Cuộc sống hàng ngày của những người phụ nữ sống ở Pompeii cách đây 2.000 năm ra sao? Một triển lãm mới đang làm nổi bật vai trò của những phụ nữ từng bị lãng quên trong lịch sử Đế chế La Mã, từ những người mẹ, thợ dệt cho đến những doanh nhân và chủ quán rượu có ảnh hưởng.
Cũng như bao người phụ nữ khác thời đó, Asellina và Zmyrina không thể bỏ phiếu. Nhưng họ đã tìm được những cách để tạo ảnh hưởng riêng cho mình. Asellina là chủ một quán ăn (thermopolium) nổi tiếng ở một góc phố tấp nập của Pompeii cổ đại, nơi ba trợ lý của cô phục vụ đồ ăn, đồ uống và cả các đề xuất chính trị cho khách hàng. Một bản hiệu treo trên cửa quán của Asellina đã kêu gọi mọi người bầu cho Gaius Lollius Fuscus, một viên chức thành phố có trách nhiệm với các công trình công cộng.
Những địa điểm như quán ăn của Asellina đã được bảo tồn qua lớp tro bụi từ vụ phun trào của núi Vesuvius vào năm 79 sau Công nguyên, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về Pompeii ngay trước khi thảm họa xảy ra. Tuy nhiên, trong các câu chuyện La Mã cổ đại, phụ nữ thường bị gạt sang một bên và phải sống trong bóng tối của những người đàn ông đầy tham vọng như Gaius Lollius Fuscus.
Triển lãm có tên “Sống Là Phụ Nữ Ở Pompeii Cổ Đại” đang diễn ra tại Công viên Khảo cổ Pompeii, tập trung vào những người phụ nữ thuộc mọi lứa tuổi và tầng lớp xã hội, trong câu chuyện về thành phố không may mắn này. Triển lãm bắt đầu bằng tên tuổi và khuôn mặt của những người phụ nữ, với hy vọng mang lại nhân tính cho cuộc sống của họ, những cuộc đời bắt đầu và kết thúc trong một quá khứ xa xôi đến mức có thể cảm thấy như huyền thoại.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/ab/47/ab47432f-f4f2-4716-b96d-2ff8669089c3/mostra_essere_donna_nellantica_pompei_1.jpg)
Francesca Ghedini, một nữ khảo cổ học tại Đại học Padua và là đồng tổ chức triển lãm, cho biết một trong những mục tiêu quan trọng nhất của triển lãm là tái hiện lại nhân cách và hoạt động của những người phụ nữ đã sống trong thành phố. Sau nhiều thế kỷ khai quật, những người tổ chức triển lãm đã có nhiều tư liệu từ các chữ viết cổ khắc trên tường của những ngôi nhà riêng đến các bức tượng gần như có kích thước thật của một người đàn ông và một người phụ nữ được phát hiện gần đây. Một số chuyên gia cho rằng người phụ nữ này có thể là một nữ tư tế, người đã nắm giữ mức độ quyền lực đáng kinh ngạc cho phụ nữ trong thế giới La Mã.
Tuy nhiên, đối với nhiều phụ nữ, cuộc sống của họ bị bó hẹp bởi những kỳ vọng xã hội từ khi còn rất nhỏ. Để chuẩn bị cho hôn nhân, các cô gái La Mã thường kết thúc việc học của mình sớm hơn các chàng trai. Cha mẹ bắt đầu chọn lựa những người chồng phù hợp khi con gái của họ mới chỉ 12 tuổi.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/28/2f/282fc00c-7ebf-41ff-93fd-bd0f5be54228/501002119_721462706945075_4740661815779077501_n.jpg)
Chu kỳ làm mẹ nhanh chóng bắt đầu lại khi phụ nữ trở về với gia đình. Trong các hộ gia đình La Mã, họ chịu trách nhiệm giáo dục trẻ em, giám sát người làm công và quản lý tài chính trong gia đình. Những bức tranh tường đã cho thấy những thói quen hàng ngày của phụ nữ như làm tóc, trong khi các vật dụng như dụng cụ y tế và đồ chơi dành cho trẻ nhỏ nhấn mạnh vai trò trung tâm của họ trong việc làm mẹ.
Dù phải đảm đương nhiều trách nhiệm và giới hạn, phụ nữ vẫn dành thời gian rảnh để quay sợi và dệt vải, điều này được chứng minh qua số lượng lớn các trục quay, bánh xe và cuộn chỉ tìm thấy. Một số người đã thành công nâng cao vị thế kinh tế và xã hội của mình.
