Bỉ Ngạn Hoa
Writer
Cuộc chiến giá xe điện kéo dài tại Trung Quốc đang đè nặng lên các hãng dẫn đầu ngành như BYD, trong khi cổ phiếu của các hãng sản xuất ô tô Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng.
Sau khi quỹ đầu tư Berkshire Hathaway do nhà tài phiệt Warren Buffett đứng đầu bán một số cổ phiếu BYD vào tuần trước, mạng xã hội Trung Quốc rộ lên đồn đoán rằng động thái này là do cuộc chiến giá xe điện khốc liệt.
Berkshire Hathaway đã rút dần cổ phần của mình tại BYD kể từ năm 2022. Đợt bán vào tuần trước đã đẩy cổ phần của quỹ này tại BYD xuống dưới 5%, ngưỡng bắt buộc phải công bố thông tin về các giao dịch cổ phiếu.
Mặc dù Berkshire Hathaway không đưa ra lý do cho đợt bán cổ phiếu BYD vừa qua, nhưng một số người trên thị trường tin rằng thời điểm này là phù hợp. Cổ phiếu BYD đã tăng gần ba mươi lần kể từ khi Berkshire Hathaway đầu tư vào công ty này vào năm 2008 với giá 8 đô la Hồng Kông cho mỗi cổ phiếu.
Thời điểm này cũng hợp lý trong bối cảnh lo ngại về khả năng duy trì tăng trưởng lợi nhuận của BYD. Lợi nhuận trước thuế của BYD trong quý đầu năm 2024 tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước lên 5,7 tỷ nhân dân tệ (785 triệu USD). Tuy nhiên, 40% mức tăng trưởng lợi nhuận là do trợ cấp của chính phủ Trung Quốc tăng lên. Cổ phiếu BYD giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trung Quốc đang tăng gấp đôi trợ cấp cho việc mua xe điện mới thay vì xe đã qua sử dụng, nhưng Hiroshi Matsumoto, thành viên cấp cao tại công ty quản lý tài sản Pictet Japan, lưu ý rằng các chính sách có nguy cơ thay đổi và có thể dẫn đến sự thụt lùi của thị trường.
Cuộc chiến giá cả có khả năng sẽ kéo dài, được nhấn mạnh bởi tỷ lệ khai thác công suất sản xuất của các nhà máy đang giảm trên toàn bộ ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc.
Theo dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố thông qua công ty nghiên cứu CEIC, tỷ lệ khai thác công suất sản xuất của các nhà máy ô tô ở Trung Quốc đạt đỉnh 83,6% vào cuối năm 2017. Tỷ lệ này đã giảm xuống còn 73% vào tháng 6, thấp hơn nhiều so với điểm hòa vốn là 80%.
Việc mở rộng nhà máy nhanh chóng là nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ khai thác công suất sản xuất đang giảm. Theo công ty nghiên cứu GlobalData của Anh, năng lực sản xuất ô tô tại Trung Quốc đạt 48,7 triệu xe vào năm 2023. Doanh số bán ra, bao gồm cả xuất khẩu, đạt tổng cộng khoảng 30 triệu xe.
Năng lực sản xuất ô tô sẽ tiếp tục tăng trong năm nay, khi nhà sản xuất điện thoại thông minh Xiaomi bước vào thị trường xe điện với nhà máy có công suất 100.000 xe và có kế hoạch xây dựng nhà máy thứ hai.
Đối với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, hoạt động tại Trung Quốc là động lực thúc đẩy lợi nhuận. Nissan và Honda mỗi hãng đã bán được 700.000 xe tại quốc gia này trong nửa đầu năm 2019, trước khi xảy ra đại dịch do virus corona.
Tuy nhiên, doanh số của cả hai công ty trong nửa đầu năm 2024 đã giảm khoảng 50% so với mức năm 2019. Trong cùng kỳ, doanh số của BYD tăng lên gần 1,4 triệu xe. Các công ty ô tô mới nổi như NIO cũng đã tăng doanh số.
"Trợ cấp là một lý do khiến các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc tăng doanh số, nhưng sức mạnh sản phẩm cũng là một yếu tố", Koji Endo, giám đốc nghiên cứu doanh nghiệp tại SBI Securities cho biết. "Trong khi xe điện Trung Quốc đang cải thiện hiệu suất, Nissan và Honda không thể sản xuất những chiếc xe có thể bán được với giá cạnh tranh như vậy".
