Cả thế giới chỉ có 1 công ty làm được máy khắc chip EUV giá 200 triệu USD, nguyên nhân khiến Hà Lan "trở mặt" với Mỹ

[hunglx112]

Mỹ đang để mắt đến Hà Lan, một quốc gia châu Âu nhỏ bé nhưng đang nắm giữ chìa khóa quan trọng cho tương lai ngành chip Trung Quốc.
Hà Lan có dân số chỉ hơn 17 triệu người, nhưng lại là quê hương của ASML – ngôi sao chuỗi cung ứng bán dẫn. Công ty này chuyên cung cấp các máy khắc chip công nghệ cao mà Trung Quốc thèm muốn.
Mỹ đã tìm cách thuyết phục Hà Lan chặn các chuyến hàng vận chuyển đến Trung Quốc. Nhưng mối quan hệ đó có vẻ rạn nứt trong bối cảnh người Hà Lan cân nhắc lại triển vọng kinh tế, nếu bị cắt đứt khỏi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Vai trò chip quan trọng của ASML​

ASML có trụ sở tại thị trấn Veldhoven và không hề sản xuất chip. Thay vào đó, họ sản xuất và bán những máy khắc cực tím (EUV) trị giá 200 triệu USD cho các xưởng đúc bán dẫn như TSMC của Đài Loan.
Chúng khá cần thiết trong việc tạo ra các con chip tiên tiến nhất. ASML gần như độc quyền mặt hàng này, bởi đây là công ty duy nhất trên thế giới sản xuất được chúng. Điều này làm cho ASML trở thành một trong những công ty quan trọng nhất trên thế giới.
Theo một phát ngôn viên của công ty, ASML đã không thể vận chuyển máy khắc EUV đến Trung Quốc kể từ năm 2019, do nhiều hạn chế xuất khẩu của Hà Lan.
Hiện không có bất kỳ hệ thống EUV vào xuất hiện tại Trung Quốc. Mỹ đang lo lắng nếu ASML vận chuyển máy móc đến Trung Quốc, các nhà sản xuất chip ở đất nước tỉ dân có thể bắt đầu chạy những dây chuyền bán dẫn tiên tiến nhất trên thế giới. Sau đó, ứng dụng chip tiên tiến rộng rãi vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và quân sự.

Đàm phán giữa Mỹ và Hà Lan​

Sức ép của Mỹ đối với Hà Lan dường như đã bắt đầu từ năm 2018 dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump. Theo báo cáo của Reuters từ năm 2020, chính phủ Hà Lan đã rút giấy phép xuất khẩu máy EUV sang Trung Quốc sau khi Mỹ vận động hành lang rộng rãi.
Gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc Huawei phải đối mặt với các hạn chế xuất khẩu, khiến họ không đủ chip cần thiết để sản xuất smartphone cùng các sản phẩm khác, làm tê liệt hoạt động kinh doanh di động. Sau Huawei, lần lượt các ông lớn SMIC, HikVision, Dahua,... bị Mỹ cho vào danh sách đen, hạn chế tiếp cận công nghệ Mỹ.
Hồi tháng 10, Cục Công nghiệp và An ninh của Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã đưa ra nhiều quy tắc mới, yêu cầu mọi công ty phải xin giấy phép nếu muốn bán mặt hàng bán dẫn tiên tiến hoặc thiết bị sản xuất có liên quan cho Trung Quốc. Nvidia, AMD cũng là những công ty bị hạn chế xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao sang Trung Quốc.
ASML đã yêu cầu nhân viên Mỹ ngừng phục vụ khách hàng Trung Quốc sau khi các quy tắc này được đưa ra.
Áp lực buộc Hà Lan phải tuân theo các quy tắc của Hoa Kỳ vẫn tiếp tục được duy trì. Alan Estevez, thứ trưởng thương mại phụ trách công nghiệp và an ninh tại Bộ Thương mại Hoa Kỳ, và Tarun Chhabra, giám đốc cấp cao về công nghệ và an ninh quốc gia tại Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, dường như đã phải trao đổi kỹ càng với các quan chức Hà Lan trong tháng này.

Chủ tịch chương trình công nghệ cao địa chính trị Pranay Kotasthane tại Viện Takshashila tiết lộ rằng: “Giờ đây, chính phủ Hoa Kỳ đã đơn phương áp đặt các biện pháp kiểm soát sử dụng cuối đối với những công ty Hoa Kỳ, những biện pháp kiểm soát này sẽ vô nghĩa theo quan điểm của họ nếu Trung Quốc có thể mua được các máy này từ ASML hoặc Tokyo Electron (Nhật Bản). Do đó, Chính phủ Mỹ muốn chuyển đổi các biện pháp kiểm soát đơn phương này thành các biện pháp kiểm soát đa phương bằng cách lôi kéo những quốc gia đồng minh như Hà Lan, Hàn Quốc và Nhật Bản tham gia.”

Căng thẳng​

Tuần trước, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã kêu gọi “sự gia tăng hội tụ trong cách tiếp cận nhằm tạo ra những thách thức mà Trung Quốc gặp phải,” đặc biệt là với Liên minh Châu Âu. Nhưng tình hình từ Hà Lan dường như không hề màu hống.
Bộ trưởng Ngoại thương và hợp tác phát triển của Hà Lan Liesje Schreinemacher cho biết: “Rõ ràng là chúng tôi đang cân nhắc lợi ích của chính mình, lợi ích an ninh quốc gia của chúng tôi là vô cùng quan trọng, rõ ràng chúng tôi có lợi ích kinh tế như bạn có thể hiểu và yếu tố địa chính trị cũng luôn đóng một vai trò nào đó.” Bà bổ sung hêm rằng Bắc Kinh là “một đối tác thương mại quan trọng” đối với Hà Lan.

>>> Hà Lan phản đối lệnh cấm xuất khẩu thiết bị chế tạo chip cho Trung Quốc

Nguồn: CNBC