Chẳng hạn, Julia Felix là một ví dụ điển hình. Cô đã thừa hưởng ngôi nhà lớn và tài năng kinh doanh từ cha mình, Spurius. Khi một trận động đất tàn phá các khu tắm Stabian của Pompeii vào năm 62 sau Công nguyên, Felix đã mở cửa phòng tắm riêng và các phòng bổ sung của mình cho khách hàng trả tiền. Các nhà khảo cổ học biết điều này nhờ một thông báo cho thuê vẫn còn nguyên vẹn bên ngoài ngôi nhà của cô, nơi có những bức tranh tường đẹp mắt và khu vườn xanh tươi.
Một phụ nữ khác đã tạo ra con đường riêng cho mình là Eumachia. Sinh ra trong một gia đình nổi tiếng chuyên sản xuất các bình amphorae, Eumachia đã kết hôn với một chủ đất giàu có, từ đó cho phép cô bắt đầu sự nghiệp độc lập trong lĩnh vực chế biến len. Tích lũy được tài sản riêng, Eumachia trở thành một trong số ít phụ nữ tài trợ cho một công trình công cộng lớn ở trung tâm Pompeii.
Triển lãm cũng nhấn mạnh những người phụ nữ sống ở rìa xã hội La Mã, bao gồm gần 100 gái mại *** trong thành phố và những phụ nữ như Clodia Nigella, người chăn lợn, có thể đã nuôi heo dành cho các nghi lễ tế.
Hướng đến quá khứ gần đây hơn, triển lãm làm nổi bật vai trò của phụ nữ trong việc khai quật, ghi chép và bảo tồn Pompeii như một di tích khảo cổ. Chẳng hạn, Caroline Bonaparte, em gái của Napoleon, đã lần đầu tiên yêu thích Pompeii khi cô tham quan khu vực này vào năm 1808 với tư cách là nữ hoàng mới của Naples. Cô đã hỗ trợ và tài trợ cho các kế hoạch tham vọng của Michele Arditi, giám đốc khai quật, đồng thời đóng góp những ý tưởng của riêng mình cho Pompeii.
Triển lãm này khẳng định rằng những người phụ nữ cổ đại và hiện đại không chỉ làm sáng tỏ câu chuyện của Pompeii mà còn là một phần quan trọng của chính câu chuyện đó. Triển lãm “Sống Là Phụ Nữ Ở Pompeii Cổ Đại” sẽ mở cửa tại Công viên Khảo cổ Pompeii đến hết ngày 31 tháng 1 năm 2026.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...-in-ancient-pompeii-2000-years-ago-180986714/
Cũng như bao người phụ nữ khác thời đó, Asellina và Zmyrina không thể bỏ phiếu. Nhưng họ đã tìm được những cách để tạo ảnh hưởng riêng cho mình. Asellina là chủ một quán ăn (thermopolium) nổi tiếng ở một góc phố tấp nập của Pompeii cổ đại, nơi ba trợ lý của cô phục vụ đồ ăn, đồ uống và cả các đề xuất chính trị cho khách hàng. Một bản hiệu treo trên cửa quán của Asellina đã kêu gọi mọi người bầu cho Gaius Lollius Fuscus, một viên chức thành phố có trách nhiệm với các công trình công cộng.
Những địa điểm như quán ăn của Asellina đã được bảo tồn qua lớp tro bụi từ vụ phun trào của núi Vesuvius vào năm 79 sau Công nguyên, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về Pompeii ngay trước khi thảm họa xảy ra. Tuy nhiên, trong các câu chuyện La Mã cổ đại, phụ nữ thường bị gạt sang một bên và phải sống trong bóng tối của những người đàn ông đầy tham vọng như Gaius Lollius Fuscus.
Triển lãm có tên “Sống Là Phụ Nữ Ở Pompeii Cổ Đại” đang diễn ra tại Công viên Khảo cổ Pompeii, tập trung vào những người phụ nữ thuộc mọi lứa tuổi và tầng lớp xã hội, trong câu chuyện về thành phố không may mắn này. Triển lãm bắt đầu bằng tên tuổi và khuôn mặt của những người phụ nữ, với hy vọng mang lại nhân tính cho cuộc sống của họ, những cuộc đời bắt đầu và kết thúc trong một quá khứ xa xôi đến mức có thể cảm thấy như huyền thoại.
