eVTOL - thị trường ôtô mới trị giá nghìn tỷ USD đang tiến đến rất gần

[TienCM]

Điều gì sẽ xảy ra nếu việc di chuyển bằng xe điện là một phần quan trọng trong cách bạn di chuyển trong tương lai? Đó là điều mà hàng chục công ty trên khắp thế giới đang đặt cược vào.
EVTOL (phương tiện cất cánh và hạ cánh thẳng đứng bằng điện) thường được gọi là ô tô bay hoặc taxi hàng không, đang được hàng loạt công ty trên khắp thế giới phát triển.
Theo JPMorgan, thị trường eVTOL có thể trị giá 1 nghìn tỷ USD vào năm 2040 và một số công ty đang cố gắng dẫn đầu.

Bốn thiết kế eVTOL phổ biến nhất​

Máy bay eVTOL có thể cất cánh và hạ cánh thẳng đứng. Và tất nhiên, nó chạy bằng điện chứ không phải nhiên liệu truyền thống.
Có hàng trăm thiết kế eVTOL đang được thực hiện với các công nghệ khác nhau nhưng dưới đây là bốn thiết kế phổ biến nhất.
Đầu tiên là eVTOL hoạt động giống như một máy bay không người lái tiêu chuẩn. Nó có nhiều cánh quạt, hoạt động rất hiệu quả trong quá trình cất cánh, hạ cánh và bay lơ lửng. Nhưng vì không có cánh nên các eVTOL hoạt động giống như drone cực kỳ kém hiệu quả khi di chuyển quãng đường dài. Chúng có thể hữu ích ở khu vực thành thị.
Kiểu thiết kế eVTOL thứ hai kết hợp máy bay trực thăng với công nghệ máy bay thông thường (có cánh) giúp bay được khoảng cách xa hơn. Nhưng để hai công nghệ này hoạt động cùng nhau, cánh quạt cần ít cánh hơn và ngắn hơn, khiến nó rất ồn khi vận hành.
Kiểu thiết kế eVTOL thứ ba là dạng “máy quay nghiêng”, có một hoặc nhiều cánh quạt gắn trên cánh có thể nghiêng lên xuống.
Cuối cùng là kiểu eVTOL không có cánh mà sử dụng nhiều quạt điện được điều khiển riêng lẻ để bay. Thiết kế eVTOL này hoạt động yên tĩnh hơn và có thể bay quãng đường xa hơn nhưng khá ngốn điện.
Dù là mô hình thiết kế như thế nào thì eVTOL đều không giống trực thăng từ cách cất cánh, hạ cánh cho đến việc chạy bằng điện. Các công ty eVTOL hướng đến trở thành một phương tiện có thể di chuyển hàng ngày trong hoặc giữa các thành phố với mức giá phải chăng.

eVTOL được quy định như thế nào?​

Các cơ quan quản lý hàng không trên toàn thế giới chịu trách nhiệm đưa ra các quy tắc xung quanh eVTOL. Ở châu Âu, đó là Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh Châu Âu. Ở Hoa Kỳ, đó là Cục Hàng không Liên bang. Và ở Trung Quốc, đó là Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc.
Tất cả các cơ quan quản lý đó đã đưa ra nhiều quy tắc và chứng nhận khác nhau mà các nhà sản xuất và khai thác eVTOL cần tuân thủ và đáp ứng trước khi có thể đưa những thiết bị bay này vào hoạt động thương mại.
Các chứng chỉ xoay quanh các lĩnh vực như an toàn máy bay và giấy phép phi công.

eVTOL sẽ hoạt động như thế nào trong đời thực?​

eVTOL hiện đang được thử nghiệm tại các địa điểm chuyên dụng. Tuy vậy, nhiều nhà sản xuất eVTOL dự tính sẽ đưa vào khai thác thương mại các thiết bị bay này trong tương lai rất gần. Có hãng dự định đưa eVTOL hoạt động trong thành phố như một phương thức vận tải đô thị, có hãng tìm cách sử dụng eVTOL để di chuyển giữa các thành phố, bổ sung hoặc thay thế các phương thức di chuyển khác như ô tô và tàu hỏa.

