Một nghiên cứu mới từ vùng Patagonia, Chile đã chỉ ra mối liên hệ giữa sự tan chảy của các tảng băng và hoạt động núi lửa bên dưới lòng đất. Kể từ đầu thiên niên kỷ mới, các tảng băng trên toàn cầu đã mất đi 5% khối lượng, một tổn thất có ảnh hưởng đáng kể đến cả quy mô toàn cầu và khu vực. Khi các tảng băng tan chảy, mức nước biển tăng lên, nguy cơ xảy ra lũ quét và sạt lở đất cũng gia tăng, và vấn đề tiếp cận nước ngọt lâu dài trở nên nghiêm trọng hơn.
Đặc biệt, một nghiên cứu mới đã thêm vào danh sách các hệ quả của sự tan chảy này một điều rất đáng chú ý: các tảng băng tan chảy có khả năng làm gia tăng tần suất và cường độ các vụ phun trào núi lửa. Nhóm nghiên cứu, gồm các nhà khoa học từ Đại học Wisconsin-Madison, Dickinson College và Đại học La Frontera, đã trình bày kết quả tại một hội nghị địa hóa học quốc tế ở Prague. Họ cho biết, khi các tảng băng tan biến, trọng lượng lớn của băng dần được giải phóng khỏi các mảng kiến tạo, giảm áp lực lên các khoang magma dưới lòng đất, tăng khả năng xảy ra phun trào.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/6d/33/6d331561-d3cf-4f06-a30f-946a7e50a5bd/thwaites_glacier.jpg)
Nhà khoa học Pablo Moreno Yaeger của Đại học Wisconsin-Madison giải thích rằng những gì đã xảy ra ở Iceland có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách các quá trình địa chất có thể thay đổi một cảnh quan. Tăng cường hoạt động núi lửa trên đảo này đã được liên kết với sự tan chảy của các tảng băng vào cuối thời kỳ băng hà cách đây khoảng 10.000 năm. Kể từ đó, số lần phun trào của các núi lửa tại đây đã gia tăng từ 30 đến 50 lần so với trước đó.
Nhóm nghiên cứu đã chú ý đến sáu núi lửa ở miền nam Chile, nơi từng có tảng băng Patagonia kéo dài, nhằm hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa trọng lượng của các tảng băng, áp lực mà chúng gây ra dưới lòng đất và hoạt động núi lửa. Bằng việc sử dụng phương pháp xác định tuổi bằng argon và phân tích tinh thể, các nhà khoa học phát hiện rằng trong thời kỳ băng hà tối đa (từ 26.000 năm đến 18.000 năm trước), trọng lượng của băng đã tạo ra một khoang magma khổng lồ ở độ sâu từ 9 đến 16 km. Khi các tảng băng tan dần, khoang này đã giải phóng áp lực và hình thành núi lửa Mocho-Choshuenco.
Những phát hiện này không chỉ giúp chúng ta hiểu về quá khứ mà còn đưa ra những dự đoán cho tương lai gần. Các nhà nghiên cứu đang hướng sự chú ý về phía nam, đến tảng băng West Antarctic, nơi có hơn 100 núi lửa hoạt động dưới một lớp băng dày và dễ bị tổn thương. Một nghiên cứu năm 2023 đã dự đoán rằng sự tan chảy nhanh chóng của tảng băng này vào cuối thế kỷ là điều không thể tránh khỏi, ngay cả khi lượng khí thải carbon toàn cầu được giảm mạnh.
Nếu các núi lửa bắt đầu phun trào ở Antarctica vì sự tan chảy của băng, nhiệt độ từ những phản ứng này sẽ tạo ra một vòng feedback tích cực, đẩy nhanh quá trình tan chảy thêm. Nhiều vụ phun trào cũng có khả năng ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu, khi carbon dioxide và methane được thải vào bầu khí quyển cùng với tro và dung nham.