Francesca Ghedini, một nữ khảo cổ học tại Đại học Padua và là đồng tổ chức triển lãm, cho biết một trong những mục tiêu quan trọng nhất của triển lãm là tái hiện lại nhân cách và hoạt động của những người phụ nữ đã sống trong thành phố. Sau nhiều thế kỷ khai quật, những người tổ chức triển lãm đã có nhiều tư liệu từ các chữ viết cổ khắc trên tường của những ngôi nhà riêng đến các bức tượng gần như có kích thước thật của một người đàn ông và một người phụ nữ được phát hiện gần đây. Một số chuyên gia cho rằng người phụ nữ này có thể là một nữ tư tế, người đã nắm giữ mức độ quyền lực đáng kinh ngạc cho phụ nữ trong thế giới La Mã.
Tuy nhiên, đối với nhiều phụ nữ, cuộc sống của họ bị bó hẹp bởi những kỳ vọng xã hội từ khi còn rất nhỏ. Để chuẩn bị cho hôn nhân, các cô gái La Mã thường kết thúc việc học của mình sớm hơn các chàng trai. Cha mẹ bắt đầu chọn lựa những người chồng phù hợp khi con gái của họ mới chỉ 12 tuổi.
Chu kỳ làm mẹ nhanh chóng bắt đầu lại khi phụ nữ trở về với gia đình. Trong các hộ gia đình La Mã, họ chịu trách nhiệm giáo dục trẻ em, giám sát người làm công và quản lý tài chính trong gia đình. Những bức tranh tường đã cho thấy những thói quen hàng ngày của phụ nữ như làm tóc, trong khi các vật dụng như dụng cụ y tế và đồ chơi dành cho trẻ nhỏ nhấn mạnh vai trò trung tâm của họ trong việc làm mẹ.
Dù phải đảm đương nhiều trách nhiệm và giới hạn, phụ nữ vẫn dành thời gian rảnh để quay sợi và dệt vải, điều này được chứng minh qua số lượng lớn các trục quay, bánh xe và cuộn chỉ tìm thấy. Một số người đã thành công nâng cao vị thế kinh tế và xã hội của mình.
Chẳng hạn, Julia Felix là một ví dụ điển hình. Cô đã thừa hưởng ngôi nhà lớn và tài năng kinh doanh từ cha mình, Spurius. Khi một trận động đất tàn phá các khu tắm Stabian của Pompeii vào năm 62 sau Công nguyên, Felix đã mở cửa phòng tắm riêng và các phòng bổ sung của mình cho khách hàng trả tiền. Các nhà khảo cổ học biết điều này nhờ một thông báo cho thuê vẫn còn nguyên vẹn bên ngoài ngôi nhà của cô, nơi có những bức tranh tường đẹp mắt và khu vườn xanh tươi.
Một phụ nữ khác đã tạo ra con đường riêng cho mình là Eumachia. Sinh ra trong một gia đình nổi tiếng chuyên sản xuất các bình amphorae, Eumachia đã kết hôn với một chủ đất giàu có, từ đó cho phép cô bắt đầu sự nghiệp độc lập trong lĩnh vực chế biến len. Tích lũy được tài sản riêng, Eumachia trở thành một trong số ít phụ nữ tài trợ cho một công trình công cộng lớn ở trung tâm Pompeii.
Triển lãm cũng nhấn mạnh những người phụ nữ sống ở rìa xã hội La Mã, bao gồm gần 100 gái mại *** trong thành phố và những phụ nữ như Clodia Nigella, người chăn lợn, có thể đã nuôi heo dành cho các nghi lễ tế.
Hướng đến quá khứ gần đây hơn, triển lãm làm nổi bật vai trò của phụ nữ trong việc khai quật, ghi chép và bảo tồn Pompeii như một di tích khảo cổ. Chẳng hạn, Caroline Bonaparte, em gái của Napoleon, đã lần đầu tiên yêu thích Pompeii khi cô tham quan khu vực này vào năm 1808 với tư cách là nữ hoàng mới của Naples. Cô đã hỗ trợ và tài trợ cho các kế hoạch tham vọng của Michele Arditi, giám đốc khai quật, đồng thời đóng góp những ý tưởng của riêng mình cho Pompeii.
Triển lãm này khẳng định rằng những người phụ nữ cổ đại và hiện đại không chỉ làm sáng tỏ câu chuyện của Pompeii mà còn là một phần quan trọng của chính câu chuyện đó. Triển lãm “Sống Là Phụ Nữ Ở Pompeii Cổ Đại” sẽ mở cửa tại Công viên Khảo cổ Pompeii đến hết ngày 31 tháng 1 năm 2026.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...-in-ancient-pompeii-2000-years-ago-180986714/
