho cả hệ sinh thái. Các nhà khoa học hy vọng dự án Monkton sẽ trở thành hình mẫu cho các cộng đồng khác.
“Hệ thống giao thông mà chúng ta có thể xây dựng không chỉ phục vụ tốt cho con người mà còn bảo vệ được động vật hoang dã,” Jens Hawkins-Hilke, một nhà lập kế hoạch bảo tồn tại Sở Tài nguyên Thiên nhiên Vermont, nhấn mạnh. “Chúng ta không cần phải chọn giữa hai thứ. Chúng ta có thể có cả hai.”
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...m-being-crushed-by-cars-in-vermont-180986727/
Tại Vermont, hai hầm được lắp đặt cách đây gần một thập kỷ đã giúp giảm đáng kể số lượng lưỡng cư tử vong, với tỷ lệ giảm lên đến 80,2% theo một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Bảo tồn Thiên nhiên. Vào mùa đông, các loài lưỡng cư thường tìm nơi trú ẩn dưới mặt đất, cũng như dưới những tảng đá và khúc gỗ. Đến cuối tháng Ba và tháng Tư, chúng sẽ xuất hiện và bắt đầu hành trình từ các khu rừng lên các ao, đất ngập nước và đồng cỏ ngập nước để sinh sản vào ban đêm, thường là vào những đêm ấm áp và mưa rả rích.
Dù vậy, hành trình này không phải lúc nào cũng dễ dàng, vì để đến được nơi sinh sản, chúng thường phải băng qua những con đường. Nếu như các loài động vật lớn có thể chạy nhanh chỉ trong vài giây, thì các loài lưỡng cư lại di chuyển chậm chạp hơn rất nhiều. Chúng có thể mất vài phút để vượt qua đường, đây chính là khoảng thời gian rất đủ để chúng trở thành nạn nhân của các phương tiện qua lại. Do hàng trăm, thậm chí hàng nghìn con lưỡng cư di cư cùng lúc, nên tình trạng tử vong vào mỗi mùa xuân là rất cao.
Tại khu vực Monkton, Vermont, những chuyến di cư này liên quan đến nhiều loài như kỳ nhông đốm, kỳ nhông phương Đông, kỳ nhông bốn ngón, ếch gỗ, ếch peeper mùa xuân, ếch báo phương Bắc và cóc Mỹ. Để giải quyết tình trạng này, vào năm 2015, các quan chức đã lắp đặt hai hầm bê tông dưới một đoạn đường dài khoảng 1,3 km, nơi các loài lưỡng cư đi qua. Một trong số đó cao khoảng 1,5 mét, trong khi cái còn lại cao khoảng 0,9 mét; cả hai đều rộng từ 1,2 đến 1,5 mét. Đội ngũ thi công cũng lắp đặt các tấm lưới kim loại trên đường phía trên các hầm để nước mưa có thể chảy qua và giúp các loài lưỡng cư có thể nhìn thấy ánh trăng, điều này rất quan trọng cho việc định hướng của chúng trong hành trình di cư.
Nhờ các camera giám sát động vật hoang dã, các nhà bảo tồn đã biết được rằng lưỡng cư đang sử dụng các hầm này. Tuy nhiên, để có cái nhìn rõ hơn về hiệu quả thực sự của các hầm, họ đã tiến hành so sánh số lượng lưỡng cư tử vong trên đường trong năm năm trước khi lắp đặt hầm (2011 đến 2015) với bảy năm sau đó (2016 đến 2022). Kết quả thật bất ngờ: các hầm đã giúp giảm 80,2% số ca tử vong của tất cả các loài lưỡng cư. Khi loại bỏ các loài có khả năng leo trèo, như ếch peeper mùa xuân, và chỉ xem xét các loài sinh sống dưới mặt đất như kỳ nhông và cóc, tỷ lệ tử vong đã giảm đến 94%.
Bác sĩ Matthew Marcelino, tác giả chính và là nhà sinh thái học tại Đại học Vermont, cho biết: “Tôi đã biết rằng các hầm sẽ có hiệu quả, nhưng tôi không nghĩ chúng lại hiệu quả đến như vậy.” Nỗ lực giám sát của nhóm nghiên cứu cho thấy các loài động vật đã thực sự sử dụng các hầm thay vì chỉ đơn giản chuyển đến các khu vực bên cạnh.
Ngoài việc giải quyết được vấn đề tử vong của các loài lưỡng cư, dự án hầm Monkton còn nhấn mạnh vai trò quan trọng của cộng đồng trong công tác bảo tồn. Sáng kiến này bắt đầu từ mùa xuân năm 2006, khi cư dân đã đếm được hơn 1.000 con lưỡng cư chết trên đường trong chỉ hai đêm. Bị sốc và chán nản, họ đã cùng nhau quay lại và hợp tác với các cơ quan nhà nước, các nhà khoa học và các nhóm bảo tồn để tìm cách bảo vệ những sinh vật này.
Cuối cùng, họ đã nhận được sự ủng hộ từ Sở Tài nguyên Thiên nhiên Vermont và thị trấn Monkton, cho phép thực hiện dự án hầm. Các nhóm bảo tồn cùng với các cơ quan nhà nước và địa phương đã kêu gọi quyên góp và nhận tài trợ để tài trợ cho dự án, với tổng chi phí xây dựng hai hầm là 8 tỷ VNĐ (tương đương 342.397 USD).
Dù nghiên cứu mới chỉ tập trung vào lưỡng cư, nhưng các camera giám sát động vật hoang dã cũng đã ghi lại nhiều loài động vật khác sử dụng các hầm này như gấu, báo, nhím, chồn hôi, rắn và thậm chí cả các loài chim. Điều này cho thấy dự án do người dân dẫn dắt đã có lợi cho cả hệ sinh thái. Các nhà khoa học hy vọng dự án Monkton sẽ trở thành hình mẫu cho các cộng đồng khác.
“Hệ thống giao thông mà chúng ta có thể xây dựng không chỉ phục vụ tốt cho con người mà còn bảo vệ được động vật hoang dã,” Jens Hawkins-Hilke, một nhà lập kế hoạch bảo tồn tại Sở Tài nguyên Thiên nhiên Vermont, nhấn mạnh. “Chúng ta không cần phải chọn giữa hai thứ. Chúng ta có thể có cả hai.”
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...m-being-crushed-by-cars-in-vermont-180986727/