/https://tf-cmsv2-smithsonianmag-media.s3.amazonaws.com/filer_public/60/bf/60bf9566-d6e7-474d-8f64-e6151e7353c9/gettyimages-2167191528.jpg)
Nghiên cứu cũng cảnh báo rằng những phát hiện này có thể áp dụng cho các chuỗi núi lửa trên toàn cầu. Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy 245 ngọn núi lửa hoạt động trên thế giới nằm trong bán kính 4,8 km từ băng. Một nhóm nghiên cứu từ Vương quốc Anh đã khám phá sự cân bằng mong manh giữa lửa và băng trong một bài báo công bố vào tháng 11 năm ngoái. Họ phát hiện rằng những tảng băng nằm trong khoảng cách ba dặm (khoảng 4,8 km) từ một núi lửa hoạt động tan chảy nhanh hơn trung bình 46% so với những tảng băng nằm xa hơn, do nhiệt độ tăng dưới lòng đất đã làm tan chảy phần dưới của các tảng băng, góp phần vào tốc độ chảy nhanh hơn của chúng.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...sts-now-all-eyes-are-on-antarctica-180986945/
Đặc biệt, một nghiên cứu mới đã thêm vào danh sách các hệ quả của sự tan chảy này một điều rất đáng chú ý: các tảng băng tan chảy có khả năng làm gia tăng tần suất và cường độ các vụ phun trào núi lửa. Nhóm nghiên cứu, gồm các nhà khoa học từ Đại học Wisconsin-Madison, Dickinson College và Đại học La Frontera, đã trình bày kết quả tại một hội nghị địa hóa học quốc tế ở Prague. Họ cho biết, khi các tảng băng tan biến, trọng lượng lớn của băng dần được giải phóng khỏi các mảng kiến tạo, giảm áp lực lên các khoang magma dưới lòng đất, tăng khả năng xảy ra phun trào.
Nhà khoa học Pablo Moreno Yaeger của Đại học Wisconsin-Madison giải thích rằng những gì đã xảy ra ở Iceland có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách các quá trình địa chất có thể thay đổi một cảnh quan. Tăng cường hoạt động núi lửa trên đảo này đã được liên kết với sự tan chảy của các tảng băng vào cuối thời kỳ băng hà cách đây khoảng 10.000 năm. Kể từ đó, số lần phun trào của các núi lửa tại đây đã gia tăng từ 30 đến 50 lần so với trước đó.
Nhóm nghiên cứu đã chú ý đến sáu núi lửa ở miền nam Chile, nơi từng có tảng băng Patagonia kéo dài, nhằm hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa trọng lượng của các tảng băng, áp lực mà chúng gây ra dưới lòng đất và hoạt động núi lửa. Bằng việc sử dụng phương pháp xác định tuổi bằng argon và phân tích tinh thể, các nhà khoa học phát hiện rằng trong thời kỳ băng hà tối đa (từ 26.000 năm đến 18.000 năm trước), trọng lượng của băng đã tạo ra một khoang magma khổng lồ ở độ sâu từ 9 đến 16 km. Khi các tảng băng tan dần, khoang này đã giải phóng áp lực và hình thành núi lửa Mocho-Choshuenco.
Những phát hiện này không chỉ giúp chúng ta hiểu về quá khứ mà còn đưa ra những dự đoán cho tương lai gần. Các nhà nghiên cứu đang hướng sự chú ý về phía nam, đến tảng băng West Antarctic, nơi có hơn 100 núi lửa hoạt động dưới một lớp băng dày và dễ bị tổn thương. Một nghiên cứu năm 2023 đã dự đoán rằng sự tan chảy nhanh chóng của tảng băng này vào cuối thế kỷ là điều không thể tránh khỏi, ngay cả khi lượng khí thải carbon toàn cầu được giảm mạnh.
Nếu các núi lửa bắt đầu phun trào ở Antarctica vì sự tan chảy của băng, nhiệt độ từ những phản ứng này sẽ tạo ra một vòng feedback tích cực, đẩy nhanh quá trình tan chảy thêm. Nhiều vụ phun trào cũng có khả năng ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu, khi carbon dioxide và methane được thải vào bầu khí quyển cùng với tro và dung nham.
Nghiên cứu cũng cảnh báo rằng những phát hiện này có thể áp dụng cho các chuỗi núi lửa trên toàn cầu. Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy 245 ngọn núi lửa hoạt động trên thế giới nằm trong bán kính 4,8 km từ băng. Một nhóm nghiên cứu từ Vương quốc Anh đã khám phá sự cân bằng mong manh giữa lửa và băng trong một bài báo công bố vào tháng 11 năm ngoái. Họ phát hiện rằng những tảng băng nằm trong khoảng cách ba dặm (khoảng 4,8 km) từ một núi lửa hoạt động tan chảy nhanh hơn trung bình 46% so với những tảng băng nằm xa hơn, do nhiệt độ tăng dưới lòng đất đã làm tan chảy phần dưới của các tảng băng, góp phần vào tốc độ chảy nhanh hơn của chúng.
Nguồn tham khảo: https://www.smithsonianmag.com/smar...sts-now-all-eyes-are-on-antarctica-180986945/