Toyota Motor đang thụt lùi trong lĩnh vực xe điện, nhưng hãng đã có thể duy trì phần lớn doanh số bán hàng nhờ sức mạnh thương hiệu của dòng xe hạng sang Lexus và xe hybrid phổ biến của mình.
Xu hướng trên thị trường Trung Quốc được phản ánh qua giá cổ phiếu. So với một năm trước, Suzuki Motor, hãng sản xuất ô tô Nhật Bản đầu tiên rút khỏi Trung Quốc và Toyota đã tăng hơn 20%. Honda tăng chưa đến 10%, trong khi Nissan giảm hơn 20%.
Trong Chỉ số chứng khoán Nikkei theo ngành, lĩnh vực ô tô tăng 8,4%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 17,9% của Chỉ số chứng khoán Nikkei. Việc đồng yên tạm dừng mất giá và tiết lộ về hành vi vi phạm chứng nhận tại Toyota cũng góp phần gây cản trở cho ngành.
Doanh số bán hàng của Nissan tại Trung Quốc đạt đỉnh vào năm 2018. Công ty đã trải qua tình trạng hỗn loạn trong quản lý ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh trên toàn thế giới, bao gồm cả vụ bê bối liên quan đến cựu Chủ tịch Carlos Ghosn, nhưng sự sụt giảm giá cổ phiếu trong thời gian dài trùng với sự suy giảm của hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc.
"Thị trường sẽ không công nhận những nỗ lực của Nissan trừ khi họ hợp tác với các công ty khác hoặc tạo ra kết quả bằng con số", Toru Nakazawa, giám đốc tại KPMG FAS cho biết.
"Thời đại mà nhiều nhà sản xuất ô tô có thể đảm bảo lợi nhuận lớn đã qua rồi", Kazuhiro Toyoda, giám đốc quản lý vốn chủ sở hữu Nhật Bản tại Schroder Investment Management cho biết.
BYD đã nhiều lần cắt giảm giá và cuộc chiến giá cả đang bắt đầu vượt ra ngoài thị trường Trung Quốc. Để tránh giá cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô chạm đáy, "họ cần phải đưa ra những lựa chọn kinh doanh khó khăn giống như các nhà sản xuất thiết bị điện tử đã đưa ra", Masatoshi Kikuchi, chiến lược gia trưởng về vốn chủ sở hữu tại Mizuho Securities cho biết.
Sau khi quỹ đầu tư Berkshire Hathaway do nhà tài phiệt Warren Buffett đứng đầu bán một số cổ phiếu BYD vào tuần trước, mạng xã hội Trung Quốc rộ lên đồn đoán rằng động thái này là do cuộc chiến giá xe điện khốc liệt.
Berkshire Hathaway đã rút dần cổ phần của mình tại BYD kể từ năm 2022. Đợt bán vào tuần trước đã đẩy cổ phần của quỹ này tại BYD xuống dưới 5%, ngưỡng bắt buộc phải công bố thông tin về các giao dịch cổ phiếu.
Mặc dù Berkshire Hathaway không đưa ra lý do cho đợt bán cổ phiếu BYD vừa qua, nhưng một số người trên thị trường tin rằng thời điểm này là phù hợp. Cổ phiếu BYD đã tăng gần ba mươi lần kể từ khi Berkshire Hathaway đầu tư vào công ty này vào năm 2008 với giá 8 đô la Hồng Kông cho mỗi cổ phiếu.
Thời điểm này cũng hợp lý trong bối cảnh lo ngại về khả năng duy trì tăng trưởng lợi nhuận của BYD. Lợi nhuận trước thuế của BYD trong quý đầu năm 2024 tăng 9,6% so với cùng kỳ năm trước lên 5,7 tỷ nhân dân tệ (785 triệu USD). Tuy nhiên, 40% mức tăng trưởng lợi nhuận là do trợ cấp của chính phủ Trung Quốc tăng lên. Cổ phiếu BYD giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trung Quốc đang tăng gấp đôi trợ cấp cho việc mua xe điện mới thay vì xe đã qua sử dụng, nhưng Hiroshi Matsumoto, thành viên cấp cao tại công ty quản lý tài sản Pictet Japan, lưu ý rằng các chính sách có nguy cơ thay đổi và có thể dẫn đến sự thụt lùi của thị trường.
Cuộc chiến giá cả có khả năng sẽ kéo dài, được nhấn mạnh bởi tỷ lệ khai thác công suất sản xuất của các nhà máy đang giảm trên toàn bộ ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc.