Nhưng để eVTOL đi vào hoạt động thương mại thì cần có cơ sở hạ tầng hỗ trợ. Một phần cơ sở hạ tầng quan trọng cho eVTOL được gọi là “vertiport”, một loại sân bay trực thăng kết hợp với sân bay mini, nơi những thiết bị bay này có thể cất cánh và hạ cánh.
Những người giàu có thể sở hữu eVTOL riêng nhưng nhiều khả năng ô tô bay sẽ được vận hành theo đội bay giống với các hãng hàng không.

Những thách thức đối với việc áp dụng eVTOL​

Có một số thách thức khi áp dụng eVTOL. Tuân thủ các quy định và đảm bảo chúng an toàn là một trong những vấn đề lớn nhất.
Tuy nhiên, có lẽ thách thức lớn nhất là sự chấp nhận và áp dụng của công chúng. Việc áp dụng có thể bị trì hoãn nếu mọi người cho rằng chúng không an toàn và giá cả đắt đỏ.

3 thương hiệu eVTOL lớn​

Lilium: Đây là công ty có trụ sở chính ngay bên ngoài Munich, Đức và là một trong những công ty eVTOL của Châu Âu hy vọng sẽ phát triển trong những năm tới.

eVTOL của Lilium
Công ty hiện đang thực hiện các chuyến bay thử nghiệm với mẫu eVTOL của mình ở miền nam Tây Ban Nha. Máy bay hoạt động trên công nghệ lực đẩy vectơ ống dẫn, công ty hy vọng eVTOL của họ sẽ được sử dụng cho các chuyến bay dài hơn trong khu vực thay vì các tuyến đô thị. Lilium đang nhắm mục tiêu sẽ đưa eVTOL vào hoạt động vào năm 2026.
eVTOL của Lilium có nội thất có thể tùy chỉnh, nghĩa là thiết kế và số lượng ghế có thể thay đổi tùy theo yêu cầu của khách hàng.
Công ty đã nhận được đơn đặt hàng từ thị trường cao cấp. Một thiết bị bay eVTOL của Lilium sẽ có giá 9 triệu USD. Phiên bản được thiết kế để vận hành bởi các công ty cung cấp dịch vụ bay sẽ có giá 7 triệu USD.
Lilium có một số nhà đầu tư, bao gồm cả gã khổng lồ internet Trung Quốc Tencent.
Alef Aeronautics: Alef Aeronautics có quan điểm khác về eVTOL, đó là thiết bị đáp ứng nhu cầu kép có thể chạy trên đường như ô tô và bay trên không.
Thiết kế eVTOL của hãng này giống như chiếc xe hơi. Khung gầm của xe rỗng, được giấu một số cánh quạt. Một đoạn video trình diễn cách chiếc xe có thể hoạt động cho thấy chiếc xe cất cánh thẳng đứng và có thể bay nghiêng.

Chiếc xe bay Model A của Alef Aeronautics
Alef Aeronautics có tham vọng lớn là bắt đầu sản xuất đại trà eVTOL của mình vào năm 2025.
“Nếu mọi việc suôn sẻ, nếu chúng tôi có đủ vốn, nếu luật pháp không trở nên tồi tệ hơn… chúng tôi dự định bắt đầu sản xuất chiếc đầu tiên vào cuối năm 2025”, Jim Dukhovny, đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của Alef Aeronautics, cho biết.
Người ủng hộ đáng chú ý nhất của công ty là nhà đầu tư mạo hiểm Tim Draper, người từng là nhà đầu tư ban đầu vào Tesla, SpaceX và Theranos.
Giờ đây, khách hàng có thể đặt cọc 150 USD để đặt hàng trước chiếc xe bay của Alef Aeronautics được gọi là Model A với có giá 300.000 USD.
EHang: Công ty Trung Quốc EHang chế tạo một máy bay không người lái chở khách được thiết kế để bay vòng quanh các thành phố. Nó có một số cánh quạt trông như drone cỡ lớn.

EHang EH26-S
EHang đã nhận được một số chứng nhận từ cơ quan quản lý trong nước, gồm có Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc và chứng chỉ sản xuất cho phép EHang bắt đầu sản xuất hàng loạt máy bay eVTOL của mình.
Thiết bị bay hàng đầu của EHang là EH26-S, có giá bán lẻ đề xuất là 410.000 USD.
>> Sau EV, hàng loạt hãng xe Trung Quốc chuẩn bị ồ ạt thương mại hóa ô tô bay
>> Boeing sắp đưa ô tô bay tới châu Á, tập trung vào các thành phố lớn