Bất chiến tự nhiên thành, xe hơi Trung Quốc giờ đã độc chiếm thị trường Nga

[Hoàng Nam]

Sputnik dẫn số liệu từ hãng truyền thông Kommersant (Nga) cho biết, sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine từ tháng 2/2022, các thương hiệu xe hơi phương Tây đã lần lượt rời khỏi Nga. Tính đến cuối năm 2022, chỉ còn 14 so với 60 thương hiệu ô tô từng có ở Nga, 11 trong số đó là thương hiệu Trung Quốc.
Kommersant vào thời điểm đó đã đưa ra dự đoán, thị trường ô tô Nga sắp trải qua một cuộc đại cải tổ, ước tính có khoảng 100 thương hiệu ô tô Trung Quốc có thể xuất hiện tại thị trường Nga vào năm 2023.
Một số kênh truyền thông Nga cũng đề cập rằng, ngành công nghiệp ô tô Nga chủ yếu dựa vào nhập khẩu từ nước ngoài và không có nhiều nhà sản xuất trong nước.
Chuyên gia ngành ô tô Roman Guliyev tiết lộ, có nhiều dấu vết "Made in China" trên các phương tiện do Nga sản xuất, chẳng hạn như mẫu ô tô mới do hãng xe Lada của Nga sản xuất tại nhà máy từng là của hãng xe Nissan (Nhật Bản) sử dụng các linh kiện do Trung Quốc sản xuất.

Đề xuất hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tại Nga​

Theo Sputnik, tại một hội nghị bàn tròn với chủ đề "Các vấn đề về nhập khẩu và kiểm định ô tô tại thị trường Nga", Viktor Zvagelsky - Phó Chủ tịch Ủy ban Hữu nghị Hòa bình và Phát triển Nga-Trung - nhận định rằng, ngay cả khi các nhà sản xuất ô tô phương Tây quyết định quay trở lại thị trường Nga trong tương lai, họ cũng khó có thể giao số lượng hàng như trước đây.

Mẫu xe Lada X-Cross 5 mới ra mắt tại Nga sử dụng nhiều linh kiện do hãng xe FAW của Trung Quốc sản xuất. Ảnh: carscoops
"Trung Quốc đang lấp đầy khoảng trống này. Đây không phải là chuyện tạm thời mà là vĩnh viễn. Giả sử mọi thứ trở lại bình thường, nhưng vào thời điểm đó, chất lượng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã được cải thiện ở mức rất cao. Ngay cả khi các công ty ô tô phương Tây muốn quay lại, họ cũng sẽ không thể giao số lượng xe như ban đầu”, ông Zvagelsky nói.
Trong bối cảnh này, ông Zvagelsky cho rằng, các quy định hoặc chính sách liên quan nên được đưa ra để hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tại Nga; và nói thêm rằng, điều này sẽ "giúp hai nước đối phó với những thách thức lớn mới".
Theo Sputnik, vào cuối năm 2022, Ủy ban Hữu nghị Hòa bình và Phát triển Nga-Trung, Hội liên hiệp các Nhà công nghiệp và Doanh nhân châu Á tại Nga và Hội liên hiệp các Doanh nhân Trung Quốc tại Nga đã cùng nhau thành lập Hiệp hội các Nhà sản xuất Ô tô Trung Quốc.
Ông Zvagelsky chỉ ra rằng, một trong những mục tiêu chính của Hiệp hội các Nhà sản xuất Ô tô Trung Quốc là thúc đẩy việc các hãng xe Trung Quốc xây dựng nhà máy lắp ráp ở Nga, nên cần đưa ra các ưu đãi về thuế và hải quan để thu hút các doanh nhân Trung Quốc.