Theo dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố thông qua công ty nghiên cứu CEIC, tỷ lệ khai thác công suất sản xuất của các nhà máy ô tô ở Trung Quốc đạt đỉnh 83,6% vào cuối năm 2017. Tỷ lệ này đã giảm xuống còn 73% vào tháng 6, thấp hơn nhiều so với điểm hòa vốn là 80%.
Việc mở rộng nhà máy nhanh chóng là nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ khai thác công suất sản xuất đang giảm. Theo công ty nghiên cứu GlobalData của Anh, năng lực sản xuất ô tô tại Trung Quốc đạt 48,7 triệu xe vào năm 2023. Doanh số bán ra, bao gồm cả xuất khẩu, đạt tổng cộng khoảng 30 triệu xe.
Năng lực sản xuất ô tô sẽ tiếp tục tăng trong năm nay, khi nhà sản xuất điện thoại thông minh Xiaomi bước vào thị trường xe điện với nhà máy có công suất 100.000 xe và có kế hoạch xây dựng nhà máy thứ hai.
Đối với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, hoạt động tại Trung Quốc là động lực thúc đẩy lợi nhuận. Nissan và Honda mỗi hãng đã bán được 700.000 xe tại quốc gia này trong nửa đầu năm 2019, trước khi xảy ra đại dịch do virus corona.
Tuy nhiên, doanh số của cả hai công ty trong nửa đầu năm 2024 đã giảm khoảng 50% so với mức năm 2019. Trong cùng kỳ, doanh số của BYD tăng lên gần 1,4 triệu xe. Các công ty ô tô mới nổi như NIO cũng đã tăng doanh số.
"Trợ cấp là một lý do khiến các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc tăng doanh số, nhưng sức mạnh sản phẩm cũng là một yếu tố", Koji Endo, giám đốc nghiên cứu doanh nghiệp tại SBI Securities cho biết. "Trong khi xe điện Trung Quốc đang cải thiện hiệu suất, Nissan và Honda không thể sản xuất những chiếc xe có thể bán được với giá cạnh tranh như vậy".
Toyota Motor đang thụt lùi trong lĩnh vực xe điện, nhưng hãng đã có thể duy trì phần lớn doanh số bán hàng nhờ sức mạnh thương hiệu của dòng xe hạng sang Lexus và xe hybrid phổ biến của mình.
Xu hướng trên thị trường Trung Quốc được phản ánh qua giá cổ phiếu. So với một năm trước, Suzuki Motor, hãng sản xuất ô tô Nhật Bản đầu tiên rút khỏi Trung Quốc và Toyota đã tăng hơn 20%. Honda tăng chưa đến 10%, trong khi Nissan giảm hơn 20%.
Trong Chỉ số chứng khoán Nikkei theo ngành, lĩnh vực ô tô tăng 8,4%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 17,9% của Chỉ số chứng khoán Nikkei. Việc đồng yên tạm dừng mất giá và tiết lộ về hành vi vi phạm chứng nhận tại Toyota cũng góp phần gây cản trở cho ngành.
Doanh số bán hàng của Nissan tại Trung Quốc đạt đỉnh vào năm 2018. Công ty đã trải qua tình trạng hỗn loạn trong quản lý ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh trên toàn thế giới, bao gồm cả vụ bê bối liên quan đến cựu Chủ tịch Carlos Ghosn, nhưng sự sụt giảm giá cổ phiếu trong thời gian dài trùng với sự suy giảm của hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc.
"Thị trường sẽ không công nhận những nỗ lực của Nissan trừ khi họ hợp tác với các công ty khác hoặc tạo ra kết quả bằng con số", Toru Nakazawa, giám đốc tại KPMG FAS cho biết.
"Thời đại mà nhiều nhà sản xuất ô tô có thể đảm bảo lợi nhuận lớn đã qua rồi", Kazuhiro Toyoda, giám đốc quản lý vốn chủ sở hữu Nhật Bản tại Schroder Investment Management cho biết.
BYD đã nhiều lần cắt giảm giá và cuộc chiến giá cả đang bắt đầu vượt ra ngoài thị trường Trung Quốc. Để tránh giá cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô chạm đáy, "họ cần phải đưa ra những lựa chọn kinh doanh khó khăn giống như các nhà sản xuất thiết bị điện tử đã đưa ra", Masatoshi Kikuchi, chiến lược gia trưởng về vốn chủ sở hữu tại Mizuho Securities cho biết.