"Cần xác định ở cấp độ pháp lý các ưu đãi cho các công ty lắp ráp và sửa chữa ô tô, áp dụng hệ thống thông quan ưu đãi và đơn giản hóa cho các bộ phụ kiện ô tô và hỗ trợ các nhà sản xuất ô tô ở cấp địa phương. Hiện tại, các dự án như vậy đang được triển khai ở Moscow, Kaluga và Kaliningrad, nhưng chúng chỉ được áp dụng cho ngành công nghiệp ô tô Nga và chúng tôi dự định mở rộng hợp tác với các công ty Trung Quốc” , ông Zvagelsky nói.
Ông Zvagelsky cũng cho biết thêm rằng, một số doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc đã bày tỏ ý định hợp tác đầu tư sản xuất tại Nga và quảng bá thương hiệu ô tô Trung Quốc tại thị trường Nga.

Các hãng xe Trung Quốc 'độc chiếm' thị trường Nga​

Tuy nhiên, cũng có những ý kiến ở Nga cho rằng, thay vì tiếp tục phụ thuộc vào nhập khẩu, Nga nên quan tâm hơn đến việc phát triển ngành công nghiệp ô tô của riêng mình.
Chuyên gia kinh tế Mikhail Belayev nói: "Ngay cả trong thời kỳ Xô Viết, ô tô nội địa của chúng ta [Nga] cũng được chế tạo trên cơ sở nước ngoài. Nói cách khác, nếu muốn khuyến khích Nga sản xuất ô tô chất lượng cao của riêng mình, chúng ta nên đi theo con đường này trước, sau đó mới đưa ra lời đề nghị ưu đãi cho các nhà sản xuất nước ngoài”.
Tháng trước, Ivan Zuyenko - nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Á-Âu thuộc Viện Quốc tế, Viện Quan hệ Quốc tế Nhà nước Moscow - cho biết, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc gần như đã "bất chiến tự nhiên thành" ở Nga, đồng thời hy vọng rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã vào Nga sẽ tập trung nội địa hóa hoạt động sản xuất trong tương lai.
Ông Zuyenko nói: "Tôi nghĩ trong vài năm tới, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc có thể tận dụng các nhà máy không hoạt động sau khi các nhà sản xuất Hàn Quốc hoặc châu Âu rời đi, hoặc họ có thể xây dựng các nhà máy mới từ đầu. Bắt đầu bằng việc lắp ráp linh kiện lớn, nhưng theo thời gian, chúng tôi hy vọng rằng các đối tác Trung Quốc sẽ dần chuyển sang nội địa hóa hoạt động sản xuất ở Nga".

Tính đến cuối năm 2022, chỉ còn 14 so với 60 thương hiệu ô tô từng có ở Nga, 11 trong số đó là thương hiệu Trung Quốc. Ảnh: Sputnik
Năm 2022, người Nga đã mua lượng ô tô Trung Quốc kỷ lục. Các thương hiệu Trung Quốc phổ biến nhất là Chery, Haval và Geely, chiếm 82% doanh số bán ô tô Trung Quốc cả năm tại Nga.
Theo dữ liệu từ công ty phân tích dữ liệu Autostat của Nga và các tổ chức khác, từ tháng 1 đến tháng 2 năm nay, các thương hiệu Trung Quốc như Haval, Chery và Geely chiếm 37,15% doanh số bán ô tô mới tại Nga, so với chỉ 9,48% cùng kỳ năm ngoái. Tỷ lệ doanh số của các thương hiệu châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc sắp rời bỏ hoàn toàn thị trường Nga giảm từ 70% xuống còn 22,6%.
Trong dự báo lạc quan hơn của các tổ chức tại Nga, ô tô thương hiệu Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm hơn một nửa thị phần vào năm 2023 và sẽ hoàn toàn "thống trị" Nga - thị trường ô tô lớn thứ hai ở châu Âu và lớn thứ tám trên thế giới.
Hiệp hội các Doanh nghiệp châu Âu tại Nga cũng tuyên bố rằng, nếu tốc độ sản xuất của các thương hiệu nội địa của Nga bị đình trệ, doanh số bán hàng của các công ty ô tô Trung Quốc cuối cùng có thể chiếm 70% tổng doanh số bán hàng.